Metal raf üretim fabrikasında çalışan işçilerde oksidatif stres parametrelerinin incelenmesi

ÖZETİnsanlar yaşamları boyunca hem ekzojen hemde metabolik sürecin bir parçası olarak endojen radikal ve reaktif oksijen türlerine maruz kalırlar. Vücut bu serbest radikaller ve reaktif oksijen türlerin etkilerini nötralize eden bir antioksidan sisteme sahiptir ve bu sistem oksidanlar ile denge halindedir. Bu dengenin oksidanlar lehine kayması sonucu oksidatif stres gelişir ve bu dengesizlik, önemli hücre kompartmanlarında geri dönüşümsüz hasara neden olabilir.Bu çalışmada, fabrikada çalışan işçilerdeki oksidatif stres parametreleri değerleri ile kontrol grubu değerleri karşılaştırıldı. Bu amaçla toplanan kan ve spot idrar örneklerinden GSH, GSH-Redüktaz, GSH-Peroksidaz, GSH-Transferaz, CAT ve SOD antioksidan enzimler, lipit peroksidasyon ürünleri olan plazma, eritrosit ve idrar MDA ve oksidatif DNA hasarı göstergesi olarak idrarda 8-OH-2’-dG düzeyleri çalışıldı. 8-OH-2’-dG çalışması HPLC elektrokimyasal dedektör ile diğer parametreler ise spektrofotometrik olarak ölçüldü. Kontrol grubu ile işçiler arasındaki değerler karşılaştırıldığında GSH-Redüktaz ve 8-OH-2’-dG değerleri arasında anlamlı fark gözlenmemesine karşın; GSH, GSH-Peroksidaz, GSH-Transferaz, CAT, SOD, plazma, Eritrosit ve idrar MDA değerleri arasında anlamlı farklar gözlenmiştir. Elde edilen sonuçlar, metal üretim işleriyle uğraşan imalathane, fabrika vb. yerlerde çalışan kişilerde, ileride ortaya çıkabilecek oksidatif stres kaynaklı hastalıkların riskini azaltmak üzere çalışma şartlarının ve ortamlarının iyileştirilmesinin uygun olacağını düşündürmektedir.Anahtar Sözcükler: Antioksidan, metal üretim işçileri, lipit peroksidasyonu, oksidatif stres, serbest radikaller.SUMMARYExaminatıon Of Oxidative Stress Parameters Of Metal Shelf Production Factory WorkersPeople are exposed to both exogenous and endogenous radicals and reactive oxygen species as part of metabolic processes throughout their lives. Our body has an antioxidant system that neutralizes free radicals and this system is in balance with oxidants. Oxidative stress occurs as a result of a shift in the balance in favor of oxidants and this imbalance can cause irreversible damage at important cell compartments.In this study, oxidative stress parameters of metal-factory workers were compared with the control group. Antioxidants such as GSH, GSH-Reductase, GSH-Peroxidase, GSH-Transferase, CAT and SOD as well as lipid peroxidation products such as plasma, RBC and urine MDA and DNA damage product (8-OH-2’-dG) levels in blood and spot urine samples were measured for this purpose. Measurement of 8-OH-2’-dG was done with HPLC-ECD, while other parameters were measured spectrometrically.When metal-factory workers and controls were compared, there was no significant difference in GSH-Reductase and 8-OH-2’-dG levels whereas there was significant differences in GSH, GSH-Peroxidase, GSH-Transferase, CAT, SOD, plasma MDA, RBC MDA and urine MDA levels.As a result we suggest that people who are working in metal factories should improved their work conditions and environments to reduce the risk of oxidative stress related disease.Key Words: Antioxidants, metal-factory workers, lipid peroxidation, oxidative stress, free radicals