Maliye politikasını kurala bağlayan yaklaşımlar: Mali kural ve Türkiye uygulaması

ÖZETMali Kural, maliye politikasının belirlenmesinde harcama, gelir, bütçe açığı, faiz dışı denge gibi bazı ekonomik büyüklüklere orta ve uzun dönemde belirli hedefler ya da sınırlamalar getiren yasal düzenlemedir.Ülkemizde mali kuralın uygulanması için zamanlama ve altyapı açısından gerekli şartların oluştuğu görülmektedir. Zira 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile kamu mali yönetiminde önemli reformlar yapılmıştır. Ayrıca, son yıllarda uygulanan faiz dışı fazla hedef politikası ile bütçe açığında ve borç stokunda önemli azalmalar sağlanmıştır.Bu gereklilik çerçevesinde hazırlanan Mali Kural Kanun Tasarısı T.B.M.M tarafından 2010 yılında kabul edilmiştir. Fakat uygulamaya 2011 yılında başlanması hedeflenmesine karşın, mali kural uygulaması yasalaşmamıştır.Çalışmamızda, geleneksel maliye politikasının doğuşu ve gelişimi, kamu tercihi varsayımı altında Anayasal iktisat, mali kuralların ortaya çıkışı ve gelişimi, mali kuralların düzenleme yöntemleri ve faydalı bir mali kural uygulamasının ön koşullarına yer verilmiştir. Çalışmamızın sonuç bölümünde ise, Türkiye’de mali kural uygulamaları, IMF ile uygulanan Stand-By anlaşmaları, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu, 4749 Sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ve 2011 yılında yasalaşması beklenirken yasalaşmayarak, daha sonraki yıllarda yasalaşması beklenen Mali Kural Kanun Tasarına değinilecektir.Anahtar Kelimeler: Mali Kural, Anayasal İktisat, Mali AnayasaABSTRACTFiscal rule, is legal regulation which brings limitations or specific goals in medium and long term for economical values like expense, income, budget deficit and primary balance. it is seen that required conditions in terms of timing and basis has been formed for implementing fiscal rule in our country. Likewise significant reforms has been made in public finance management by numbered Public Finance Management and Control Law Law No:5018, Public Procurement Law No. 4734 and Public Finance and Debt Management Law No: 4749. Also with the primary surplus goal policy which is being implemented during the recent years, remarkable decreases were procured within budget deficit and debt stock.The Fiscal Rule Bill which has been prepared within the scope of this necessity has been passed in year of 2010 by Grand Nationel Assembly of Turkey. However, despite the fact that it was intended to start Application in year 2011, The Fiscal Rule application was not legalized.In our study, the birth and development of the traditional fiscal policy, constitutional economics under the assumption of the public choice, emergence and development of the fiscal rules, regulations methods of fiscal rules and prerequisites of implementing beneficial fiscal rule has been processed. As for results section of our study, we will mention the fiscal rule applications in Turkey. Stand-By agreements implemented together with the IMF, Public Finance Management and Control Law No. 5018, Public Finance and Debt Management Law No: 4749 and Fiscal Rule Bill which is expected to be legalized in subsequent years which was not legalized in 2011 where it was expected to be legalized.Key Words: Fiscal Rule, Constitutional Economics, Financial Constitutio