Kanserli çocukların ağrı algısına anne-baba tutumlarının etkisi

ÖZET Araştırma; kanserli çocukların ağrı algılamasında ebeveyn çocuk yetiştirme tutumlarının etkisini saptamak amacıyla tanımlayıcı ve karşılaştırılmalı olarak gerçekleştirilmiştir.Araştırma; Marmara Üniversitesi Hastanesi, İstanbul Üniversitesi İstanbul ve Cerrahpaşa Tıp Fakülteleri Eğitim ve Araştırma Hastaneleri Çocuk Hematoloji - Onkoloji Servislerinde yapılmıştır. Araştırmanın evrenini 1 Mart 2004 - 30 Mayıs 2005 tarihlerinde Çocuk Hematoloji-Onkoloji servisinde yatan 238 kanserli çocuk ve anneleri oluşturmuştur. Araştırmanın yapıldığı tarihlerde araştırma kriterlerine uygun ve çalışmayı kabul eden 120 çocuk ve annesi örneklem grubunu oluşturmuştur.Araştırmada veriler; çocuk ve ebeveyn veri toplama formları ile PARI Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutum Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde; istatistiksel analizler için SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 10.0 programı kullanıldı.Çalışma verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metodların (Ortalama, Standart sapma ) yanı sıra niceliksel verilerin karşılaştırılmasında Kruskal Wallis testi ve Man Whitney U Test, niteliksel verilerin karşılaştırılmasında ise Ki –Kare testi ve Fisher Exact Ki-Kare testi kullanıldı. Paremetreler arası ilişkileri belirlemek için ise Pearson Korelasyon Analizi kullanıldı. Sonuçlar %95’lik güven aralığında, anlamlılık p< 0.05 düzeyinde değerlendirildi.Araştırma sonucunda, annelerin çocuk yetiştirme tutumlarının çocukların ağrı algılamasını etkilemediği ancak, ağrıyı ifade etmeleri ve ifade şekillerini etkilediği görülmüştür. Ağrıları ifade eden çocukların annelerinin PARI’nin demokratik davranma ve eşitlik tanıma alt boyutundan aldıkları puanlar, ağrısını ifade etmeyen çocukların annelerinin puanlarından yüksekken ( p<0.05 ), PARI’nin baskı ve disiplin alt boyutundan aldıkları puanlar anlamlı derecede düşüktür ( p<0.05 ). Ayrıca PARI’nın baskı ve disiplin alt boyutundan yüksek puan alan annelerin çocuklarının ağrıyı duygusal ifade etme şekli, davranışsal ( p=0.023, p< 0.05 ) ve fiziksel (p=00.08, p<0.01 ) ifade etme şekillerinden anlamlı düzeyde düşük bulunmuştur.Sonuç olarak, ailenin çocuk yetiştirme tutumları çocuğun ağrı ifade ve davranışlarını etkilemektedir. Bu etkileri göz önüne alarak, bütüncül hemşirelik yaklaşımı ile yapılan ağrı değerlendirmesi ile kanserli çocuğun etkin analjezi şansının artacağı düşünülmektedir. THE EFFECT OF FAMILY LIFE AND CHILDREN RAISING ATTITUDES TO PAIN PERCEPTION OF CANCEROUS CHILDREN SUMMARYThis study was performed to determine the effect of parents’ children raising attitudes in cancerous children pain perception with definitive and comparative methods.This study was performed in Marmara University Hospital, İstanbul and Cerrahpaşa Medical Faculties Education and Research Hospitals’ Pediatric Hematology-Oncology services. The study population consisted of 238 cancerous children and their parents’ who stayed in Pediatric Hematology-Oncology services between 01 March 2003 - 30 May 2005. 120 children and their parents’ were taken as trial group in compliance with the study criteria between the dates during the study was performed.The data were collected using child and parent data collect forms and PARI - Parental Attitude Research Instrument. In evaluation of the data, for statistical analyses SPSS ( Statistical Package for Social Sciences ) Windows 10.0 software used. For evaluation of study data , Kruskal Wallis test and Mann Whitney U test were used for comparing quantitative data in addition to identifying statistical methods (Mean, Standard deviation), Chi-square test and Fisher Exact Chi-square test were used in comparing quantifiable data. Pearson Correlation Analysis were used for determining relations between parameters. The results were evaluated within a confidence interval of 95% an at a significance level of p < 0.05.The result of this research showed that child raising attitudes didn’t affect the pain perception of children but effect the expression and expression manners of pain. While democratic behaviour and equality respect bottom dimension points of mothers of children who express pain are higher than mothers of children who don’t express pain (p<0.05), PARI costraint and discipline bottom dimension points are significantly low (p<0.05). Also, emotional expressions of pain in children, whose mothers have high points from costraint and discipline bottom dimension , are significantly lower than children who express their pain behaviourally (p=0.023, p<0.05) and physically (p=0.008, p