Türkiye’de gelişen enerji sektörü HES’ler ve kar kaybı sigortaları

ÖZETArtan enerji ihtiyacının yerli kaynaklardan karşılanması amacıyla hazırlanan Elektrik Piyasası Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle, özel sektör tarafından hidrolik projelerin yapımının hızla arttığı görülmektedir.Yenilenebilir enerji kaynaklarından olan hidrolik santraller, belirli çevreler tarafından sürekli eleştirilse de aslında ekonomik, çevresel ve sosyal birçok avantaja sahiptir. Bununla birlikte hidroelektrik santrallerin gerek inşaat ve montajı gerekse işletmesi esnasında oluşabilecek hasarlar, daha önce öngörülemeyen, gelir kaybına neden olabilecek durumlar için farklı sigorta poliçelerinin yapılması zaruri bir ihtiyaç olarak karşımıza çıkmaktadır. İşletmenin poliçeyle teminat altına alınmış olan risklerinden birinin gerçekleşmesi sonucu oluşan hasar nedeniyle sigortalı tarafından yürütülen işlerin durması, kesintiye uğraması neticesinde meydana gelen kayıp kar kaybı sigortası ile teminat altına alınmaktadır. Tezin birinci bölümünde öncelikle Türkiye’de enerji sektörü; Türkiye’nin enerji durumunun değerlendirilmesi, kurulu gücü,üretimi, kaynakları, enerji arzı son olarak Türkiye’de enerjinin büyüme kalkınmaya olan etkileri olmak üzere çeşitli başlıklarla incelenmiştir. İkinci bölümde hidroelektrik santrallerin ekonomik, çevresel toplumsal, stratejik etmenleri ele alınırken; HES’lerin avantajlarına, olumsuz yönlerine, sınıflandırılmasına ayrıca HES’lerin çalışma sistemlerine ayrıntılı şekilde ele alınmıştır. Üçüncü bölümde HES’lerin sigortalanması kar kaybı sigortası başlığı altında; risk, hasar değerlendirilmesi, inşaat, işletme dönemlerinde riskler verilebilecek teminat türleri son olarak HES’lerin kar kaybı sigortası incelenmiştir. Dördüncü bölümde ise; HES’lerle ilgili meydana gelen kar kaybı hasarlarına örnek uygulamalarına yer verilmiştir.Çalışmanın amacı; ülkemizdeki enerji sektörünün büyümesine kalkınmasına büyük etkisi olan hidroelektrik santrallerinin sigortalanmasına, risk ve hasarların değerlendirilmesine ve kar kaybı sigortalarını analiz ederek, önemli bir sigorta prim potansiyeli oluşturan ancak dikkatle incelenerek fiyatlandırılması gereken risklere ışık tutmaktır.--------------------SUMMARYIt is seen that hydraulic project making by private sector increases by leaps and bounds after the electricity market law which prepared for the purpose of supplying the increasing energy requirement from domestic resources entered into force.Hydraulic power plants from renewable energy sources, although criticized constantly by certain circles, actually have many economic, environmental and social advantages. However, different insurance policies for situations that could lead to revenue loss and unforeseen before, damages that may occur either the building and mounting of hydraulic power plants or during the operation of them come out as an essential necessities. Lost or damage amount which occur as a result of stoppage, being interrupted or disruptions of works handled by policyholder due to the damage arising as a consequence of one of the risks that the operator has secured with the policy is securitised with loss of profit insurance.In the first part of this thesis, the energy sector in Turkey; evaluation of the energy situation of Turkey, the installed power, production, resources, power supply finally the effects of recent energy growth development in Turkey have been examined with various titles. In the second part, economic, environmental, social, strategic factors of hydroelectric power plants are discussed; the advantages, negative aspects classification of HPPs’ are also addressed separately. The operating systems of HPPs’ are also discussed in detail in this section. In the third part, under the title of insuring of HPPs’ and profit loss insurance; risk damage assessments, risks during construction operating periods, types of assurance that can be provided, and finally the HPPs’ profit-loss insurance have been examined. The fourth chapter; the sample applications of profit loss insurance loss, which are related to HPPs' have been included.The purpose of this study is to shed light on; to the insuring of hydroelectric power plants, which is a major influence on the growth and development of the energy sector in our country, to the assessment of risks and damages, and to the risks that constitute a significant insurance premium potential but needed to be priced scrutinisingly