Okul sağlığı hemşireliğinin durumu ve işlevsel boyutu

ÖZET OKUL SAĞLİĞİ HEMŞİRELİĞİNİN DURUMU VE İŞLEVSEL BOYUTU Çocukların ve gençlerin entelektüel potansiyellerini kullanarak bireysel yeteneklerini arttırmak, fiziksel, sosyal, kişisel ve emosyonel büyümelerini etkilemek için çalışan okul hemşireleri gelişmiş ülkelerde önemli sorumluluklar üstlenmiş ve kilit insan gücü olarak kabul edilmiştir. Ülkemizde ise okul hemşirelerinin profesyonel rol ve işlevlerini geliştirecek ve okul sağlığı hemşireliği hizmetlerinin kurumsallaşmasını sağlayacak programlar henüz geliştirilmemiştir. Bu çalışma; okul sağlığı hemşirelerinin uyguladıkları rolleri ve fonksiyonları belirlemek, etkileyen faktörlerle ilişkisini incelemek ve Türkiye'de okul sağlığı hemşireliği uygulama standartlarının gelişimine katkı sağlayacak temel verileri elde etmek amacıyla, tanımlayıcı olarak planlanmıştır. Araştırmanın evrenini İstanbul İli bölgesinde Mili Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı okul hemşiresi bulunan 131 okulun 104 okul hemşiresi oluşturmuştur. Çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacının literatür bilgisi ve uzman görüşüne dayanarak hazırladığı; 62 fonksiyondan oluşan "Okul Sağlığı Hemşireliği Uygulamalarını Değerlendirme Formu" kullanılmıştır. Uygulama formunun güvenirlilik katsayısını belirlemek için Spearman's Korelasyon testi kullanılmıştır. Hemşirelerin tanıtıcı özellikleri ve uygulama düzeyleri; yüzdelik, ortalama ve standart sapma ile değerlendirilmiştir. Hemşirelerin tanıtıcı özellikleri ile uygulama düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla Kruskal Wallis ve Mann-Whitney U testi, gruplar arasında fark bulunduğunda farklılığı hangi grubun oluşturduğunu incelemek amacı ile Tukey ve LSD testi kullanılmıştır. Sonuç olarak araştırma grubundaki hemşirelerin en çok danışmanlık rollerini yaptıkları, araştırıcı rolleri ile ilgili fonksiyonlarını en az sergiledikleribulunmuştur. Hemşirelerin yaşlarının, okul sağlığı alanında çalışma sürelerinin, iş tanımlarının, görev, yetki ve sorumluluklarının belirlenmesi, bilgi ve uygulama yeterliliğinin değerlendirilmesi durumlarının, okul sağlığı ile ilgili etkinliklere katılmalarının ve okul sağlık servisi olanaklarının rollerinin yapılma düzeylerini etkilediği bulunmuştur. T.e YtsMsmL&Ğmrm kurul® DOKÜMANTASYON MERKEZÎ SUMMARY THE CURRENT SITUATION OF SCHOOL HEALTH NURSİNG AND ITS FUNCTIONAL ASPECT Working to use intellectual potentials of children and young people to improve their individual talents and also to affect their physical, social and emotional growth, school nurses have taken on vital responsibilities and they have been regarded as a major man power in developed countries. Programmes suggesting a framework for promoting the institutionalisation of school health nursing services and improving professional roles and functions of school nurses have not been initiated in our country yet. This research was designed as a descriptive study to acquire basic data that will contribute to the development of the application standards of school health nursing in Turkey and to determine the roles and functions applied by school health nursing and also to examine the relationship between the influential factors. The scope of the study consisted of 104 school nurses from 131 schools of Milli Eğitim Bakanlığı (National Education Ministry) in the Istanbul area Those schools had their own school nurses. A School Health Nursing Application Evaluation Form consisting of 62 functions and prepared according to an expert's knowledge and related literature was used as a data collection tool in the study. Sperman's Correlation Test was used to find out the reliability coefficient of the application form. Application levels and descriptive characteristics of the nurses were assessed using statistical measurements such as percentage, average and standard deviation. Kruskal Wallis and Mann-Whitney U tests were used to determine the relationship between. the descriptive characteristics of the nurses and application levels. On the other hand, Tukey andLSD tests were used to find out which group caused differentiation, if there was one, among groups. As a result, it was found out that the nurses in the research group performed mostly counselling roles where they least displayed minimal functions related to their roles as a researcher. It was also found out that the age of nurses, their working period as a school health nurse, school's characteristics, their tendencies towards a participation to activities related to gaining new knowledge and skills and school's health service facilities affected the level of their performing their roles