Matematik öğretmenlerinin özel alan yeterliklerine yönelik öz yeterlik inançlarının incelenmesi

Bu araştırmada, ortaokul ve lise matematik öğretmenlerinin özel alan yeterliklerine yönelik öz yeterlik inançlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında tarama modeline uygun olarak düzenlenen araştırmada matematik öğretmenlerinin özel alan yeterliklerine yönelik öz yeterlik inancının hangi seviyede olduğu bulunmuştur. Ayrıca matematik öğretmenlerinin özel alan yeterliklerine yönelik öz yeterlik inançlarının çeşitli değişkenlere göre (cinsiyet, yaş, kıdem, mezuniyet durumları vb.) farklılaşmakta olup olmadığı sorularına da cevap aranmıştır. Araştırmanın evrenini, İstanbul ilinde görev yapmakta olan lise ve ortaokul matematik öğretmenleri oluşturmaktadır. Örneklemini ise, 2016-2017 eğitim öğretim yılında İstanbul ilinin farklı ilçelerinde 12 ortaokul, 14 imam hatip ortaokulu, 12 anadolu lisesi, 13 mesleki ve teknik anadolu lisesi ve 8 imam hatip anadolu lisesi olmak üzere toplamda 59 farklı okulda görev yapmakta olan 379 matematik öğretmeni oluşturmuştur.Araştırmada matematik öğretmenlerinin özel alan yeterliklerine yönelik öz yeterlik algılarının belirlenebilmesi amacıyla Matematik Öğretimi Öz Yeterlik İnancı (MATÖZİ) Ölçeği geliştirilmiştir. Yapılan faktör analizi sonucunda MATÖZİ Ölçeği 50 maddeden ve 7 alt ölçekten oluşan bir yapı sergilemiştir. Bu alt ölçekler, 1. alt ölçek ‘Planlama ve Uygulama’; 2. alt ölçek ‘Kaynaştırma Öğrencileri’; 3. alt ölçek ‘Mesleki Gelişim’; 4. alt ölçek ‘Üstün Yetenekli Öğrenciler’; 5. alt ölçek ‘Ders Dışı Etkinlikler’; 6. alt ölçek ‘Matematik Tarihi’ ve 7. alt ölçek ‘Teknoloji Kullanımı’ olarak adlandırılmıştır.Veri toplama aracından elde edilen veriler SPSS 16.0 istatistik programına aktarılmıştır. Araştırmanın amaçları doğrultusunda, maddelerin verilerini analiz etmek için standart sapmaları ve aritmetik ortalama değerleri hesaplanmıştır. Bağımsız gruplar t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmış ve Pearson Korelasyon Katsayıları değerleri hesaplanmıştır. Verilerin normal dağılım göstermediği alt ölçeklerde cinsiyet, lisansüstü eğitim alma durumu, öğretim yapılan kademe ve mezun olunan fakülte gibi değişkenlere yönelik fark testlerinde Mann Whitney U; yaş, kıdem, görev yapılan okul türü ve sınıflarda bulunan toplam öğrenci sayısı gibi ikiden fazla değişken arasında farklılıkların ortaya konması için ise Kruskal Wallis testleri uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular sonucunda matematik öğretmenlerinin; MATÖZİ Ölçeği toplamında kendilerini ‘yeterli’; planlama ve uygulama alt ölçeğinde ‘oldukça yeterli’; kaynaştırma öğrencileri, üstün yetenekli öğrenciler ve teknoloji kullanımı alt ölçeklerinde ‘yeterli’; mesleki gelişim alt ölçeğinde ‘az yeterli’; ders dışı etkinlikler ve matematik tarihi alt ölçeklerinde ‘orta seviyede yeterli’ olarak gördükleri sonucu çıkmıştır. MATÖZİ Ölçeği toplamında matematik öğretmenlerinin; cinsiyet, yaş, kıdem, lisanüstü eğitim almaları, görev yaptıkları okul türü, öğretim yaptıkları kademe, derse girdikleri sınıfın mevcudu ve mezun oldukları fakülte türü ile özel alan yeterliğine yönelik öz yeterlikleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Fakat ölçeğin toplamına yansımasa da bazı alt ölçeklerde anlamlı farklılıkların olduğu görülmüştür. Örneğin; cinsiyet değişkeni için mesleki gelişim, üstün yetenekli öğrenciler ve teknoloji kullanımı alt ölçeklerinde erkek ve kadın matematik öğretmenleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Öğretmenlerin görev yaptıkları kademeler için ders dışı etkinlikler alt ölçeğinde ilköğretim ve ortaöğretim kademesi arasında anlamlı farklılık vardır.Araştırmada çıkarılan sonuçlara dayanarak öğretmenlere, okul yöneticilerine, MEB’e ve araştırmacılara yönelik bazı önerilere de yer verilmiştir.--------------------The aim of this research is to define the beliefs of self-efficacy of middle and high school teachers for their field qualification. As a result, the research was set up to state the levels of teachers’ beliefs for their field qualifications and also it was aimed to find out the beliefs of self-efficacy of math teachers in their field qualifications whether it differs according to variety of things such as ( gender, age, experience, graduation etc..)The population of the research is consisted of middle and high school math teachers who serve in Istanbul. The examples of this research are based on 379 math teachers from 59 different schools in different districts of Istanbul in 2016-2017 academic year. Those schools are 12 middle schools, 14 imam hatip secondary schools, 12 Anatolian high schools,13 Anatolian vocational high schools and 8 Anatolian imam hatip high schools.Math Teaching Self-Efficacy Scale (MATOZI) was developed to state the self-efficacy perception of their field qualification. The result of factor analysis showed that the scale (MATOZI) was consisted of 50 items and 7 subscales. These subscales are; 1.‘Plan and Implementation’, 2.‘Inclusive Students’, 3.‘Professional Development’, 4.‘Gifted and Talented Students’, 5.‘Extracurricular Activities’, 6.‘Math History’, 7.‘Use of Technology’.The data which was provided from the data tool was transferred to SPSS 16.0 statistics program. For the purposes of the research, standard deviation and arithmetic mean was calculated to analyze the data of the items. Independent groups and t test and single sided variance analysis (ANOVA) was implemented and also Pearson Correlation Coefficient values were calculated. Mann Whitney U test was conducted for the subscales data which was not a normal distribution including gender, graduate education, experience and the schools. Kruskal Wallis tests were conducted to find out differentiation of more than two factors such as age, experience, schools and the total number of the students in the classrooms.According to the results found out by MATOZI Scale math teachers are; generally ‘efficient’, plan and implementation subscale ‘quite efficient’, inclusive students-gifted and talented students and use of technology subscales ‘efficient’, professional development subscale ‘less efficient’, extracurricular activities and math history subscales ‘moderate efficient’. According to the MATOZI Scale there is no significant difference between self-efficacy and field qualification regarding on gender, age, experience, graduate education, schools, grade levels, the number of students for each class and colleges. However, there are significant differences in subscales. For instance, there are significant differences between the gender for professional development, a difference between male and female teachers for gifted and talented students and use of technology. There is a significant difference between secondary and high school education for extracurricular activities subscale.According to the results of this research, some recommendations were provided for the researchers and Ministry of Education (MEB)