Ceza hukukunda ilgilinin rızası

ÖZETCeza hukuku, ilgilinin menfaatleri üzerinde isteği doğrultusunda tasarrufta bulunabilmesini ve böylece kendi kendine karar verebilme amacını, rıza kurumu vasıtasıyla sağlamaktadır. Bu şekilde, kişi, kural olarak ceza hukukunun korumasında olan hukuki menfaatlerine, üçüncü bir kişinin müdahalede bulunmasını, cezai bir yaptırım ile karşılaşma korkusunu ortadan kaldırmak suretiyle izin vermektedir. Bu bakımdan rıza, Türk ceza hukuku öğretisinde bir hukuka uygunluk sebebi olarak kabul görmektedir. Rızanın ceza hukuku anlamında yüklenmiş olduğu bu amaç, kişinin kendi geleceğini belirleme hakkına ve insan onuru gibi temel değerlere hizmet etmektedir. Rızanın bu işlevlerine rağmen, hukuki bir zemine kavuşturulması amacıyla gerekli olan şartları, kavramın sınırlandırılması gerekliliğini göz ardı etmemize neden olmamalıdır. Buna karşın rızanın temelinde yer alan bireysel özerklik ifadesi, bu sınırlamalardan olduğunca makul sebeplere dayanılarak etkilenmeli, rızanın özüne dokunulmamalıdır. Bir maddi ceza hukuku kurumu olarak ilgilinin rızası, rıza gösterme yeteneği bulunan kişinin, mutlak suretle tasarrufta bulunabileceği bireysel hukuki menfaatleri üzerindeki tasarruflarında, üçüncü bir kişiye açıkladığı istek anında sonuç doğurmaktadır. Bu tasarrufa imkan veren iradenin herhangi bir nedenle sakatlanmamış olması gerekir. İlgili açıkladığı rızasını, her zaman geri alabilir. Kanun koyucu tarafından TCK’nın 26. maddesinin 2.fıkrasındaki ifadeden ulaşılan bu gibi şartlar, çalışmamız boyunca, geçerli bir rıza ile geçersiz bir rıza arasındaki farklılıkları tespit amacıyla dikkate alınmıştır. Özellikle anılan maddenin uygulayıcılar açısından ne şekilde değerlendirildiği ve kavramın hukukun birden çok alanında yer alan azımsanmayacak önemli konumu, tutarlı bir tespite ulaşmak için özenle incelenmiştir. ABSTRACTCriminal law ensures that the interests of the person concerned can be found at the discretion of the person in question and that the self-determination can be achieved through the consent institution. In this way, the person permits a third person's intervention in his legal interests that are, as a rule, in the protection of the criminal law, by removing the fear of encountering a criminal sanction. This consent is accepted in Turkish criminal law as a reason for against the law.This purpose that the consent undertakes in criminal law, serves the basic values such as the right to determine one's own future and human dignity. Despite these functions of the grant, it should not cause to ignore the necessity of limiting the concept, the conditions necessary for a legal healing. Whereas the expression of individual autonomy at the basis of the grant should be influenced by these limitations on the basis of reasonable grounds and the substance of the grantee should not be touched.As a material criminal justice institution, the interest of the person concerned has immediate consequences on the will of a person who has the ability to consent to disclose to a third party in his or her discretion over his individual legal interests that he may have in absolute possession. This saving should not be forbidden for any reason.The person concerned can always take back the relevant explanation. Such conditions reached by the legislator in the words of paragraph 2 of Article 26 of the Turkish Penal Code were taken into account during the course of our work to determine the differences between a valid consent and an invalid consent. The important position of the mentioned article that appears in the multiple fields of the law and how it has been evaluated in terms of practitioners has been especially carefully examined in order to achieve consistent cohesion