Transfer fiyatlandırması ve maliyet modellerine ilişkin bir uygulama

Anahtar Kelimeler: Transfer Fiyatı, Transfer Fiyatlandırması, Fiyatlandırma ModelleriÖZETTRANSFER FİYATLANDIRMASI VE MALİYET MODELLERİNE İLİŞKİN BİR UYGULAMAİşletme içerisindeki alt birimler arasında transfer edilen mal veya hizmete ara mal denilmektedir. Herhangi bir kâr merkezinin ürettiği bir ara malı, girdi olarak kullanacak diğer bir kâr merkezine transferi halinde bu mala uygulayacağı fiyatı ise transfer fiyatı olarak tanımlayabiliriz. İşte bu transfer fiyatı, ara malın üretildiği işletmenin alt bölümü için geliri, bu ara malı kullanacak bölümün ise maliyetini oluşturacaktır. Bu nedenle işletmeler ürettikleri mal veya hizmetlerin değerini ifade eden en iyi fiyatı belirleyebilmek amacıyla, başta maliyet olmak üzere, fiyatlandırmayı etkileyen diğer tüm unsurları göz önünde bulundurarak, amaçlarına uygun olacak olan fiyatlandırma yöntemlerini belirlemelidirler.Günümüzde, işletmeler faaliyetlerini daha iyi yönetmek ve performans ölçümlerini gerçekleştirebilmek için merkezkaç yönetim anlayışını benimsemektedirler. İşletmeler rekabet güçlerini arttırmak için farklı yönetim yaklaşımları ve teknikleri belirleyebilirler. Ancak, maliyetlerin kontrolü için sorumluluk muhasebesi sistemine geçilmesi bir zorunluluk haline gelmektedir. Sorumluluk muhasebesindeki temel amaç, gider kontrolü olmakla birlikte bölümler arası mal ve hizmet transferlerinde transfer fiyatının belirlenmesinde dikkate alınmalıdır.Çalışmada, 5520 sayılı KVK ile örtülü sermaye ve transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı müesseselerine getirilen yenilikler incelenmiştir. Ayrıca, transfer fiyatlandırmasının amaçları, transfer fiyatı belirlenirken kullanılacak yöntemlerin neler olduğu ve hangi kriterlerin gözardı edilmemesi gerektiği konularına da yer verilmiştir. Verilen teorik bilgilerin ardından, uygulamada ele alınan işletme, transfer fiyatlandırmasının yönetim ile ilgili amaçları arasında yer alan maliyet açısından değerlendirilmiş olup, tam ve değişken maliyet yöntemleri kullanılarak belirlenen transfer fiyatları karşılaştırılmıştır. Bunun sonucunda da kullanılan maliyet yönteminin bu örnek ile ilgili olarak transfer fiyatında önemli değişikliklere sebep olmadığı sonucuna varılmıştır.Keywords: Transfer Price, Transfer Pricing, Pricing MethodsABSTRACTTRANSFER PRICING AND APPLICATION FOR COST MODELSProducts and services which are transferred between subsidiaries of enterprise are called intermediate goods. The transfer price is the value assigned to products and services exchanged between related parties including those occurring between subsidiaries of an enterprise. This transfer price will be considered revenue for producing subsidiary while it will become a cost to receiving organization.Consequently, when enterprises are interpreting the best price to show the value of their goods or services, they must consider first the cost and then all of the other factors which influence pricing and determine policies and methods suitable to their pricing.At the present time, companies use the decentralized management approach to organize their business activities more properly and measure performance evaluations. Companies might use different management concepts and techniques to determine cost management to retain competition power. But without switching to a responsibility accounting system, this would be almost impossible. In responsibility accounting, the main objective is to determine transfer pricing while trading between subsidiaries.In this study we will analyze how the Corporate Tax Law 5520, brought changes to enterprises which distributed concealed incomes through transfer pricing and thin capitalization. Also, this study will disclose the aim of transfer pricing and methods which determine transfer pricing and what criterias should not be. After analyzing the theoretical information, enterprise assesses the cost and the aim of management transfer pricing. In conclusion, employed transfer pricing methods didn’t result in any plausible difference in transfer pricing