Üniversite öğrencilerinde eleştirel düşünme ile denetim odağı arasındaki ilişkinin incelenmesi

ÖZETBu araştırma kapsamında, üniversite öğrencilerinin eleştirel düşünme ve denetim odağı puanları arasındaki ilişki, ve bu puanların fakülteler ile çeşitli sosyo-demografik özelliklere göre farklılaşması incelenmiştir.Araştırmanın örneklemini, İstanbul Üniversitesinin İktisat, Hukuk, Tıp, Feni Eğitim, İlahiyat ve Mühendislik Fakültelerinden toplam 793 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada ölçme araçları olarak Rotter İç-Dış Kontrol Ölçeği ve araştırma kapsamında geliştirilen Eleştirel Düşünme Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada, Pearson Korelasyon Katsayısı, bağımsız grup t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) istatistik teknikleri kullanılmıştır. Bütün istatistiksel işlemlerde en az .05 düzeyinde anlamlılık aranmıştır.Araştırma sonucunda, öğrencilerin eleştirel düşünme puanları ile denetim odağı puanları arasında negatif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Eleştirel düşünme toplam puanında fakülteler arasında anlamlı bir farka rastlanmamış, ancak ölçeğin alt alt testlerinde farklılıklar tespit edilmiştir. Denetim odağı inançlarının fakültelere göre farklılık gösterdiği saptanmıştır. Üniversite öğrencilerinin üniversiteye giriş puan türüne göre, eleştirel düşünme ve denetim odağı puanlarında anlamlı farklılıklara rastlanmıştır.Sosyo-demografik özellikler açısından, yaş, cinsiyet, lise türü, gelir düzeyi, kardeş sayısı, algılanan ebeveyn tutumları, ebeveyn eğitim düzeyleri, ikamet yeri gibi değişkenler ele alınmış, yaş değişkeni dışında, diğer değişkenler açısından denetim odağı veya eleştirel düşünme puanlarında bazı farklılıklar tespit edilmiştir.Anahtar sözcükler : Eleştirel düşünme, denetim odağı, üniversite öğrencileri ABSTRACTThis study analyzes the relationship between university students' critical thinking and locus of control scores and the differentiation of these scores through faculties and various socio-demographic constructs.Data for the study was gathered from 793 students from Faculties of Economy, Law, Medicine, Sciences, Education, Engineering and School of Divinity in Istanbul University. Rotter Locus of Control Scale and Critical Thinking Scale, developed within the study, were utilized as measurement scales. Pearson Correlation Matrix, Independent Group t-test and One-way ANOVA were used to analyze the data. A minumum .05 significance was scanned in all statistical processes.The results of the study revealed a negative significant relationship between the students' critical thinking and locus of control scores. No significant difference in critical thinking total scores appears among different faculties, but significant differences have been found in the sub-factors of the scale. Beliefs regarding locus of control reveal differences in different faculties. The study also revealed significant differences between critical thinking and locus of control scores with reference to university entrance scores.Socio-demographic variables such as age, gender, high school type, income level, number of siblings, perceived parental attitudes, parent's education and residence area have also been studied and various significant differences in locus of control and critical thinking scores have also been detected among those variables except for the age varient