Zafer-Name-i Emir Temür, Muhammed Ali Bin Derviş Ali-Yi Buhari : (inceleme-metin-dizin)

ÖZETŞerifü’d-dín Alî Yezdî’nin, Farsça yazılan Zafer-nâmesi’nin, Çağataycaya yapılan bir tercümesi olan ve bizim doktora çalışması olarak hazırladığımız eser; giriş, inceleme, metin ve dizin şeklinde dört kısımdan ibarettir. Giriş bölümünde beş alt başlık bulunmaktadır:1. Timür’ün hayatı, bu döneme ait askeri, siyasal ve sosyal yapı hakkında bilgi verilmiştir.2. Şerafe’d-dîn ‘Alî Yezdî’nin hayatı, eserleri ve Timür tarihi hakkında yazdıklarıyla tarihçi kişiliğine değinilmiştir. 3. Zafer-nâme adlı eserin yazılış tarihi, yazılma sebebi, eser içinde değinilen tarihi vakalar anlatılmıştır 4. Tercüme-i Zafer-nâme’nin yazmaları ve diğer Zafer-nâme tercümeleri hakkında bilgiler bulunmaktadır. 5. Tercüme-i Zafer-nâme’nin konu başlıkları ve diğer tercümelerle ortak konu başlıkları tablo halinde gösterilmiştir. İnceleme bölümü de beş alt başlıkta incelenmiştir:1. İmla ve gramer özellikleri kısmında; imla özelliklerine, ses değişimlerine ve söz varlığı değinilmiştir.2. Ses Değişmeleri kısmında; tercümede rastladığımız ünlü-ünsüz değişmeleri maddeler halinde verilmiştir. 3. Şekil Bilgisi bölümünde; Doğu Türkçesi ile yazılmış olan eserin şekil açısından uğramış olduğu değişimler, ek uyumsuzluğunda dikkati çeken özellikler gösterilmiştir. 4. Fiil Çekimleri kısmında; kipler ve bu dönemde kullanılan zaman çekimleri anlatılmıştır. 5. Eser içinde mevcut olan sözcük grupları alt başlık altında incelenmiştir.Metin kısmında, yazmanın 319 yaprağının transkripsiyonu yapılmıştır. [ ] simgesiyle yaprak numaraları, ( ) simgesiyle de satır numaraları üst simge olarak gösterilmiştir. simgeleri ise, eksik yazılmış harf ya da harfleri göstermek için kullanılmıştır. Unutulan ve açıklama ihtiyacı olan bazı yerler der-kenar olarak dipnot şeklinde verilmiştir (143a, 159b, 182a, 190a, 210a, 215b numaralı yapraklar). Eser, okunaklı olmasına rağmen, harekesiz olması ve yazmadaki yıpranmalardan dolayı, eser içinde okunamayan yerler yazmadan aynen kopyalanarak metin içerisine yerleştirilmiştir.. Dizin bölümünde önce genel dizin alfabetik olarak verilmiştir. Genel dizini verirken, kelimenin ait olduğu dil belirtilmiş, ayrıca iki ya da üç farklı okunuşu olan kelimeler → simgesiyle birbirine gönderilerek bu değişiklikler gösterilmiştir. Bu kelimelere gelen çekim ekleri ve geçtikleri yerler numaraları ile madde başlarının altında bulunmaktadır. Ayrıca madde başı eğer değimleşmiş bir birleşik yapıya sahipse, anlamlarıyla beraber madde başının en alt kısmında * işaretiyle gösterilmiştir. Madde başlarında kelimenin kökenine dair verdiğimiz bilgileri değimleşmiş yapı için de uyguladık. Kişi, yer, ulus adları ile Arapça ayet ve hadisler dizini genel dizinin sonunda yer almaktadır. Arapça ayetler dizininde bu ayetlerin bağlı bulunduğu sure adı ve numaraları belirtilmiştir. ABSTRACTThe work which we prepared as a doctorate study belongs to Şerifü’d-dín Alî Yezdî’s Zafer-namah and written in language of Persian by him. The work that we studied is a translation to Chahatai and consists of 4 parts which are named as introduction, analyzing, text and index. In the introduction part, 5 subtitles are presented.1) It is given information about Amir Timur’s life with the military, political and social structure that belong to this period. 2) The life of Şerifü’d-dín Alî Yezdî are mentioned and touched on his historian personage with his writings about Timurid history.3) It is explained of Zafer-namah’s writing date and writing reason. Besides, historical events are explicated and mentioned in the work.4) There are information about writings of Tercüme-Zafer-namah and other Eastern Turcic translations of Zafer-namah. 5) The subject headings of Tercüme-i Zafer-name and subject headings that are associated with the other translations are shown as in the form of Schedule. The analyzing part is examined as 5 subtitle section.1) It is touched on the words that are existed and dictation features in the part of Grammar Notes. 2) The vowel and consonant alterations that we encountered in the section of phonetic changes are stipulated. 3) In the work which is written in the language of Jagatai are shown many changes in terms of the form. In addition, the features which are drawn attention to inconsonance of suffix are represented in the part of morphology.4) In the conjugation part, modals and time declension are told that used in this period.5) The phrases which are existed in the work examined under the sub-title. It is made a transcription in 319 folios of the work in the part of the text. The folio numbers are shown with the symbol [ ] the line numbers are shown as superscript with the symbol ( ) Besides, the symbol are used for showing missed letter or letters.The points which are written as side notes given in the way of footnote. Even though the work is readable, the points which we could not give any meaning and read because of small deteriorations and for not having any vowel point are taken place in the text with cut-paste and we decided to leave commentary to readers.Firstly, the general index is given as alphabetic in the section of index. While giving the general index, word’s language is indicated. Moreover, the words which have 2 or 3 different pronunciations are sent each other with the symbol → and these alterations are shown with this way. The inflexional suffixes and where the places that they passed exist with numbers under lexical entry. Also, if the lexical entry have an idiomatic conjunctive construction, it is shown with the meanings at the bottom of the lexical entry with the symbol * The information which we give in the lexical entry about the word’s root is applied at the same time for idiomatic conjunctive. The list of Arabic verses from the Quran and hadiths and the names of person, place, and nation take place at the end of the index. The verses which depend on the names and their numbers of sura are indicated in Arabic verses index