Gelir dağılımı adaletsizliğinin kurumsal iktisat yönünden değerlendirilmesi: ekonometrik bir uygulama

ÖZETXX. yüzyılın genelinde çoğunlukla büyüme ile ilgili çalışmalar yapılmış, bölüşüm sorunu büyümenin bir sonucu olarak görülmüştür. Ancak yüzyılın sonlarına doğru hem ülkelerin kendi içinde, hem de ülkeler arası düzeyde gelir farklılıklarının giderek bir uçuruma dönüşmesi, bölüşüm sorununun yeniden gündeme gelmesine yol açmıştır. Günümüzde eşitsizlik ve yoksulluk sorunu dünya liderlerinin yüzleşmesi gereken en önemli konu başlıklarından birisi olarak kabul edilmiştir. Çalışma, ülkelerin hukuki, siyasi ve ekonomik kurumsal yapılarının gelir eşitsizliği üzerinde etkisinin olup olmadığını ya da hangi yönlerde olduğunu test etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın teorik temelini oluşturan Kurumsal İktisat görüşü, diğer iktisat yaklaşımlarından farklı olarak ekonomik sorunların çözümünde kurumların ve kurumsal yapıların önemini öne çıkarmaktadır. 1995-2013 dönemi için üst, orta-üst ve orta-alt gelir gruplarında yer alan toplam 89 ülkeyi kapsayan çalışmada dinamik panel veri analizi yöntemi kullanılmıştır. Kurumsal yapıyı gösteren hukuki (yolsuzluk, bürokratik kalite, hukukun üstünlüğü), siyasi (hükümet istikrarı, demokratik hesap verilebilirlik, Polity IV) ve ekonomik (yatırım koşulları, mülkiyet hakları, sosyoekonomik koşullar) unsurların gelir dağılımı üzerindeki etkilerinin ölçülmesi, çalışmanın temel amacını oluşturmuştur. Ayrıca değişken gruplarının etkilerini detaylı olarak görebilmek için altı farklı alt model de oluşturulmuştur. Yapılan analiz neticesinde kurumsal etkilerin her gelir grubu üzerinde farklı yönlerde ve anlamlılık düzeylerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.ÖZETIn the whole of twentieth century, growth was the mostly studied area and the problem of distribution was seen as a result of growth. However towards the end of century, the fact of the gap of income differences between and within the countries, the income distribution problem at the top on the agenda again. Nowadays the issue of inequality and poverty has been recognized as one of the most important topics of facing world leaders.The study aims to test the legal, political and economic institutional structures of the countries have an effect on income inequality or in what direction. Unlike other economic schools, the institutional economic view, which forms the theoretical basis of study, emphasizes the importance of institutions and institutional structures in the solution of economic problems.The study covers 89 countries in the upper, middle-upper and middle-lower income groups, for the period of 1995-2013 and the dynamic panel data technique was used. Testing and measuring the effects of institutional structures on income distribution is the main objective of the study via legal (corruption, bureaucratic quality, rule of law), political (government stability, democratic accountability, Polity IV) and economic (investment conditions, property rights, socioeconomic conditions) institutional structures. Additionally, six different sub models have been created to see the effects of each variable groups in detail. As a result of study, the institutional factors are effected in different directions and significance levels on each group