Kozmetikte kullanılan bazı koruyucuların bitki ekstraktları ve uçucu yağlar ile tek başına ve kombinasyon halinde antimikrobiyal ve antioksidan etkilerinin araştırılması

Amaç: Kozmetik ürünlerinde kullanılan bazı koruyucular, bitki ekstraktları ve uçucu yağların tek başına ve kombinasyon halinde antimikrobiyal ve antioksidan etkileri araştırılmıştır. Gereç ve yöntem: Fenoksietanol, kaprilil glikol ve benzil alkol koruyucuları, Scolymus hispanicus (Şevketibostan) ve Saponaria glutinosa (Kargasabunu) bitkilerine ait petrol eteri/kloroform/metanol ekstraktları, Camellia sinensis (Yeşil çay) ekstraktı, Liquidambar orientalis (Sığla) ve Jasminum spp. (Yasemin) uçucu yağlarının tek başına ve kombinasyonlarının antimikrobiyal etkilerinin belirlenmesinde disk difüzyon ve sıvı mikrodilüsyon yöntemleri uygulanmıştır. Antimikrobiyal etki testinde 7 standart bakteri suşu ve 6 farklı Candida cinsi maya suşu kullanılmıştır. Antioksidan etki demir (III) indirgeme antioksidan gücü tayini yöntemi (FRAP), bakır (II) iyonu indirgeyici antioksidan kapasite yöntemi (CUPRAC) ve DPPH radikal süpürücü aktivite yöntemi ile tayin edilmiştir. Bulgular: Fenoksietanol+kaprilil glikol, Yeşil çay ekstraktı+fenoksietanol, Yeşil çay ekstraktı+kaprilil glikol, Yeşil çay ekstraktı+benzil alkol, Sığla uçucu yağı+fenoksietanol, Sığla uçucu yağı+kaprilil glikol, Sığla uçucu yağı+benzil alkolün Bacillus subtilis dışındaki 6 standart bakteri suşuna karşı; Yeşil çay ekstraktı+Sığla uçucu yağı, Yeşil çay ekstraktı+Yasemin uçucu yağı ve fenoksietanol+Yasemin uçucu yağının 7 standart bakteri suşuna karşı; S.hispanicus petrol eteri ekstraktının Candida albicans dışındaki Candida türlerine ve B.subtilis’e karşı; S.hispanicus metanol ekstraktı ve S.glutinosa petrol eteri ekstraktlarının B.subtilis ve C.krusei’ye karşı; S.glutinosa kloroform ekstraktının B.subtilis’e karşı; S.hispanicus metanol ekstraktı+benzil alkol ve S.glutinosa petrol eteri ekstraktı+kaprilil glikolün C.krusei’ye karşı etkili olduğu saptanmıştır. Yeşil çay ekstraktının antioksidan etkisinin daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.Sonuç: Koruyucuların tek başına etkilerine göre koruyucuların uçucu yağlar ile kombinasyonlarının ve uçucu yağlar ile Yeşil çay ekstraktı kombinasyonlarının antimikrobiyal etkiyi arttırdığı, bitki ekstraktları ve uçucu yağların antioksidan etkili olduğu görülmüştür.--------------------Objective: Antimicrobial and antioxidant effects of some preservatives, plant extracts and essential oils used in cosmetics alone and in combination were investigated.Material and methods: The antimicrobial effect of phenoxyethanol, caprylyl glycol, benzyl alcohol preservatives, petroleum ether/chloroform/methanol extracts of Scolymus hispanicus (Şevketibostan) and Saponaria glutinosa (Kargasabunu) plants, Camellia sinensis (Green tea) extract, Liquidambar orientalis (Sweetgum) and Jasminum spp. (Jasmine) essential oils alone and in combination was determined using disc diffusion and broth microdilution assay. 7 various standard bacterial strains and 6 various Candida species were used in antimicrobial effect test. The antioxidant effect were determined using, iron (III) ion reducing antioxidant power (FRAP) method, cupric (II) ion reducing antioxidant capacity (CUPRAC) method and DPPH radical sweeping activity method. Results: Phenoxyethanol+caprylyl glycol, green tea extract+phenoxyethanol, green tea extract+caprylyl glycol, green tea extract+benzyl alcohol, sweetgum essential oil +phenoxyethanol, sweetgum essential oil+caprylyl glycol, sweetgum essential oil+benzyl alcohol against 6 standard bacterial strains except Bacillus subtilis; green tea extract+sweetgum essential oil, green tea extract+Jasmine essential oil and phenoxyethanol+Jasmine essential oil against 7 standard bacterial strains; S.hispanicus petroleum ether extract against Bacillus subtilis and Candida species except Candida albicans; S.hispanicus methanol extract and S.glutinosa petroleum ether extract against B.subtilis and C.krusei; S.glutinosa chloroform extract against B.subtilis; S.hispanicus methanol extract+benzyl alcohol and S.glutinosa petroleum ether extract+caprylyl glycol against C.krusei was found to be effective. Green tea extract was determined to has the highest antioxidant effect.Conclusion: It has been found that preservatives in combination with essential oils and essential oils in combination with Green tea extract improve the antimicrobial effect compared with the preservatives effect alone. Plant extracts and essential oils were found to have antioxidant effect