Merkez bankalarında iç kontrol ve iç denetim: kavramsal çerçeve ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nda iç kontrol ve iç denetim etkililiği konusunda bir değerlendirme

ÖZETMERKEZ BANKALARINDA İÇ KONTROL VE İÇ DENETİM: KAVRAMSAL ÇERÇEVE VE TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI’NDA İÇ KONTROL VE İÇ DENETİMİN ETKİLİLİĞİ KONUSUNDA BİR DEĞERLENDİRMESon 20 yılda iç kontrol kavramı ve onun bir parçası olan iç denetim işlevi giderek daha fazla önem kazanmış, uluslar arası yazında ve düzenlemelerde daha fazla ele alınmaya başlamıştır. Bu paralelde ülkemizde de iç kontrol ve iç denetimle ilgili düzenleme ve çalışmaların yapılmaya başlandığı gözlenmektedir. Ancak söz konusu düzenlemelerde bir kavram karmaşası olduğu da gözlerden kaçmamaktadır. Merkez bankaları, bulundukları ülkelerde ekonomi politikaları açısından yaşamsal öneme sahip kurumlardır. Ülkelerin ekonomilerinde son derece önemli bir yere ve öneme sahip merkez bankalarında iç kontrol yapısı ve iç denetim işlevine ilişkin düzenleme ve uygulamalar, özellikle bankacılık sektöründe iyi uygulama örneği olarak da dikkate alınmaktadır. Bu çalışmada iç kontrol ve iç denetim kavramları ayrıntılı biçimde açıklanmış, uluslar arası standart ve düzenlemeler ile seçilmiş ülke merkez bankalarındaki en iyi uygulamalar ele alınmış ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’ndaki iç kontrol mekanizmaları ve iç denetim işlevinin nasıl ele alındığı ve işletildiği konusunda bir tespit ve yapılanma açısından uluslar arası standartlar ve uygulamalarla karşılaştırmalı olarak bir değerlendirme yapılmıştır. Genel olarak standartlara uyum gözlenmekle beraber, iç denetim biriminin kurum içi raporlama düzeyinin, standarttaki bağımsızlık tanımına uygun olmasını teminen bağımsız bir denetim komitesine gerek bulunduğunu söylemek mümkündür.ABSTRACTINTERNAL CONTROL AND INTERNAL AUDITING IN CENTRAL BANKS: CONCEPTUAL FRAMEWORK AND AN ASSESSMENT ON THE EFFECTIVENESS OF INTERNAL CONTROL AND INTERNAL AUDITING IN THE CENTRAL BANK OF THE REPUBLIC OF TURKEYThe concept of internal control and, as a part of it, internal auditing function have been gaining much more importance for last 20 years and started to be dealt with more in the international literature and regulations. It is seen that regulations and studies about internal control and internal auditing are launched in this parallel, also in our country. However, it is also noticed that there are some conceptual misunderstandings in the regulations in question. Central banks are establishments that have vital importance in their home countries with respect to economic policies. The regulations and applications related to internal control framework and internal auditing function in central banks, which have an important place and importance in their countries’ economies, are also taken into account as good practice examples especially in the banking sector. In this study, the concepts of internal control and internal auditing are explained in detail; international standards and regulations, together with the best practices in selected countries’ central banks are dealt with; a determination is made on how internal control mechanisms and internal auditing function are carried out and operated in the Central Bank of the Republic of Turkey and an assessment is done on the establishment as comparing to international standards and practices. While compliance to the standards is seen in general, it could be said that an independent audit committee is needed in order the internal auditing department’s level of reporting within the organization to comply with the definition of independence in the Standard