İlkokul ve ortaokul yöneticilerinin öğretim liderliği davranışlarının öğretmen motivasyonuna etkisi

ÖZETİLKOKUL VE ORTAOKUL YÖNETİCİLERİNİN ÖĞRETİM LİDERLİĞİ DAVRANIŞLARININ ÖĞRETMEN MOTİVASYONUNA ETKİSİBu araştırma, ilkokul ve ortaokul yöneticilerinin öğretim liderliği davranışlarının öğretmenlerin motivasyonu üzerindeki etkisini belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada ilkokul ve ortaokul öğretmenlerinin motivasyon düzeyleri ve bu düzeylerin branş, cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, kıdem yılı ve okuldaki çalışma süresi değişkenlerine bağlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığı, öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin öğretim liderliği davranış düzeyleri, bu düzeyin demografik değişkenler bakımından farklılaşıp farklılaşmadığı ve son olarak da ilkokul ve ortaokul yöneticilerinin öğretim liderliği davranışları ile öğretmenlerin motivasyonu arasındaki ilişki incelenmiştir.Araştırmanın evrenini Şişli İlçesinde görev yapan 1323 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi Şişli ilçesinde yer alan ve random yöntemiyle seçilen 16 ilkokul ve ortaokulda görevli toplam 318 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada okul yöneticilerinin öğretim liderliği davranış düzeylerini belirlemek için öğretim liderliği, öğretmenlerin motivasyon düzeylerini belirlemek için motivasyon ölçeği kullanılmıştır. Ölçekler 5’ li likert tipi olup alt boyutlardan oluşmaktadır.Araştırmada elde edilen veriler SPSS 15 programı ile analiz edilmiştir. İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin motivasyon düzeyleri için betimsel istatistikler, motivasyon düzeylerinin branş, cinsiyet değişkenleri ile karşılaştırılması için “Bağımsız Gruplar T Testi”, öğretmenlerin motivasyon düzeylerinin yaş, kıdem yılı ve kurumdaki çalışma süresi değişkenleri ile karşılaştırılması için “Anova”, öğretmenlerin motivasyon düzeylerinin eğitim durumu değişkenine göre karşılaştırılması için “Kruskal Wallis”, “Kruskal Wallis” testi sonucunda ortaya çıkan anlamlı farklılığın hangi alt gruplar arasında olduğunu belirlemek için ise “Mann Whitney-U Testi”, ilkokul ve ortaokul öğretmenlerinin motivasyon düzeylerinin alt boyutlar açısından farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi için “Anova”, öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin göstermiş olduğu öğretim liderliği davranış düzeyleri için betimsel istatistikler, öğretim liderliği davranış düzeylerinin branş, cinsiyet değişkenleri ile karşılaştırılması için “Bağımsız Gruplar T Testi”, yaş, kıdem yılı ve kurumdaki çalışma süresi değişkenleri için “Anova”, eğitim durumu değişkeni için “Kruskal Wallis”, “Kruskal Wallis” testi sonucunda ortaya çıkan anlamlı farklılığın hangi alt gruplar arasında olduğunu belirlemek için ise “Mann Whitney-U Testi” kullanılmıştır. Son olarak da ilkokul ve ortaokul yöneticilerinin öğretim liderliği davranışlarının, öğretmen motivasyonunu yordamasına ilişkin olarak Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır.Araştırmada elde edilen bulgular şu şekilde özetlenebilir;İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin motivasyon düzeyleri “orta” düzeydedir. Öğretmenlerin motivasyon düzeyleri ile cinsiyet, yaş, kıdem yılı ve kurumda çalışma süresi değişkenleri açısından anlamlı farklılık bulunmazken, kurum türü, branş ve eğitim durumu değişkenine bağlı olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin motivasyon düzeyleri ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin motivasyon düzeylerinden, sınıf öğretmenlerinin motivasyon düzeyleri, branş öğretmenlerinin motivasyon düzeylerinden yüksek olarak bulunmuştur. Ön lisans eğitim düzeyine sahip öğretmenlerin motivasyon düzeylerinin, lisans ve lisansüstü eğitim düzeyine sahip öğretmenlerin motivasyon düzeyinden daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin algılarına göre yöneticilerinin göstermiş olduğu öğretim liderliği davranış düzeyleri ile öğretmenlerin branş, cinsiyet, yaş, kıdem yılı ve kurumda çalışma süresi değişkenleri açısından anlamlı farklılık bulunmazken, eğitim durumu değişkenine bağlı olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Ön lisans eğitim düzeyine sahip öğretmen algılarına göre yöneticilerin öğretim liderliği davranış düzeyleri, lisans ve lisansüstü eğitim düzeyine sahip öğretmen algılarına göre daha yüksektir.İlkokul ve ortaokul yöneticilerinin öğretim liderliği davranışları öğretmen algılarına göre “ara sıra” düzeyinde olarak bulunmuştur. İlkokul ve ortaokul yöneticilerinin öğretim liderliği davranışlarının, öğretmenlerin motivasyon düzeyleri ile yüksek düzeyde ve anlamlı bir ilişki verdiği, ilkokul ve ortaokul yöneticilerinin öğretim liderliği davranışlarının, öğretmenlerin motivasyonun %52’ sini açıkladığı sonucuna ulaşılmıştır.ABSTRACTIn this study, it was aimed to identify the effects of Instructional Leadership behaviors of public primary and secondary school principals on teachers’ motivation. In the study, it was explained that whether teachers’ motivation differs in terms of the variables of branch, sex, age, educational level, work experience and their tenure at their present school or not. Sub-dimensions of school principals’ instructional leadership behaviors and teachers’ motivation were examined.Data which was found in the study was analyzed by SPSS 15 Program. For the comparison of teachers motivation level in terms of the variables of branch, sex “Independent T-Tests”, for the comparison of teachers’ motivation level in terms of the variables of age, work experience and tenure at his/her present school “Anova”, for the comparison of teachers’ motivation level in terms of their educational level; “Kruskal Wallis Tests”, for defining displaying sub-dimensions of instructional leadership behaviors level of school principals and the level of primary and secondary school teachers’ motivation descriptive statics, for primary and secondary school principals’ instructional leadership behaviors’ predicting teacher’s motivation, simple lineer regression analysis were used.The results acquired in the study could be summarized as follows:A significant difference could not be found among motivational level and the perception of instructional leadership behaviors of primary and secondary school teachers in terms of their sex, age, work experience and the tenure at their present school. It was seen that the motivation level and the perception level of instructional leadership behaviors of teachers whose educational level is Associate's degree is higher than the motivation level and the perception level of instructional leadership behaviors of teachers whose educational level is Bachelor's degree and Master's degree. Motivation level of teachers differs in terms of their branch. It was obtained that the motivation level of primary school teachers is higher than the motivation level of secondary school teachers. It has been acquired that primary and secondary school teachers’ motivation level is at “rare content” level. All in all, it has been found out that there is a meaningful relation between instructional leadership behaviors of primary and secondary school principals and teachers’ motivation and instructional leadership behaviors of primary and secondary school principals explaining about %52 of teachers’ motivation