Şirket yöneticilerinin şirket faaliyeti kapsamında işlenen taksirli suçlarda cezai sorumluluğu

Dikkat ve özen yükümlülüğünün ihlali olarak ortaya çıkan taksir, teknolojik ve sosyal gelişmelere paralel olarak sürekli gelişen bir kavram olması nedeniyle, uygulamada ve doktrinde birçok hususta tartışmalara neden olmaktadır.Ticaret şirketlerinin ekonomik ve sosyal hayatta etkinliğinin artmasıyla birlikte şirketlerin yürüttüğü faaliyetler kapsamında işlenen taksirli suçlarda da artış yaşanmıştır. Şirket organizasyonunda farklı kademelerde farklı kişiler ekip halinde çalışmakta ve birçok konuda uzmanlaşma ve iş bölümü esasına dayalı faaliyet yürütülmektedir. Bu çalışmada, söz konusu faaliyet kapsamında ortaya çıkan taksirli suçlarda, cezai sorumluluğun nasıl belirlenmesi gerektiği konusu ele alınacaktır.“Şirket Yöneticilerinin Şirket Faaliyeti Kapsamında İşlenen Taksirli Suçlarda Cezai Sorumluluğu” başlıklı tez üç ana bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde, taksir kavramı, taksirin unsurları, sadece Türk ceza hukukunda değil, Alman ve İngiliz ceza hukuku düzenlemeleri de dikkate alınarak incelenecektir. Alman ceza hukuku ve Türk ceza hukukunda taksire ilişkin düzenlemeler birçok açıdan benzerlik göstermekle birlikte önemli farklılıklar da bulunmaktadır. Bu bölümde doktrin ve uygulama dikkate alınarak, bu benzerlikler ve farklılıklar açıklanmaktadır. Ayrıca çalışma bakımından önem arz eden dikkat ve özen yükümlülüğü, yükümlülüğün kaynağı ve tespiti hususu ele alınmaktadır.Çalışmanın ikinci bölümünde, Türk hukuk sisteminde kabul edilen şirket türleri ve şirketlerin yönetim şekli ayrı ayrı incelenmektedir. Şirketlerin bugünkü yapısını anlamak için tarihi süreçte şirketlerin yaşadığı değişimlerin de ele alınması gerekmektedir. Karşılaştırmalı hukukta şirketlerin tarihi gelişimini göz önünde bulundurmadan Türk şirketlerini incelemek neredeyse imkânsızdır. Bu nedenle, günümüz şirketlerinin tarihi süreçteki gelişimi, şirket türleri, şirketlerin örgütlenmesi ve Türk Ticaret Kanunu'ndaki yönetimi ele alınmaktadır. Bu bölümde ayrıca, Türk Ceza Kanunu’nda şirket faaliyeti kapsamında işlenebilecek taksirli suçlar açıklanmaktadır. Bu bakımdan özellikle iş kazaları ve bu kapsamda dikkat ve özen yükümlülüğü incelenmektedir.Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde, şirket faaliyeti kapsamında işlenen taksirli suçlarda cezai sorumluluğunun tespiti hususu ele alınmaktadır. Bu kapsamda öncelikle işçi,ixişveren, işveren vekili, alt işveren kavramları açıklanmaktadır. Ayrıca şirket yöneticisiyle işveren, işveren vekili ve alt işveren kavramları karşılaştırılmaktadır. Şirket yöneticilerinin cezai sorumluluğunun belirlenmesinde başvurulan yetki devri müessesesi ve güven ilkesi ayrıntılı olarak ele alınacaktır. Bu kapsamda, yöneticilerin dikkat ve özen yükümlülükleri, ekip çalışması, iş bölümü, yetki devri kavramları açıklanmaktadır. Ayrıca, somut olayda failin belirlenmesi açısından nedensellik bağıyla dikkat ve özen yükümlülüğünün önemi incelenmektedir. Uygulamada yetki devri ve güven ilkesinin nasıl anlaşıldığını görmek açısından hem Alman mahkeme kararları hem de Yargıtay kararları değerlendirilmektedir.--------------------Negligence, as a violation of the duty of care, is a concept that is discussed in many aspects in practice and doctrine, as it is a constantly developing concept in parallel with technological and social developments. With the increase in the effectiveness of companies in economic and social life, there has been an increase in the negligent crimes committed within the scope of the companies’ activities. In the organization of the company, different people at different levels work as a team and specialization and division of labor is carried out on many subjects. With this study, the issue of how criminal responsibility should be determined in negligent crimes, arising within the scope of companies’ activities, will be discussed.The thesis that entitled “Criminal Liabilities of Company Directors due to Negligent Crimes Committed as a Corporate Action” is composed of three main sections. In the first chapter of the study, not only negligence in Turkish criminal law but also criminal negligence German and English law is explained. Negligence at German criminal law and Turkish criminal law has some similarities. However, there are some differences. According to doctrine and practice, these similarities and differences are explained. In order to understand importance of criminal negligence in today’s world, the historical background and philosophical thoughts in German criminal law are discussed. Furthermore, duty of care that has a great significance for this study and sources of duty of care are explained.The second chapter of this study focuses on the types of companies, historical background of today’s companies, organization and their management in Turkish commercial law. It is significant to emphasize that examining Turkish companies without taking in consideration historical development of companies at comparative law is almost impossible. Due to this in this chapter, various sources in comparative law are examined. In addition, crimes at Turkish Penal Code that can be committed negligently under teamwork are explained. Especially work accidents and crimes of negligent injury and negligent homicide are explained.In the third and last chapter of this study, criminal liability due to negligent crimes committed as a corporate action is discussed. The terms of employee, employer, representative of employer and sub-contractor are explained. Also the connection betweenxiemployer, representative of employer, sub-contractor and company directors is examined. It is crucial to indicate that this chapter especially focuses on duty of care and the principle of trust. The trust principle has a significant role of today’s work life, when establishing the criminal liability at the time of division of labor and teamwork. In this context, sources of directors’ duty of care, terms of teamwork, division of labor, and delegation of authority are explained. In addition by determining the perpetrator, not only relation of causality but also duty of care in the present case is examined