Türk iş hukuku’nda ücretin korunması

Ekonomi bilimi çerçevesinde, bir masraf olarak nitelendirilen emeğin karşılığı olan ücretin korunması, liberal ekonomik anlayışın hakim olması ile birlikte, işçilerin aleyhine olarak bir gelişme göstermiştir. Bu gelişme, yalnızca ücret miktarının en alt seviyelere inmesi şeklinde olmamış, işverenler verdikleri bu az ücrete bile, sürekli müdahale etmişlerdir. Ekonomik alanda geçerli olan bu anlayışa uygun hukuk sistemi de buna izin vermiştir. Ancak zamanla işçinin kişiliğinin ön plana çıkmasıyla, hizmet sözleşmesi klasik bir sözleşme niteliğinden gittikçe uzaklaşmış ve devletin koyduğu işçiyi koruyucu asgari normlarla her zaman denetim altında tutulmuştur. Bu sözleşmenin esaslı unsuru olan ve işçinin korunmasında önemli bir işleve sahip olacak ücretin de sıradan bir alacak olarak nitelendirilmemesi sonucunu doğurmuştur. Ücretin özel olarak korunması ihtiyacında temel etken, işçinin geçimini ve dolayısıyla yaşamını sürdürebilmek için, genellikle, bir tek ücrete bağımlı olmasıdır. Bu nedenle işçi ücretlerinin miktarının belirlenmesinden bunların ödenme şekline, ücretin ödeneme zamanından ödeme yerine kadar ücreti doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyen olgularla karşılaşılmaktadır. Bunların dışında, ücretin bir takım işlemlere karşı korunması da gerekmektedir. Bu işlemler, hem işverence yapılanlar hem üçüncü kişilerce yapılanlar hem de bizzat işçi tarafından yapılan işlemler olabilecektir. İşçilerin, ücretlerini tam ve zamanında almaları yanında, işverenin bu borcuna aykırı davranması ile, işçiye tanınan hakların çeşitliliği ve kullanılabilme olanakları da hem işçinin hem de ücretin korunmasında önemli işlevler görmektedir. İşçi için yaşamsal bir önem sahip olacak ücretlerin korunmasında, getirilen düzenlemelerin içeriği kadar, uygulamada kavuşturulduğu anlamda önem taşıyacaktır. Çalışmamızda Türk İş Hukuku'nda ücreti korumayı hedef alan hükümlerle, bu amacı ne kadar sağladıkları incelenmeye çalışılmıştır.Ekonomi bilimi çerçevesinde, bir masraf olarak nitelendirilen emeğin karşılığı olan ücretin korunması, liberal ekonomik anlayışın hakim olması ile birlikte, işçilerin aleyhine olarak bir gelişme göstermiştir. Bu gelişme, yalnızca ücret miktarının en alt seviyelere inmesi şeklinde olmamış, işverenler verdikleri bu az ücrete bile, sürekli müdahale etmişlerdir. Ekonomik alanda geçerli olan bu anlayışa uygun hukuk sistemi de buna izin vermiştir. Ancak zamanla işçinin kişiliğinin ön plana çıkmasıyla, hizmet sözleşmesi klasik bir sözleşme niteliğinden gittikçe uzaklaşmış ve devletin koyduğu işçiyi koruyucu asgari normlarla her zaman denetim altında tutulmuştur. Bu sözleşmenin esaslı unsuru olan ve işçinin korunmasında önemli bir işleve sahip olacak ücretin de sıradan bir alacak olarak nitelendirilmemesi sonucunu doğurmuştur. Ücretin özel olarak korunması ihtiyacında temel etken, işçinin geçimini ve dolayısıyla yaşamını sürdürebilmek için, genellikle, bir tek ücrete bağımlı olmasıdır. Bu nedenle işçi ücretlerinin miktarının belirlenmesinden bunların ödenme şekline, ücretin ödeneme zamanından ödeme yerine kadar ücreti doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyen olgularla karşılaşılmaktadır. Bunların dışında, ücretin bir takım işlemlere karşı korunması da gerekmektedir. Bu işlemler, hem işverence yapılanlar hem üçüncü kişilerce yapılanlar hem de bizzat işçi tarafından yapılan işlemler olabilecektir. İşçilerin, ücretlerini tam ve zamanında almaları yanında, işverenin bu borcuna aykırı davranması ile, işçiye tanınan hakların çeşitliliği ve kullanılabilme olanakları da hem işçinin hem de ücretin korunmasında önemli işlevler görmektedir. İşçi için yaşamsal bir önem sahip olacak ücretlerin korunmasında, getirilen düzenlemelerin içeriği kadar, uygulamada kavuşturulduğu anlamda önem taşıyacaktır. Çalışmamızda Türk İş Hukuku'nda ücreti korumayı hedef alan hükümlerle, bu amacı ne kadar sağladıkları incelenmeye çalışılmıştır.After the liberal economy dominated, to protect the worker wages wage that covers the work which is described as an expense according to economics showed development against to worker. With this development, the workers wages were reduced to the lowest level and in addition employers interfered the lowest wage. The legal system which is in force in the economical area gave permission to this situation. By the time date workers personality became important the labour contract, the labour agreement went away from the quality of the classical agreement and this agreement were inspected with the minimum rules which are set by State. Thus, the wage which is the main element for this agreement and will be an important function in protecting worker was accepted as important right. The fundamental factor in the requirement of the protecting wage is that the worker lives and needs are generally dependent to only one. Therefore, it is encountered the problems which effect the wage directly or indirectly like being arranged the amount of the worker wages, paying these wages, the payment time and place, etc. Besides it is also necessary to protect wage against some operations that can be done by employer, third people or worker. In company with the workers take their wages completely on time, if the employer behave contrary to his obligation, variety of the workers rights and the usage possibilities make important factors in protecting worker and wage. In the subject of protecting wage which is vital importance, it is important as the meaning in the practice as the content of the legal arrangement. In the research, the rules of protecting wage in Turkish Law and achievement of these rules were studied