Memlûkler dönemi’nde Halep’te eğitim öğretim müesseseleri ve ulemâ

ÖZETMEMLÛKLER DÖNEMİ’NDE HALEP’TE EĞİTİM-ÖĞRETİM MÜESSESELERİ VE ULEMÂ658/1259-60 yılında Moğollar’ın Aynicâlût’ta mağlup olmasının ardından Halep şehri ciddi mânâda tahrip olmuş ve pek çok kişi de katledilmiş olarak Memlûkler’in hâkimiyetine geçmiştir. Başşehir Kahire’den sonra Dımaşk’ın ardından ikinci önemli ilim merkezi de Halep’tir. Bu dönemde faaliyet gösteren ilmî müesseselerin büyük çoğunluğu Zengîler ve Eyyûbîler’den devralınmıştır. Bu müesseselerin en önemlisi medreselerdi. Fıkıh ilminin öğretildiği umûmî medreselerde yoğun olarak fıkıh ilminin okutulmasının yanısıra diğer ilimler de müfredâtta yer alıyordu. Bu medreselerin büyük çoğunluğunda Şâfiî veya Hanefî ya da hem Şâfiî hem de Hanefî fıkhına dair öğretim yapılıyordu. Mâlikî ve Hanbelî fıkhının okutulduğu medreseler ise sınırlı sayıdaydı. Ayrıca hadis, Kur’ân ve tıp alanında uzman yetiştiren ihtisas müesseseleri de vardı. Bunlar da dârülkur’ân, dârülhadis, bîmâristân olarak anılıyordu. Bunlardan ilk ikisinde tamamıyla ihtisaslaşmaya yönelik ders verilirken, bîmâristân diye anılan hastanelerde ise hem pratik olarak tedavi uygulanıyor hem de talebelere tıp ilmi uygulamalı olarak öğretiliyordu. Memlûk dönemi ilmî hayat açısından oldukça canlı ve önemli bir özelliğe sahipti. Bu dönemde pek çok kıymetli eser kaleme alındı. Bugün farklı alanlarda sıkça başvurduğumuz pek çok ilmî eser bu zamanda telif edildi. Halep’te yetişen çok değerli âlimler de ilim dünyasına katkı sağladı. Ulemâ bazen siyasî olaylara müdâhil oldu veya olmak zorunda bırakıldı. Bu durumda genel eğilim, mücadele içindeki taraflardan yakın olanına tâbi olmaktı. Böylece daha çok sultana karşı olarak nâibler tarafından çıkarılan isyanlarda isyancıların başarısız olması hâlinde sultan tarafından hem ilmî hüviyetine hürmeten hem de siyasî otoriteye muhâlif girişimlere destek vermeye mecbur bırakıldıkları düşüncesiyle affedildiler. ABSTRACTEDUCATION- TRAINING INSTITUTIONS AND SCHOLARS IN ALEPPO IN THE MAMLUKS PERIOD City of Aleppo where allowed to Mamluks by Mongolian at 658/1260, but they had destroyed it and killed extremely many people who were womens and children. Because Mongolian had gone down in Aynicâlût by Mamluks. Aleppo was important science center following Capital Cairo and Damascus. Operating the vast majority of scientific center inherited from Zengîs and Ayyûbîs. The most important scientific centers were madrasas were referred to only as madrasas and in which was trained Islamic law. In addition other sciences were taught as well. In the vast majority of these madrasas was trained law of Hanefî or Şâfiî, or both Hanefî and Şâfiî. There were very few madrasas in which were trained law of Mâlikî and Hanbelî. Additionally there were specialized institutions branchs of hadith, Quran and medicine. These were referred to dârulhadith, dârulqur’an and bîmâristân. In the first two of these were lectured for specialization but in the last of these not only were trained students medicine science but also was treated patients as practical. Mamluks Period has a lively location in the life of science. A lot of very important books was written in this period and these books that we are looking for knowledge at present. Scholars were from Aleppo contributed to the World of science. Sometimes scholars intervened or compeled to interference to political events. In that case they usually prefered to support party that is closer to them than other party. Thus, even if supported party unfailed, other party forgave them. For they compeled to support and they were respectable scholars