Yeni medyada kültürel aktivizm bağlamında mizahın eleştirel kullanımı: ‘bobiler.örg’ üzerine netnografik bir inceleme

ÖZETYENİ MEDYADA KÜLTÜREL AKTİVİZM BAĞLAMINDA MİZAHIN ELEŞTİREL KULLANIMI: ‘BOBİLER.ÖRG’ ÜZERİNE NETNOGRAFİK BİR İNCELEMEYeni medyanın kullanıcıların içerik üretimine olanak sağlaması ile birlikte bireysel eleştirilerin mizahi bir anlatımla internette, bloglarda, sosyal medyada ortaya konmaya başladığı görülmektedir. Mizah, ironi, oyun, şaşırtmaca gibi taktiklerle, eleştirel söylemlerin kültürel pratikler üzerinden kurulup yaygınlaştırılmaya çalışılması; kökleri Dadaizm, Sitüasyonizm gibi sanat akımlarına dayanan kültürel aktivizm kavramı ile açıklanmaktadır. Bu bağlamda yeni medyadaki eleştirel mizah örnekleri ile kültürel aktivizm arasında yapı ve yöntem olarak benzerlikler bulunmaktadır. Bu nedenle çalışmada yeni medyanın eleştirel düşünceye yer açıp açmadığı, bu konuda ne tür olanaklar sağladığı, mizah ile eleştiri arasındaki ilişki, yeni medya kullanıcılarının kültürel üretim pratikleri ve eleştirel mizah üretimleri gibi konular kültürel aktivizm kavramı üzerinden anlaşılmaya çalışılmıştır.Kuramsal çerçeve yeni medya, kültürde eleştirellik, kültürel aktivizm ve mizah konularındaki tartışmalar üzerinden kurgulandıktan sonra; araştırma örneklemi olarak kullanıcıların mizahi içerik üretimlerine dayanan bir internet sitesi olan Bobiler.örg seçilmiş; Bobiler’deki kültürel üretim ve eleştirel mizahın özellikleri netnografik araştırma gerçekleştirilerek anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda netnografik araştırma katılımcı gözlem, içerik analizi ve derinlemesine görüşme yöntemlerinden oluşan bir triangülasyon oluşturularak uygulanmıştır. Anahtar Kelimeler : Yeni Medya, Kullanıcı Üretimi İçerik, Kültürel Aktivizm, Eleştirellik, Mizah, Bobiler, NetnografiABSTRACTCRITICAL USE OF HUMOUR WITHIN THE CONTEXT OF CULTURAL ACTIVISM IN NEW MEDIA: A NETNOGRAPHIC RESEARCH ON ‘BOBİLER.ÖRG’As new media enabled users to generate content, individual critics with homourious expression have been observed on internet, blogs, social media. Constructing and diffusing critical discourse within tactics like humour, irony, play, confusion is explained by the concept of cultural activism that has roots in art movements like Dadaism and Situasyonism. Within this context, there is structural and procedural resemblances between critical humour examples of new media and cultural activism. Therefore, questions and subjects like whether new media make room for for critical thought or not; what oppotunities new media provide for criticism, relationship between humour and criticism, critical humour and cultural production practices of new media users are tried to be understood over the concept of cultural activism within this study.After theoretical frame is built on debates on new media, criticism in culture, cultural activism and humour, Bobiler.örg – an internet site depending on user generated humourous content - has choosen as research sample. Characteristics of critical humour and cultural production on Bobiler are tried to be understood by conducting netnographic research. Within this scope netnographic research is applied by generating a methodological triangulation of participant observation, content analysis and in-depth interview.Keywords : New Media, User Generated Content, Cultural Activism, Criticism, Humour, Bobiler, Netnograph