İlköğretim okulu öğretmenlerinin yapılandırmacı düşünmelerinin öğretmen yetkinliğine etkisi : bir yapısal eşitlik modelleme çalışması

İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRETMENLERİNİN YAPILANDIRMACI DÜŞÜNMELERİNİN ÖĞRETMEN YETKİNLİĞİNE ETKİSİ: BİR YAPISAL EŞİTLİK MODELLEME ÇALIŞMASI ÖZETBu araştırmanın amacı, ilköğretim okulu öğretmenlerinin yapılandırmacı düşünmelerinin, öğretmen yetkinliklerini etkilediği şeklinde oluşturulan teorik çerçevenin, yapısal eşitlik modeli kapsamında test edilmesidir. Bu iki temel değişken arasında bir neden-sonuç ilişkisi bulunduğu düşüncesinden hareketle araştırma, nedensel bir desende tasarlanmıştır. Araştırmada, yapılandırmacı düşünme bağımsız değişken; öğretmen yetkinliği ise bağımlı değişken olarak ele alınmıştır. Araştırmanın evreni, 2009-2010 öğretim yılında İstanbul İli sınırları içerisinde bulunan 1.644 ilköğretim okulunda [1.408 kamu & 236 özel] görev yapan toplam 61.466 [52.838 kamu & 8.628 özel] ilköğretim okulu öğretmeninden oluşmuştur. Araştırmanın örneklemini ilköğretim okullarının bulunduğu bölgenin sosyo-ekonomik yapısına göre (üst-orta-alt) üçlü tabakalı örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen 18 ilçede bulunan ilköğretim okullarında görev yapan 714 ilköğretim okulu öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada veriler, Yapılandırmacı Düşünme Envanteri ve Ohio Öğretmen Yetkinlik Ölçeği ile toplanmıştır. Yapılandırmacı Düşünme Envanteri, Epstein (1993) tarafından geliştirilmiş, Tosun ve Karadağ (2008) tarafından Türk dili ve kültürüne uyarlanmıştır. Envanter, beşli Likert tipi, yedi bileşen (Duygusal Başa Çıkma, Davranışsal Başa Çıkma, Bireysel Batıl İnanç, Kesin Düşünme, Esoterik Düşünme, Saf İyimserlik ve Savunmada Olma), 14 faktör ve toplam 85 maddeden oluşmaktadır. Ohio Öğretmen Yetkinlik Ölçeği Tschannen-Moran ve Woolfolk-Hoy (2001) tarafından geliştirilmiş, Baloğlu ve Karadağ (2008) tarafından Türk dili ve kültürüne uyarlanmıştır. Ölçek, beşli Likert tipi, beş faktör (Yönlendirme, Davranış Yönetimi, Motivasyon, Öğretim Becerisi ve Ölçme ve Değerlendirme) ve toplam 24 maddeden oluşmaktadır. Araştırmada elde edilen verilerin çözümlenmesinde t-testi, ANOVA, korelâsyon analizi, çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Ayrıca araştırmada, teorik olarak oluşturulan yapısal eşitlik modelinin test edilmesinde uygun modeller araştırmak, hem gizil hem de gözlenen değişkenlerdeki ölçüm hatasını birleştirmeyi sağlamak amacıyla Path analizi tercih edilmiştir. Bulgular, öğretmenlerin davranışsal başa çıkma, duygusal başa çıkma ve saf iyimserlik yapılandırmacı düşünmelerinin öğretmen yetkinliklerini pozitif olarak; öğretmenlerin savunmada olma, esoterik düşünme ve bireysel batıl inanç yapılandırmacı düşünmelerinin ise öğretmen yetkinliklerini negatif olarak etkilediğini göstermiştir. Yapılandırmacı düşünme ve öğretmen yetkinliği ile ilgili daha fazla yeni değişkenin, yapılacak yeni araştırmalarda oluşturulacak yapısal eşitlik modelinde tanımlanması gerekmektedir. Anahtar KelimelerYapılandırmacı düşünme, öğretmen yetkinliği, yapısal eşitlik modeliTHE EFFECT OF CONSTRUCTIVE THINKING OF PRIMARY SCHOOL TEACHERS TO TEACHER’S SELF-EFFICACY: A STUDY OF STRUCTURAL EQUATION MODELINGABSTRACTThe aim of this study is to test effect of primary school teacher’s constructive thinking to teacher’s self-efficacy. The study is designed to test causality with the assumption that causality exists between two variables. In this study, constructive thinking of primary school teachers is treated as the independent variable whereas the teacher’s self-efficacy is dependent variable in the model. Population of this research is 61.466 [52.838 public & 8.628 private] primary school teachers who are working in 1.644 [1.408 public & 236 private] primary schools in Istanbul during the academic year of 2009-2010. Sampling group consist of 714 teachers who work at primary schools in 18 county defined with (layer) cluster sampling method through the social-economic structure according to three income levels (high-mid-low). Data are collected with two scales that were Constructive Thinking Inventory and Ohio Teacher’s Self-Efficacy Scale. Constructive Thinking Inventory was originally developed by Epstein (1993) and adapted to Turkish Language and Culture by Tosun and Karadag (2008). Constructive Thinking Inventory is Likert Scale and consisted of seven components (Emotional Coping, Behavioral Coping, Categorical Thinking, Esoteric Thinking, Naive Optimism, Personal Superstitious Thinking), fourteen factors and formed with totally eighty-five items. Ohio Teacher’s Self-Efficacy Scale was originally developed by Tschannen-Moran and Woolfolk-Hoy (2001) and adapted to Turkish Language and Culture by Baloglu and Karadag (2008). Ohio Teacher’s Self-Efficacy Scale is Likert Scale and consisted of five factors (Guidance, Management of Behavior, Motivation, Teaching Ability, Measuring and Assessment) formed with totally twenty-four items. For analyzing data, t-test, ANOVA, correlation analyze and multiple linear regression analyze were used. Path coefficients are used in order to test the structural equation model designed in the research for defining relations between implied and observed variables. Findings showed that teacher’s emotional coping, behavioral coping and naive optimism constructive thinking affect teacher’s self-efficacy positively; in turn teacher’s defensiveness, esoteric thinking and personal superstitious constructive thinking affect teacher’s self-efficacy negatively. It is suggested that constructive thinking and teacher’s self-efficacy need to be introduced new variables in structural equation model in the future studies.Key WordsConstructive thinking, teacher’s self-efficacy, structural equation modelin