İlkokul öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ile akran zorbalığı ve okula aidiyet duyguları arasındaki ilişkinin incelenmesi

ÖZETBu araştırmanın amacı ilkokul üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencilerinin duygusal zekâ düzeylerini saptayarak duygusal zekâ düzeylerinin akran zorbalığı ve okula aidiyet duygularıyla olan ilişkisini tespit etmektir. Bu genel amaç çerçevesinde öğrencilerin duygusal zekâ, akran zorbalığı ve okula aidiyet duygusu düzeylerinin ve alt ölçeklerinin cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, kaçıncı çocuk olma durumu, anne-baba eğitim düzeyi ve anne-baba meslek durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir.Bu araştırmanın çalışma grubunu İstanbul ili Tuzla ilçesindeki bir devlet okulunun üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan ilkokul öğrencilerinin 149’u (%43.1) üçüncü sınıf ve 197’si (%56.9) dördüncü sınıfta okumakta olup, toplam 346 öğrencidir. Öğrenciler cinsiyet bakımından eşit sayıdadır.Bu araştırmada veri toplama araçları olarak, bir kişisel bilgi formu ve üç ölçme aracı kullanılmıştır. Araştırmada, öğrencilerin zorbalık eğilimlerini belirlemek amacıyla Dölek (2002) tarafından geliştirilen “Zorbalık Eğilimi Ölçeği”, öğrencilerin duygusal zekâ düzeylerini belirlemek için Reuven Bar-On ve James D.A. Parker’ın geliştirdiği ve Köksal (2007) tarafından Türkçeye uyarlanan “Bar-On Duygusal Zekâ Ölçeği-Çocuk ve Ergen Formu” ve son olarak öğrencilerin eğitim ve öğrenim gördükleri okula ait olma duygu düzeylerini ölçmek üzere Selçuk ve Güner (1999) tarafından geliştirilen “Ait Olma Duygusu Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda ilkokul üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri ile zorbalık eğilimi düzeyleri arasında negatif yönde ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Öğrencilerin duygusal zekâ düzeyleri ile okula aidiyet duyguları arasında ise pozitif yönde ve anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Yine öğrencilerin zorbalık eğilimi düzeyleri ile okula aidiyet duyguları arasında negatif yönde ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bu bulguların yanı sıra öğrencilerin duygusal zekâ, akran zorbalığı ve okula aidiyet duygusu düzeylerinin her birinin cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, kaçıncı çocuk olma durumu, anne-baba eğitim düzeyi ve anne-baba meslek durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiş olup anlamlı farklılaşmalar bulgular bölümünde ayrıntılı olarak verilmiştir.ABSTRACTThe purpose of this research was to determine the relationship between sense of school belonging, the peer bullying and level of emotional intelligence of the third- and fourth-grade students in primary school. Within this framework, it was also examined whether the levels of emotional intelligence, peer bullying and the sense of belonging to the school and their subscales differed based on gender, age, class level, birth order, parental education level and parental occupation status.The study group of this research was the third- and fourth-grade students in a public school in Tuzla district of İstanbul. The study was conducted in 2015-2016 academic year. The sample was consisted of 149 third- (43.1%) and 197 fourth-grade (56.9%) primary school students, a total of 346 students. The participating students were equal in terms of gender.In this study, the data was collected using a personal information form and three instruments. The instruments used in the study were as the followings: "Bullying Tendency Scale" developed by Dölek (2002) to determine bullying tendencies of students, “Bar-On Emotional Intelligence Scale- Child and Adolescent Form "developed by Reuven Bar-On and James D. A. Parker to determine emotional intelligence levels of students and adapted to Turkish by Köksal (2007) and “Sense of Belonging Scale” developed by Selçuk and Güner (1999) to determine the students' level of belonging to the school.The findings showed that there was a significantly negative relationship between the levels of emotional intelligence and bullying tendency of the third- and fourth-grade students. Also, a significantly positive relationships was found between students’ emotional intelligence levels and sense of belonging to school. Again, there was a significantly negative relationship between students’ bullying tendency levels and sense of belonging to school. In addition to these findings, the emotional intelligence, peer bullying, and sense of belonging to school have been examined in terms of gender, age, grade level, birth order, parental education level and parental occupation status