Özel eğitim öğretmenlerinin filizlenen okuryazarlığa ilişkin görüşleri = Views of special education teachers on emergent literacy

Bu araştırmada, özel eğitim öğretmenlerinin filizlenen okuryazarlığa ilişkin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Bursa ili devlet okullarında üç merkez ilçede görev yapan 22 özel eğitim öğretmeni katılmıştır. Öğretmenler bu araştırmaya gönüllü olarak katılmışlardır. Bu araştırma nitel araştırma yaklaşımlarından fenomenolojik desenle gerçekleştirilmiş ve veriler yarı-yapılandırılmış görüşme tekniğiyle toplanmıştır. Veriler betimsel analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Veri analizi sonucunda "Filizlenen Okuryazarlıkla Zenginleştirilmiş Ortam ve Oyunlar", "Alfabe Bilgisi", "Fonolojik Farkındalık", "Yazı Farkındalığı", "Çevresel Bası", "Filizlenen Yazma", "Etkileşimli Hikaye Okuma", "Dikte", "Filizlenen Okuryazarlık Çalışmalarında Teknoloji Kullanımı", "Filizlenen Okuryazarlık Açısından Yeni Meslektaşlara Öneriler" olmak üzere 10 tema oluşturulmuştur. Temalar haline getirilen veriler, araştırmanın bulgularını oluşturmuştur.Araştırma bulgularına göre; özel eğitim öğretmenlerinin, sınıflarında çeşitli materyallerle yazıca zengin bir ortam oluşturmaya çalıştıkları anlaşılmıştır. Katılımcıların, sınıflarında yazıca zenginleştirilmiş çeşitli oyunlarla oyun oynamayı tercih ettikleri görülmüştür. Öğretmenlerin alfabe bilgisi çalışmalarında öğrenciye materyal çeşitliliği sunarak öğretimi gerçekleştirdiği ve sınıflarında oyun temelli öğretimlere yer verdikleri; bu çalışmaları yaparken en çok pratik yapma fırsatları, ipucu sunma ve pekiştireç kullanımı üzerinde durdukları görülmüştür. Öğretmenlerin fonolojik farkındalık üzerine en çok sesi hissettirme, sesin yeri ve kafiyeyi fark etme üzerine çalışmalar yaptıkları ve bu çalışmaları yaparken öğrenciye en çok pratik yapma fırsatı sunma, model olma ve ipucu kullanımına dikkat ettikleri görülmüştür. Katılımcıların öğrencilerde yazı farkındalığını geliştirmeye, çevresel bası ile öğrencilerde yazıya ve yazının taşıdığı anlama vurgu yapmaya çalıştıkları görülmüştür. Öğretmenlerin filizlenen yazma gelişim evrelerini baz alarak çalışmalar yapmaya çalıştıkları belirlenmiştir. Öğretmenlerin en çok etkileşimli hikaye okuma kısmında etkinlikler yaptıkları; kitabın fiziksel ve içerik özelliklerine dikkat ettikleri; öğrenciyi etkinliğe aktif olarak katmaya çalıştıkları, kitaptaki sözcüklere, harflere, yazılara dikkat çekmek için bası referanslama davranışlarını kullandıkları görülmüştür. Katılımcılar, öğrenci bir şey yazdırmak istediğinde öğrencinin söylediklerini yazdıkları görülmüştür. Öğretmenler teknoloji kullanımıyla çocuğun verimli ve keyifli bir öğretim süreci geçirdiğini belirtmişlerdir. Araştırma sonuçları kapsamında uygulamaya yönelik öneriler geliştirilmiştir.--------------------The aim of this study was to review the vıews of specıal educatıon teachers on emergent lıteracy. 22 special education teachers who work in state schools located in three central districts of Bursa province participated in the study. The teachers participated in this study on a voluntary basis. The study has been conducted with one of qualitative research approaches; phenomenological pattern, and data have been collected through semi-structured interview technique. The data was analyzed using the descriptive analysis technique. As a result of the data analysis, 10 main themes were established: "Environments and Games Enriched By Emergent Literacy", "Letter Knowledge", "Phonological Awareness", "Print Awareness", "Environmental Print", "Emergent Writing", "Interactive Book Reading", "Dictation", "Use of Technology in Emergent Literacy Studies" and "Suggestions to New Colleagues With Regards to Emergent Literacy". The thematized data constituted the findings of the study. According to the findings of the study; it was understood that special education teachers attempted to create a literacy-rich environment in their classrooms with various materials. It was seen that the participants preferred to play games in their classrooms with various literacy-rich games. It was seen that the teachers conducted activities for letter knowledge education by presenting the students with a wide variety of materials and included game-based teaching in their classrooms; and especially gave emphasis to practice opportunities, providing hints and using reinforcers during these activities. It was seen that, in terms of phonological awareness, the teachers primarily preferred activities that involved introducing and making students feel the sounds, identify the place of the sounds and discern rhymes, while giving the most emphasis to presenting the students with practice opportunities, acting as a model and the use of hints. It was seen that the participants attempted to develop print awareness in students, emphasizing the print itself and the meaning behind the print with environmental print materials. It was determined that teachers conducted their activities based on the developmental stages of emergent writing. It was seen that the teachers primarily conducted activities during interactive book reading; pointed out the physical features and content of the book; attempted to actively include the student in the activity, and used print referencing behaviors to draw attention to the words, letters and writing in the book. It was seen that, when a student wanted to have something written, the participants wrote down what they told them. The teachers stated that, with the use of technology, the children had effective and enjoyable educational experiences. As part of the conclusion of the study, suggestions were presented for practical applications