Okul öncesi yöneticilerinin yaratıcı liderlik özellikleri ile okul iklimi arasındaki ilişkinin incelenmesi

ÖZETBu araştırmada, okul öncesi yöneticilerinin yaratıcı liderlik özelliklerinin ve okul ikliminin yönetici ve öğretmenlerin demografik özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı; okul iklimi ile yaratıcı liderlik arasında bir ilişki olup olmadığını araştırmak amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modeline uygun olan araştırmanın evreni 2013-2014 yılında, İstanbul’da görev yapan anaokulu öğretmenleri ve yöneticileri; örneklemini Küçükçekmece, Sultanbeyli, Kadıköy, Başakşehir, Esenler, Güngören, Kartal, Ataşehir, Maltepe, Avcılar, Kağıthane, Sarıyer, Bahçelievler, Beşiktaş’ta görev yapan 248 anaokulu öğretmeni ve 23 okul öncesi yöneticisi oluşturmaktadır. Araştırmada Yaratıcı Liderlik Ölçeği, Okul İklimi Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde bağımsız gruplar t testi, ANOVA, Pearson ve Kruskal Wallis tekniği; farkın hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek amacıyla Sheffe ve Mann Withney-uU tamamlayıcı analizleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda yaratıcı liderlik ile okul iklimi arasında anlamlı bir ilişki olduğu; yaratıcı liderlik özelliklerinin cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır. Kadın öğretmenler erkek öğretmenlere göre, yöneticilerinin yaratıcı liderlik özelliklerini daha olumlu değerlendirmişlerdir. Ön lisans mezunu öğretmenler yöneticilerinin koçluk yapma ve birlikte çalışmaya odaklanma, problem çözme ve eleştirel düşünceye odaklanma özelliklerini lisans mezunu öğretmenlere göre daha olumlu değerlendirmişlerdir. Görev yılı fazla öğretmenlerin algısı yöneticilerinin yaratıcı olduğu yönünde çıkmıştır. Öğretmenlerin algılarına göre erkek yöneticilerin daha sınırlayıcı; kadın yöneticilerin daha yönlendirici ve samimi oldukları ortaya çıkmıştır. Okul İklimi Ölçeği yönlendiricilik alt boyutu incelendiğinde ise lisans mezunu yöneticilerin daha yönlendirici oldukları görülmüştür. Ayrıca kıdem yılı fazla olan öğretmenlerin kurumlarındaki okul iklimini daha olumlu algıladıkları ortaya çıkmıştır. Buna karşılık 1-5 yıl görev yılına sahip öğretmenlerin kurumlarını daha sınırlayıcı buldukları da göze çarpmaktadır. Bu bulgular ışığında anaokullarındaki okul iklimi ve yaratıcı liderlik ilişkisine yönelik yapılabilecekler konusunda önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: okul iklimi, yaratıcı liderlik, anaokulu, okul öncesi.ABSTRACTThe aims of this study are if creative leadership features of kindergarten directors’ and school climate are changed by the demographic characteristics of teachers and directors. And also to find out any relationship, if exists, between school climate and creative leadership.The method of this study is Relational Screening Model with universe of directors and teachers working in İstanbul in 2013-2014. The sample of this research consists of 248 preschool teachers and 23 preschool directors working in the region of Küçükçekmece, Sultanbeyli, Kadıköy, Başakşehir, Esenler, Güngören, Kartal, Ataşehir, Maltepe, Avcılar, Kağıthane, Sarıyer, Bahçelievler, Beşiktaş. Creative Leadership inventory and School Climate Questionnaire were used in this research. To analyze the data Independent t Test, ANOVA, Pearson, Kruskel Wallis Tests were used. And to determine the differences are between which groups Sheffe and Mann Withey-U complementary analyses were used. In conclusion a meaningful relationship between creative leadership and school climate was found whereas no meaningful relationship between creative leadership and gender was found. Female teachers evaluated their directors’ creative leadership features in a more positive manner than male teachers. Compared to undergraduate teachers, teachers with vocational school degree evaluated their directors’ coaching skills, focusing on cooperative working, problem solving and focusing on critical thinking in a more positive manner. More experienced teachers perceived their directors as creative. According to teachers’ perceptions, male directors are more restrictive while female directors are more directive and warm. Directors with undergraduate degree are found more directive when directing sub dimension of School Climate Questionnaire is analyzed. It is found out that more experienced teachers perceive school climate more positively while teachers with 1-5 years of experience perceive their school as more restrictive. In the light of these findings, suggestions regarding the relationship between school climate in kindergarten and creative leadership are given.Key words: School climate, creative leadership, preschool, kindergarte