Karapara ile mücadelede bankaların rolü ve karapara aklama riskinin bankalarca yönetimi

ÖZETBu çalışmada, karaparanın aklanmasının bankalar açısından yaratığı riskler ve bu risklerin yönetimi incelenmiştir. Çalışmamızın amacı, ekonomilerin temel sorunlarından birisi haline gelen karaparanın aklanmasında bankaların rolünün belirlenmesi ve bankaların karaparanın aklanması sebebi ile maruz kaldıkları risklerin yönetiminde kullanabilecekleri risk tabanlı yaklaşıma göre oluşturulmuş bir sistemin özelliklerinin ortaya konulmasıdır. Çalışmamız beş bölümden oluşmakta olup ilk bölümde; suçtan elde edilen gelir olarak tanımlanan “karapara” ile bu paranın yasal yollardan edildiği izlenimini vermeye yönelik olarak gerçekleştirilen çabaların tamamını ifade eden “karaparanın aklanması” kavramları üzerinde durulmuş, ayrıca dünya çapında aklanan karaparanın ulaştığı hacim, karaparanın aklanmasının aşamaları ve yöntemleri anlatılmıştır. İkinci bölümde karapara ile mücadeledeki MASAK, FATF, Birleşmiş Milletler, Basel Komite, Avrupa Birliği gibi ulusal ve uluslararası kurumlar ile bu konuda rehber niteliğinde olan uluslararası düzenlemeler ve ulusal mevzuat incelenmiştir. Üçüncü bölümde karaparanın aklanmasında bankaların kullanılması, bankacılık sırrı kavramının, bankacılıktaki teknolojik gelişmelerin ve global bankacılık uygulamalarının konuya etkisi ve karaparanın bankalar açısından yarattığı riskler açıklanmıştır. Dördüncü bölümde karaparanın aklanması ile mücadelede yaygın bir şekilde uygulanmaya başlayan risk tabanlı yaklaşımın avantajları ile bu yaklaşıma göre oluşturulacak sistemin temel özellikleri ve uygulama usulleri anlatılmıştır. Çalışmamızın beşinci ve son bölümünde ise müşteri bazında risk değerlendirmesine ilişkin örnek bir uygulama gerçekleştirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Karapara, Suç Geliri, Karaparanın Aklanması, Banka, Risk, Operasyonel Risk, Risk Tabanlı Yaklaşım.ABSTRACTThis paper analyses the money laundering risk of banks and management of these risks. The purpose of the study is to examine the role of banks in money laundering which is one of the important problems of the economies and to state the principles and risk management methods shaped by the risk-based approach. Our study is consist of four section. In the first section, terms of “black money” (crime proceeds) and “money laundering” which means all of the the practices aiming at disguising the origins of illegally-obtained money are explained and also the volume of money laundering on global basis, stages and methods of money laundering are examined. In the second section, national and international organizations like Financial Crimes Investigation Board, FATF, United Nations, Basel Committee, Eureopean Union and arrangements relating with anti money laundering are examined. In the third section, money laundering risk of banks and the role of banks in money laundering are examined and then effects of the term of “bank secrecy”, technological developments and global banking practices to this role are analyzed. In the fifthl section of the study, advantages of the risk based approach relating to anti-money laundering and attributes of the risk managements systems shaped by this approach are analyzed. In the fifth and the final section, a case study related to risk assesment for customers takes place. Keywords: Dirty Money, Proceeds of Crime, Money Laundering, Bank, Risk, Operational Risk, Risk-based Approach