Küreselleşen dünyada kalkınma süreci bağlamında eğitim harcamaları ve Türkiye örneği

ÖZETBilginin gerçek sermaye ve zenginlik yaratan başlıca kaynak haline gelmekte olduğu bir ekonomi, eğitim performansı ve eğitim sorumluluğu açısından son yıllarda iktisat biliminde eğitimin yeri ve önemini artırmıştır. Bunun en önemli nedeni de iktisadi kalkınmada eğitimin önemli bir rol oynadığı inancının yaygınlık kazanmasıdır. Eğitim, kişilerin yeteneklerini geliştirerek ekonomideki üretkenliği arttırır. Bilim ve teknolojideki gelişmeler insan yetenekleriyle sınırlı kalmaktadır. Teknolojiyi kullanacak olan insandır ve bu teknik konusunda eğitim görmemiş kişi, bu teknolojiyi kullanamaz. Gelecekte toplumlar bilgi ve öğrenme toplumu olacaklardır. Bu nedenle bilim ve teknoloji ve eğitim teşvik edilmektedir. Yeni ekonomiyle birlikte eğitim sistemi de hızla değişmektedir. Kent, ulus ve ülke sınırlarının kalmadığı bir dünyada eğitimin de sınırları kaldırılmak zorundadır. Evlerde bulunan televizyon bile klasik okul düzeyinden daha fazla bilgi sağlamaktadır. Gelişmiş ülkelerle gelişmekte olan ülkeler arasındaki fark hızla açılmaktadır. Gelişmiş ülkeler sanayileşme çabalarını tamamlayıp yeni bir çağın getirdiği şartlara uyum sağlamaya çalışırken, gelişmekte olan ülkeler onları yakalamaya çalışmaktadırlar. Bu nedenle eğitimi bir kaldıraç gibi kullanarak hem sanayileşmelerini tamamlayabilirler hem de yeni çağa daha hazır bir hale gelebilirler.Bu çalışmada özellikle Türkiye üzerinde durulmuştur. Türkiye, 70 milyon nüfusu olan 250 milyar dolarlık bir GSMH'ya sahip, nüfusunun büyük kısmı gençlerden oluşan eğitimi için GSYİH'nın sadece %2.2 ayıran, sadece %3'ü üniversite mezunu olan Avrupa Birliği'ne girmeyi hedefleyen bir ülke konumundadır. Eğitimin ülke gelişiminde itici güç olduğu ve gelişmiş yada gelişmekte olan ülkeler için eğitimin öncelikli olduğu günümüz çağında ülke genelinde eğitime gereken önem verilmemektedir. Bu nedenle Avrupa Birliği'ne aday ülkeleri arasında,kişi başına düşen gelir olarak daha yüksek gelire sahip olduğumuz halde onlardan geri kalmaktayız. Doğu Avrupa ülkeleri liberal sisteme bizden çok sonraları geçmelerine rağmen gerekli reformları tamamlayabilmişlerdir. Eğitime ayrılan pay dolayısıyla da okullaşma oranı yüksek olduğu ve ihtiyaçlarına göre eğitimi planladıkları için birleşmiş milletlerin yapmış olduğu insani gelişme endeksinde daha yukarıda yer almaktadırlar. Türkiye'de ise eğitim halen büyük bir sorun olmakta devam etmektedir. Okullaşma oranı az gelişmiş ülkelerle aynı düzeydedir. İlköğretimden itibaren kalabalık sınıflar, bölgeler arası dengesiz dağılım, öğretmenliğin cazip meslek olmamasından dolayı iş bulamayan üniversite mezunlarının tercih etmek zorunda kalmasıyla kalitenin gün geçtikçe düşmesiyle kamuya en yararlı eğitim olan ilköğretimden gerekli fayda sağlanamamaktadır. İlk öğretimden gerekli fayda sağlanamadığı için sosyal sorunlar devam etmektedir. Orta öğretimde ise mesleki eğitime önem verilmemektedir. Çoğunluk genel orta öğretimde eğitim görmektedir. Bu da üniversite girişinde yığılmalara yol açmaktadır. Bir üst kademeye geçişte %70 kayıp vardır. Bunun sonucunda da test uzmanı öğrenciler yetişmektedir. Bu dönemde tek karlı olan kurum dershanelerdir. Üniversiteyi kazanan azınlık ise bilinçli bir tercih yapmadığı için okuduğu bölümü beğenmemekte ve tekrar sınava girmektedir. İstihdama yönelik bir eğitim alamamaktadırlar. Sonuçta yapılan yatırımlar sadece maliyeti yükseltmekte ve verim alınamamaktadır. Eğitim ekonomisi ihmal edilmektedir. ABSTRACT An economy in which science has become the major resource creating the real capital and prosperity has increased the importance of education in economics in terms of the responsibility and performance of education. The most important reason for this is the belief of the fact that education plays a substantial role in economic development has been widely accepted. Education increases productivity in an economy by developing people's skills and competence. It is a fact that developments in science and technology are restricted by the capability of the human beings. In other words, it is the person who uses technology and in that context, an individual who is uneducated in terms of advanced technology cannot utilise from the recent technology properly. In future's world, communities are likely to become the community of knowledge and science. For this reason, science, technology and education are encouraged. With the new economy, education system is also changing rapidly. In such a world that there is no more frontiers for cities, nations and states, it is necessary to remove all kinds of borders for education. Even the televisions at homes provide people with much more knowledge than the standard level of formal education. The gap between the developed and underdeveloped countries has been growing increasingly. While developed countries, after completing their efforts for industrialisation, are trying to become adapted to conditions emerged as a result of openning a new era; developing countries are trying to catch the others. Therefore, developing countries can complete their industrialisation by using the education as a leverage and at the same time they can become ready for a new era... This study especially focuses on Turkey. Turkey is a country with 70 million population and 250 billion dollars of GNP and its population is composed of mostly young people. However, she allocates just 2.2 per- cent of her GDP to the education of her citizens, and only 3 per cent of the population has a university degree. Turkey, at the same time is a country which desires to become a member state of the European Union. In today's world where education has become a contributing factor in the development process of the states, I decided to make a study on this subject. After making the short definitions of education, economy for education and the development in the first chapter, the influence of education on development is analysed deeply in the second chapter. The third chapter includes a comprehensive search on the numbers related to education in Turkey. After that, in the fourth chapter, while examining the expenditures of other countries on education it tries to put forth the place of Turkey in the world for consideration in terms of numbers