1946-1960) yıllarında sendikal faaliyetler

ÖZET1946 yılında Cemiyetler kanununda yapılan değişiklikle sendikaların kurulabilmesine imkan tanındı. Ancak Cemiyetler Kanununa göre kurulan sendikalar doktriner görüşlerine göre faaliyette bulunmaya başladılar. 1946 yılı sonunda bu sendikalar kapatıldı ve yasal düzenlemenin olmamasının getirdiği sakıncaları önleyebil- mek için hükümet sadece sendikalara ilişkin özel bir kanun hazırlamak zorunda kaldı. 20 Şubat 1947'de 5018 sayılı İşçi ve İşveren Sendikaları ve Sendika Birlikleri Hakkında Kanun'un kabulüyle birlikte başlayan dönem, Türk sendikacılığının doğuş ve gelişmeye başlayış dönemidir. 5018 sayılı İşçi ve İşveren Sendikaları ve Sendika Birlikleri Hakkında Kanunun çıkarılması, doğrudan doğruya işçi ve işverenlerden gelen bir baskının sonucu olmadığı gibi, toplumun veya ideolojik mücadelelerin de sonucu değildir. 1945 yılından itibaren siyasi rejim olarak demokrasiye yönelmiş olan bir rejimin bünyesine bağlı doğal bir gelişmedir. Kanunla birlikte sendikaların kuruluş biçimi tamamen serbest bırakılmıştı. Herhangi bir makamdan izin almak zorunluluğu yoktu. Kurulmasında serbesti görülmesine rağmen sendikaların bir çok faaliyetine sınırlamalar getirilmiştir. Ülkenin içinde bulunduğu siyasi ve ekonomik ortam nedeniyle sendikaların başlıca faaliyetlerinden olan grev yasaklanmıştır. Grev ve lokavt yasaklanmış olmasına rağmen, işverenler tarafından İş Kanundaki boşluklardan faydalanılıp, yasal olarak adı lokavt olmasa da uygulamada lokavt olan eylemlerde bulunmuşlardır. Toplu iş sözleşmesi ise işverenleri böyle bir uygulamaya zorlayacak olan yasal düzenlemelerin olmaması nedeniyle sadece birkaç tane yapılabilmiştir. Sendikalar 1946-1960 döneminde, yasal sınırlamalar nedeniyle yardımlaşma derneklerine benzer bir nitelikte faaliyet göstermişlerdir. Mali sıkıntılar nedeniyle siyasi iktidarlarla iyi geçinme çabası güdülmüştür. Olumsuz koşullara rağmen Türk sendikacılık hayatında önemli bir yeri bulunan 1946-1960 evresi daha sonraki yıllardaki sendikal faaliyetler ve kazanımlara temel oluşturmuştur. SUMMARY In 1946 it was made possible to found unions by the changing of The Law of Associations . However the unions which were founded by The Law Of Associations began to act by the doctrine ideas . These unions were closed down at the end of 1946 and in order to prevent the consequences of not having a legal arrangement, government was obliged to prepare a special law only for unions . The period, which started with the acceptation of The Law of Employee and Employer Unions and Union Associations is the time when the Turkish unionism was born and started developing . The Law of Employee and Employer Unions and Union Associations numbered 5018 was not a consequence of neither the pressure comes from the employees and employers nor the social or ideological struggles . It was a natural advance which was a result of inclination of regime to the democracy . The manner of founding unions was fully set free . There were no obligations of getting permission from any authorities . On the contrary activities of this unions were restricted . Strike, which was the most important action of unions because of the political and the economical conditions was forbidden . Although strike and lockout were forbidden employers used the gaps of the law and made some actions which could not be called as lockout legally but was lockout in practice . Collective agreements were only made couple of times since there were no obligations to force the employers to make such an application . As a result of legal restrictions unions acted like help institutions in the period of time between the years 1946 and 1960. It was tried to get along well with the governments because of financial straits . Although these negative conditions the period of time between the years 1946 and 1960 which has a very important influences on Turkish unionism has been the base of union activities and gains in following years