Kırım’dan Bursa’ya göç eden muhacirler

ÖZETÇarlık Rusyası’nın 1783 yılında işgal ettiği Kırım’dan 1700’lü yıllardan itibaren başlamak üzere 1923’e kadar Osmanlı topraklarına göçler yaşanmıştır. Osmanlı Devleti muhacirlere, yerleşmeleri için kısa süreli ve uzun süreli olarak belirli ikamet yerleri göstermiştir. Bu gösterilen ikamet yerlerinden biri de Hüdavendigar Eyaleti’nin sancaklarından biri ve merkezi olan Bursa şehri olmuştur. Kırım’dan Bursa’ya göç eden Tatar-Nogay muhacirler, başta göç yolu olmak üzere, iskân ve iskân sonrası süreçte bir çok problemle karşı karşıya kalmışlardır. Problemlerin çözümü için merkeze bir çok kere arzuhal metinleri gönderen muhacirler, bu metinlerde, iâşe, yevmiye, akrabalarının yanına iskân olunma veya memleketlerine geri dönme gibi taleplerde bulunmuşlardır. Muhacirlerin taleplerine eldeki imkanlar doğrultusunda cevap verilmeye gayret edilmiştir.Devlet, muhacirlerin iâşesini ve geçim sıkıntılarını çözmek için merkeze çeşitli emirler göndermiş ve gerektiğinde muhacirlerin sıkıntılarını tespit etmek için tahkikatlar yaptırmıştır. Gelen muhacirlerin geçimlerini devam ettirmeleri için elveşli tarım arazileri, tarım aletleri ile hayvan desteği verilmiştir. Bununla birlikte Osmanlı Devleti, gelen muhacirlerin artması ve ülkenin ekonomik bir darboğaza girmesi sebebiyle bütün muhacirlere aynı oranda destek sağlayamamıştır. Bursa’ya göçen muhacirler, sadece Kırım’dan değil Kafkasya ve Rumeli üzerinden de gelmişlerdir. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı bu göçün ana nedenidir. Muhacirler, İstanbul’da misafir edilmiş ve sevk edilecekleri zamana kadar yevmiye yardımında bulunulmuştur. Sevk yerleri belirlenen muhacirler, çeşitli vasıtalarla iskân mahallerine gönderilmiş ve oradaki komisyonlarca işlemleri yapılmıştır. Gelen muhacirlere ev inşasında yerel halk da yardımcı olmakta ve bu yardımlar gazetelerde yayınlanarak yardımseverler takdir edilmiştir. Nitekim muhacirler ile halk arasında olumsuz olaylar da yaşanıyordu. Bazı muhacirler devletin kendilerine gösterdiği araziye yerleşmeyip yerli ahalinin arazini istila etmişlerdir. Bursa’ya yapılan Tatar-Nogay göçleri Mihaliç (Karacabey) ve Kirmasti’de (Mustafakemalpaşa) yoğundur. İskân edilen muhacirler için yeni köyler, mahalleler oluşturulmuştur. Bugün Bursa’da bu mahalle ve köylerden bazıları hâlâ varolmakla beraber, buradaki Kırım Tatar ve Nogaylar kültürel kimliklerini büyük oranda kaybetmişlerdir. SUMMARYImmigrations took place from Crimea where was occupied by Tsarist Russia in 1793 to Ottoman land from 1700s until 1823. Ottoman state provided immigrants short-tern and long-tern residence places one of these places were the city of Bursa which was a provincial unit and center of regional state of Hudavendigar. Tatar-Noghay immigrants who moved from Crıimea to Bursa, faced many problems diving their travel in the process of settlement and in its aftermath. These immigrants sent many petitions to the center and in those text they had demands like food, daily stipend, settling near their relatives or returning to their hometown. The state endeavered to meet their demand as long as the resources were available.The state filed various orders to the municipal center to resolve immigrants problems regarding food supply and subsistance and when required made investigation to get information about immigrants problems. Immigrants were proveided support in form of animals, agriculture tools and land. For making them achive subsistance. Nevertheless, the Ottoman state could not provided sport to all immigrants at the same level out at increasing number of. Immigrants through time and bad economi conditions.Those who migrated to Bursa did not comprise of only people directly moved from Crımea, but there were also some immigrants coming through Rumelia and Caucasia. The main reason of this immigration is the Ottoman-Russian war of 1877-1878. Immigrants were hosted in İstanbul and were provided stipend until they were sent to their settlemant. Immigrant were sent to their settlement places via various means of transportations. When their place was determined and their transactions were implemented by this officiers there. Local people helped these immigrants in building their houses and this behavior were appreaciated in newspapers. Nevertheless, some negative instances were occring between locals and immigrants. Some immigrants were settling in local peoples’ land instead of the land provided to them by the state.Tatar-Noghay immigrations to Bursa were intense in Mihaliç (Karacabey) and Kirmasti (Mustafakemalpaşa). Now villages and neighborhoods were established for settled immigrants while some of these villages and neighborhoods stil exist, Crimean Tatars and Noghays in these places substantially lost their cultural identity