Cerrahi yolla menopoza giren kadınlara verilen eğitimin, menopozal yakınmaları algılamasına ve yaşam kalitesine etkisi

1.ÖZETBu çalışma, cerrahi yolla menopoza giren kadınlara verilen eğitimin, menopozal yakınmalarıalgılamasına ve yaşam kalitesine etkisini saptamak amacıyla yarı-deneysel olarak planlanmıştır.Çalışma evrenini, Sağlık Bakanlığı Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve AraştırmaHastanesi’nde Ekim 2004-Mayıs 2005 tarihleri arasında total abdominal histerektomi ile birliktebilateral ooferektomi ameliyatı olacak tüm kadınlar, örneklemini ise onkolojik endikasyonla ameliyatolmayan, hastane dosyasındaki bilgiye göre menopozda olmadığı anlaşılan ve çalışmaya katılmayagönüllü 80 kadın oluşturmuştur. Bu kriterlere uyan ilk 40 kadın kontrol grubumuzu ve eğitim yapılanikinci 40 kişilik kadın topluğuda çalışma grubumuzu oluşturmuştur.Verilerin toplanmasında, araştırmacı tarafından, literatür bilgisi doğrultusunda geliştirilen; “OlguTanılama ve zlem Formları”, “ Menopozal Yakınma Tarama Listesi (MYTL)” ve “Yaşam KalitesiÖlçeği (SF-36)”’den yararlanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS programı kullanılmıştır.Çalışmamızda; olguların %62.5’inin ilkokul mezunu, %70.2’sinin her hangi bir işte çalışmadığı%94.7’sinde sosyal güvence varlığı ve yaş ortalamalarında 43,93±2.56 olduğu belirlenmiştir.Olgularımızın %84.1’inin cerrahi menopoz tanımını, %68.8’inin cerrahi ve doğal menopoz arasındakifarkları ve %77.9’unun cerrahi menopoz sonrası artan risklere yönelik alınması gereken önlemleribilmedikleri anlaşılmıştır. En çok bilinen menopozal yakınmaların ise %84.4 sinirlilik ve %79.2oranında sıcak basması olduğu belirlenmiştir.Çalışma grubuna verilen eğitimin; olguların, sigara ve alkol kullanımını azaltığı, menopozpolikiliniğine başvuru ve kendi kendine meme muayenesi yapma oranları arttırdığı ve bu kriterleraçısından incelendiğinde gruplar arası farklılığın istatistiksel anlamlık taşıdığı belirlenmiştir. Benzerşekilde çalışma grubundaki olgulara verilen menopoz eğitiminin, olguların menopozal yakınmaları vebunlara yönelik duyulan endişeyi daha az hissetmelerini sağladığı ve yaşam kalitesi skorlarının dahayüksek olmasına sebebiyet verdiği saptanmıştır.Bu bulgular paralelinde, menopozdaki kadınların, menopozal yakınmalarla başedebilmeleri, sağlığıkoruyucu ve geliştirici davranışları öğrenip, sürdürebilmeleri ve yaşam kalitesi puanlarınıyükseltebilmeleri için eğitim programlarıyla desteklenmeleri önerilmektedir.ANAHTAR KEL MELER: Cerrahi Menopoz, Eğitim, Menopozal Yakınmalar,Yaşam Kalitesi2. SUMMARYTHE INFLUENCE OF THE EDUCATION, THAT GIVEN TO WOMEN WHICH ARE INMENOPAUSE PERIOD SURGICALLY, TO THE PERCEPTION OF MENOPAUSECOMPLAINTS AND TO THE LIFE QUALITY.This study is designated as semi-experimental in order to determine the influence of the education, thatgiven to women which are in menopause period surgically, to the perception of menopause complaintsand to the life quality.In this study, we gave place to all women that will have been operated by a total abdominalhysterectomy and a bilateral ooferectomy in Ministry of Health Zeynep Kamil Woman and ChildDisease Education and Research Hospital, between October 2004 and May 2005. The representativesample of this study is formed by 80 voluntary women which have not been operated because ofoncological indication and which are not in menopause period regarding the hospital’s patient file. Ourcontrol group is formed by 40 first women that correspond to these criteria and our experimental groupis formed by 40 second women which participated to the education program.We used “Case Definition and Case Observation Forms”, “List of Menopausal Complaints Scanner”and “Life Quality Measurement (SF-36)” that are developed by the researcher regarding to theliterature. We also used SPSS program to evaluate the data.In our study, we determined that 62.5% of cases are graduated from primary school, 70.2% don’twork, 94.7% have a health assurance and their age average were 43,93±2.56. We also determined that84.1% of our cases don’t know the definition of surgical menopause, 68.8% the difference between thenatural and the surgical menopause and 77.9% the precautions for high risks after surgical menopause.We determined that the well known menopausal complaints were anxiety with 84.4% ratio and hightemperature with 79.2% ratio.The education given to the experimental group suggested that no more our cases smoke and drinkalcohol less, admit more to the menopause clinic and make more breast consultation by themselves.We also determined that the difference, between these groups regarding to these criteria, wasmeaningful statistically. Similarly, the education given to the experimental group suggested that nomore cases feel the menopausal complaints less, they’re less afraid of these ones and their life qualityscores were higher.Considering our results, we offer to organize periodically education programs for women inmenopause period, in order to support them to survive menopausal complaints, to learn and tocontinue the health promotion behaviors and finally to make better their life quality.KEY WORDS: Surgical Menopause, Education, Menopause Complaints, Quality Lif