Türk vergi sisteminde kur farklarının vergilendirilmesi

TÜRK VERGİ SİSTEMİNDE KUR FARKLARININ VERGİLENDİRİLMESİ BAŞLIKLI DOKTORA TEZİ ÖZETİUluslararası mal ve sermaye hareketleri ile hizmetlerin gelişmesine paralel olarak, Dünya genelinde yabancı parası ile yapılan işlemler artmaktadır. Diğer taraftan defterlerin tutulmasında ve vergilerin ödenmesinde ulusal paralar kullanılması nedeniyle dövizle yapılan işlemlerde kur farkları ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkan kur farkları pek çok durumda ödenmesi gereken vergi tutarlarını etkilemektedir. Öte yandan Türkiye’de 1971 – 2003 yılları arasında yıllık %10’dan daha fazla oranlarda enflasyon yaşanması, 1980 sonrası Türk ekonomisinin daha çok dışa açılması, kambiyo mevzuatının liberalleştirilmesi gibi nedenlerle, Türk ekonomisinde döviz kullanımı oldukça artmıştır. Bu çerçevede Türkiye’de yapılan sözleşmelerde, düzenlenen senetlerde ve faturalarda, uygulanan fiyatlarda ve bankalara yatırılan mevduatlarda yabancı para kullanımı oldukça yaygınlaşmış, Türk ekonomisi dolarize olmuştur. Öte yandan nispeten döviz kurlarında ve enflasyon oranlarında istikrarın yakalandığı 2000’li yılların ilk 10 yıllık sürecinde dahi, Türk ekonomisinde yabancı parasıyla yapılan işlemlerin önemli bir ağırlığı bulunmaktadır. Dövizin yaygın kullanımının bir sonucu olarak, Türk vergi uygulamalarında kur farkları dolayısıyla karşılaşılan sorunlar ve tartışmalar oldukça fazladır.Bu çalışmada ağırlıklı olarak Türk vergi hukukunda kur farkı kaynaklı güncel sorunların önemlileri ortaya konulmaya, analiz edilmeye ve çözüm üretilmeye çalışılmıştır. Diğer taraftan ABD, Kanada, Avusturalya ve İngiltere vergi hukuklarındaki kur farkı konuları da çalışma da ele alınmıştır