Uluslararası boğazlarda transit geçiş rejimi ve Türk boğazları

ÖZETİkinci Dünya Savaşı'ndan sonra deniz hukukunda meydana gelen önemli gelişmeler neticesinde, devletlerin ulusal yetki alanlarına giren deniz kesimlerindeki geçişler, belirli bir düzene tâbi tutulmuştur. Bu bağlamda uluslararası boğazları kullanan ve bu boğazlara kıyıdaş olmayan devletlere tanınan haklar artarken kıyıdaş devletlerin boğazlar üzerindeki egemenlik hakları sınırlandırılmıştır.Uluslararası boğazlar içinde jeopolitik ve jeostratejik önemi ile deniz trafik yoğunluğu en fazla olan Türk Boğazları'ndan geçişi düzenleyen 20 Temmuz 1936 tarihli Montreux Boğazlar Sözleşmesi; 1958 Cenevre Deniz Hukuku Sözleşmeleri ile 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne ve İkinci Dünya Savaşı ile soğuk savaş dönemleri sonrası dünya siyasi konjonktüründeki büyük değişikliklere rağmen halen geçerliliğini korumaktadır.Türk hukuk ve diplomasi tarihinin en parlak belgelerinden biri olan ve hiçbir değişikliğe uğramadan 63 yıldır ayakta durabilen Montreux Boğazlar Sözleşmesi hakkında zaman zaman değişik platformlarda muhtelif maksatlı tartışmalar açılmaktadır. Hazırlanan bu tez; uluslararası boğazlarda geçiş rejimleri ile tarihi gelişim içerisinde Türk Boğazları'ndan geçiş rejimi ve Montreux Boğazlar Sözleşmesi'ni hukuki bakımdan inceleyerek sağlam temel veriler sunmaktadır