Okul yöneticilerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi

ÖZETBu çalışma ortaöğretim kurumlarında görev yapan okul yöneticilerinin sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri ile problem çözme beceleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın “Giriş” bölümünde problem alt problemler açıklanmış, buna bağlı olarak problem cümlesi, araştırmanın amacı ve alt amaçlar sunulmuştur.Çalışmanın birinci bölümünde Okul Yöneticisi, Okul Müdürü ve Müdür yardımcısı, Otonom tanımları, sosyotropik kişilik, otonomik kişilik, otonomluğun gelişimi, mesleki otonomluk kavramı, problem tanımları, problem çözme süreci, problem çözmeye ilişkin kuramları, problem çözme becerisini etkileyen faktörler, eğitim yönetiminde problem çözme açıklanmış, çalışmanın ikinci bölümünde konu ile ilgili araştırmalar ve hem yurtiçi hem de yurt dışında yapılan yayınların literatür sonuçlarına verilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümünde yöntem açıklanmıştır. ‘Tabakalı örnekleme yöntemi’ ile basit tesadüfi örneklem seçimi şeklinde belirlenen, İstanbul ilinin Maltepe ilçesindeki 11 özel 18 devlet okulları ile amaçlı örneklemin içinden fırsat örnekleme ile Şırnak il ve ilçelerinde 54 Ortaöğretim Kurumunda görev yapan okul yöneticilerine ulaşılarak, 196 okul yöneticisi tarafından uygulanarak, değerlendirmeye alınmıştır. Araştırmada kullanılan veri toplama araçları şunlardır : ‘Kişisel bilgiler formu’, “Sosyotropik- otonomik kişilik Ölçeği ” ve “Problem Çözme Envanteri ” dir.Araştırma sonucunda elde edilen bulgular şunlardır: Okul yöneticilerinin Sosyotropi ve Otonomi puanları arasında görev türlerine, cinsiyetlerine, medeni durumlarına, mezuniyet alanlarına, kamudaki hizmet sürelerine, yönetici olarak hizmet sürelerine, çalıştıkları okul türleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmemektedir (p>0.05).Medeni durumun, görev yapılan okul türünün, öğrenim düzeylerinin okul yöneticilerinin problem çözme becerilerinin alt boyutları için farklılaştıran bir etmen olmadığı söylenebilir (p>0.05).Okul yöneticilerinin Sosyotropik ve Otonomik kişilik özellikleri ile Problem Çözme Becerileri arasında anlamlı ilişki incelendiğinde okul yöneticilerinin sosyotropik kişilik özellikleri ile sadece aceleci yaklaşımları arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişkinin olduğu görülmektedir (r= .22, p.05) anlamlı farklılaşma gösterdiği görülmektedir. Sayısal bölümden mezun olanların aceleci yaklaşıma ilişkin puan ortalamalarının sözel bölümden mezun olanlara göre anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu bulunmuştur.Problem çözme becerilerinin yaşlarına göre sadece kendine güvenli yaklaşım alt boyutunda anlamlı farklılaşma gösterdiği görülmektedir (X=16.674, P0.05) hardly was any statistically significant difference.Marital status, the type of school and education levels can be said not to be an effective factor for school principals’ sub-dimensions of problem solving skills(p>0.05).When the meaningful relationship between school principals’ sociotropic and autonomic personality traits and problem solving skills were examined, a positive relationship is seen between sociotropic personality traits and merely hasty approaches(r=.22, p.05) was observed. Those holding bachelor of Arts hasty approach averages were significantly higher than those holding bachelor of Science.Meaningful differentiation in problem soving skills with proportion to age groups is only seen in self-confident approach sub-dimension(X=16.674, P<.05). To determine the source of difference between averages, independent t test and paired comparisons were performed ,and self-confident approach point averages of age groups between 56-60, 30-35 and 36-40 are found to be considerably higher than age groups of 41-45 and 46-50.Key Words: autonomic personality, personality, school administrator, sociotropik personalit