3-[(2-Dietilamino)Etil]-7-Okso-4-Metilkumarin İçeren Metalli ve Metalsiz Bazı Ftalosiyaninlerin Sentezi ve Karakterizasyonu

ÖZETKumarin (2H-1-benzopiran-2-one) ve bazı türevleri yararlı farmakolojik aktiviteye sahip doğal bileşiklerin önemli bir sınıfını oluştururlar. Antibakteriyel, antikoagülan, antikanserojenik, hipotermal gibi fizyolojik özellik göstermeleri ve etkin fluoresans vermelerinden dolayı bu tür bileşiklerin ve türevlerinin sentezi ile ilgili pek çok çalışma literatüre geçmiştir.Antikanserojen amaçlı kanser tedavisinde fotodinamik belirteç olarak kullanılan diğer önemli bir bileşik sınıfı da ftalosiyaninlerdir. Bu sınıf bileşikler kimyasal olarak kararlıdırlar ve fotodinamik aktiviteleri yüksektir.Yapılan bu çalışma, kumarin ve ftalosiyaninlerin önemli biyolojik ve kimyasal özellikleri dikkate alınarak gerçekleştirilmiş ve kumarin türevi ftalosiyaninler sentezlenerek literatüre ilk defa bu tür bileşiklerin girmesi hedeflenmiştir.Deneysel çalışma sırasında, başlangıç maddelerinden 4-Nitroftalonitril organik kimya laboratuarında sentezlenmiş, bir diğer başlangıç maddesi olan 3-[(2-dietilamino)etil]-7-hidroksi-4-metilkumarin hidroklorid ise Aldrich firmasından satın alınmıştır. Bu bileşik 4-Nitroftalonitril ile reaksiyona sokularak, 3-[(2-dietilamino)etil]-7-okso-4-metilkumarin sentezlenmiştir. Daha sonra bu bileşik üzerinden metalsiz ve Zn(II) metalli ftalosiyaninlerin türevleri sentezlendi. Sentezlenen kumarin türevi ftalosiyaninler çözünürlük farkından yararlanılarak, değişik çözücülerle ekstraksiyon işlemleri sonucu saflaştırıldılar. Elde edilen Çinkokumarin-ftalosiyanin lakton halkası alkali ortamda açıldı ve aynı reaksiyonda meydana gelen fenolat ve karboksilat grupları hekzillendi. Saflaştırılan ftalosiyaninlerin yapısı UV-Visible, FT-IR, 1H-NMR ve Kütle spektrumları ile aydınlatıldı. ABSTRACTTHE SYNTHESIS AND CHARACTERIZATION OF SOME METAL-FREE AND METALLO PHTHALOCYANINES BEARING 3-[(2-DIETHYLAMINO)ETHYL]-7-OXO-4-METHYLCOUMARIN Coumarin (2H-1-benzopyran-2-one) and their derivatives are an important class of natural compounds. They have useful pharmaceutical activities. These compounds have many biological activities such as antibacterial, anticoagulant, anticarcinogenetic and hypothermic. Another important class of compounds are phthalocyanines. They have anticarcinogenetic properties and are chemically stable and used in PDT (in Photodynamic Theraphy). In this study, synthesis of coumarin phthalocyanines were realized due to their spacious biological and chemical properties. In experimental study at first, 4-nitrophthalonitrile was synthesized. Another compound, 3-[(2-diethylamino)ethyl]-7-hydroxy-4-methylcoumarin hydrochloride was purchased, from Aldrich Company. This compound was treated with 4-nitrophthalonitrile to obtain 3-[(2-diethylamino)ethyl]-7-[(3,4-dicyanophenoxy)]-4-methylcoumarin. Metal free and Zn(II) phthalocyanines were synthesized from 3-[(2-diethylamino)ethyl] -7-[(3,4-dicyanophenoxy)]-4-methylcoumarin. In the last part of the experimental section, we opened the lactone ring of all coumarin moiety in the perifery of the Zn-coumarin-phthalocyanine by the alkaline reaction and the formed phenylate and carboxylat functional groups hexylated. The purification of these phthalocyanines was realized by extraction with various organic solvents.The structure of new phthalocyanines were determined based on the results of the spectroscopic methods such as UV-Visible, FT-IR, H-NMR and Mass