5684 sayılı sigortacılık kanunu açısından sigorta şirketlerinin kuruluşu ve faaliyete geçmesi

ÖZETSon yıllarda mali sektörde yaşanan gelişmelere paralel olarak sigortacılık alanında da büyük atılımların gerçekleşmesi ve sigortacılığın giderek yaygınlaşması, şirket birleşmelerinin çoğalması ve yabancı yatırımcıların Türk Sigortacılık Piyasasına artan ilgileri gibi nedenlerle, sektörün büyüyen ihtiyaçlarına cevap verici nitelikte ve rekabet gücünü artırıcı yönde gerekli yasal düzenlemelerin yapılmasına ihtiyaç duyulmuş; yine Türkiye ve AB mevzuatının uyumlaştırılması çalışmaları çerçevesinde, mevcut kanunun da yetersizliği nedeniyle değişiklik yapılması gereğinin ortaya çıkmıştır. Bu nedenlerle 03.06.2007 tarihli 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu 14.06.2007 tarih ve 26552 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Sigortacılık Kanunu ile, sigorta ve reasürans şirketlerinin faaliyetlerinin, varlıklarının, iştiraklerinin, alacaklarının, özkaynaklarının, borçları ile mali bünyeyi ve idari yapıyı etkileyen tüm unsurlarının, tespit ve tahliline yönelik yeni düzenlemelerin daha etkin bir denetimi sağlamayı hedeflemiştir. Çalışmamızda yeni Sigortacılık Kanunu ile sigorta şirketlerinin kuruluş ve çalışma esaslarına ilişki getirilen esaslar ayrıntılı bir şekilde ele alınmış ve ayrı ayrı bölümlerde incelenmiştir. Bu değişikliklere kısaca değinmek gerekirse; Şirket kuruluşunda ön izin kaldırılması, minimum sermayenin 5 milyon YTL olarak belirlenmesi, minimum sermayeye ilave olarak branş bazında sermaye uygulamasının kabul edilmesi, ilk 3 yıl için “İşletme Planı” hazırlanması ilkesi benimsenmesi, ruhsat talebinin Müsteşarlıkça reddinin açık kurallara bağlanması, kurucu, yönetici ve denetçiler için getirilen şartların belirlenmesi ve bu kişiler için güvenilir kişi olma şartı getirilmesi, Sigortacılık Kanunu ile Sigorta ve Reasürans Şirketlerinin kuruluşlarına ilişkin başlıca yeniliklerdir. Kooperatif şeklinde örgütlenmeler de yeniden düzenlenmiştir. Sigorta ve reasürans şirketlerinin faaliyetine ilişkin getirilen yenilikler ise; yükümlülük karşılama yeterliliği uygulaması ve minimum garanti fonu düzenlemesi yapılması, teknik karşılıkların yeniden düzenlenmesi ve ilave teknik karşılıklar getirilmesi, şirketler için iç denetim sistemi kurulması zorunlu kılınması, mali bünye zafiyeti sayılan hallerin eskisine göre daha da somutlaştırılması, müdahale sisteminin daha etkin kılınması ve teminat sisteminin yeniden düzenlenmesi ve tarifelerde ilke olarak serbesti getirilmesi, hayat dışı sigorta şirketlerine de aktüer çalıştırma zorunluluğu getirilmesi şeklinde sıralanabilir. Türkiye’de de AB’de olduğu gibi, sigorta şirketleri hayat-hayat dışı sigorta branşlarından birinde faaliyet gösterebilir. AB’ye uygun olarak ruhsat iptali ile ilgili detaylı düzenlemeler yapılmıştır. Sigorta ve reasürans şirketleri, yükümlülükleri için AB’ye uygun olarak yeteri kadar karşılık ayırmak zorundadır. Sigorta ve reasürans şirketlerinin denetiminde risk odaklı denetim sistemi benimsenmiştir. Sigorta ve reasürans şirketlerinde iç denetim ve risk yönetim sistemi getirilmiştir. AB ile uyum açısından tarifeler kural olarak serbest bırakılmıştır. Son olarak sigorta şirketlerindeki organizasyonel yapısına değindiğimizde burada iç organizasyon olarak şirket içinde yer alan yönetim ve diğer çalışan kadroların ne yaptıkları detaylandırılmış, dış organizasyon bölümünde ise sigorta şirketlerinin prim üretimlerini gerçekleştirmek amacıyla sahip oldukları acente, broker ve prodüktör gibi satış kanalları anlatılmıştır.Yeni kanun kapsamında sigorta şirketlerinin dış organizasyonlarının en önemli unsurları olan sigorta acenteleri ve eksperler için TOBB bünyesinde mesleki örgütlenme getirilirken, Sigortacılık Eğitim Merkezi kurularak sigorta alanında sendikasyon türü yapılanmalara imkan verilmiştir. ABSTRACT Being in line with the developments experienced in the financial sector in recent years, due to reasons such as the existence of important advances in the insurance field, pervasion of the selling insurance, increases in the company mergers and increasing attention of the foreign investments in the Turkish Insurance Market, legal regulations that are responsive to the increasing demands of the sector and supporting the competitiveness had been deemed necessary. With in the frame of the harmonization studies of Turkish and EU legislation, due to the insufficiency of the existing laws, amendment requirement had came into question. Due to the abovementioned reasons, the Insurance Law no. 5684 was enforced by being published in the Official Gazette d.d 14.6.2007 and no. 26552. Insurance Law intended to efficiently audit the new regulations directed towards the determination and analysis of all factors effecting the financial constitution and administrative structure together with the activities, assets, associations, receivables, equities, debentures of the insurance and reassurance companies. In our study, the principles that had correlated the establishment and operation principles of the insurance companies by the new Insurance Law had been approached in detail and examined in different sections. If we would like to explain such amendments in brief, abolition of the preliminary permissions in the company corporations, determination of the minimum capital as YTL 5 million, acceptance of branch-basis application in addition to the minimum capital, adopting the principle of preparing an "Operation Plan” for the first 3 years, determining clear rules for the rejection of the license request by the Undersecretariat, identification of the conditions for the founders, managers and auditors and bringing a rule of being reliable for the said individuals are the most important novelties of the Insurance Law regarding the establishment of the Insurance and Reassurance companies. Organizations in form of cooperatives had also been reorganized. We can list the novelties regarding the activities of the insurance and reassurance companies as follows: practice of solvency margin and issuing a minimum warranty reserve, reorganization of technical reserves and ringing additional technical reserves, making the internal audit system establishment mandatory for the companies, objectifying the conditions deemed as financial constitution weakness more, making the interference system more efficient and reorganizing the assurance system and applying tariff liberty as a principle and bringing the obligation of employing an actuary for the non-life insurance companies also. Being similar to EU, insurance companies in Turkey may also deal with life or non-life insurance branches. Being in conformity with EU, detailed regulations had been made regarding the license cancellation. Insurance and reassurance companies have to reserve sufficient funds for their liabilities being in conformity with EU. In the audits of insurance and reassurance companies, risk based auditing system had been adopted. Internal audit and risk management system had been brought for insurance and reassurance companies. Tariffs were maintained free as a rule in terms of being in conform with EU. Finally, when we refer to the organizational structures of the insurance companies, as an internal organization, the tasks of the administrative and other employed staff within the company were explained in detail and in the external organization part, the sales channels of the insurance companies such as agencies, brokers and producers they own in order to realize their premium production had been explained. In the scope of the new law, while a professional organization had been introduced in the TOBB (Union of Chamber and Commodity Exchanges) body for the insurance agencies and experts that are the most important external organization factors of the insurance companies, Insurance Training Centre had been established and organizations such as syndication in the field of insurance had become possible