İşyerinde psikolojik taciz ve iş ilişkisine etkileri

Anahtar Kelimeler: İşyerinde Psikolojik Taciz, Mobbing, Yıldırma, Taciz, İş Hukuku, İş Sözleşmesi, İş İlişkisi.ÖZETHedef alınan bireyin ruhsal ve fiziksel sağlığına zarar veren işyerinde psikolojik taciz (mobbing), özellikle iş yaşamındaki gündelik çatışma ve gerginliklerden farklıdır. Bir davranış biçiminin mobbing olarak değerlendirilebilmesi için, seçilen mağdura yönelik dışlama ve ayrımcılığa dayalı, devamlılık gösteren, düşmanca davranışların söz konusu olması gerekir.Mobbingci/fail kimi zaman uzun bir süreçte hedefini mahvetmek için, çalışma ortamında yalnızlaştırma, sataşmalar, alaylar, kışkırtmalar, haksız yere olumsuz eleştiriler, tehdit etme gibi görünmez silahlar kullanır.Mobbing çalışma psikolojisi boyutuyla ilk kez İsveçli psikolog Heinz Leymann tarafından gündeme getirilmiştir. 1990’lı yıllardan günümüze, İsveç, Belçika, Fransa ve Almanya gibi ülkeler başta olmak üzere, Avrupa Konseyi, Avrupa Birliği, Uluslararası Çalışma Örgütü gibi uluslararası kurumların yasal düzenlemeler getirdiği bir konu haline gelmiştir. Son yıllarda ülkemizde konuya olan ilgi artmış olmasına rağmen daha çok psikolojik yanı ile ele alınmış hukuki boyutu ve ekonomik etkileri geri planda kalmıştır. Bu çalışmada, iş hayatında karşılaşılan maddi ve manevi pek çok zarara yol açan ve aynı zamanda işçinin özel hayatını da etkileyerek psikolojik rahatsızlıklara neden olan mobbing, iş ilişkisine etkileri bakımından hukuki boyutları ile birlikte incelenerek, mobbinge karşı kullanılabilecek yasal düzenlemelere yer verilecektir.Keywords : Mobbing, Bullying, Harassment, Labour Law, Employment Contract, Employment RelationshipABSTRACTThe term “mobbing” as a destructive behavior is different than daily workplace conflicts and aggression. It can be defined as continuing hostile and discriminative mistreatment on a selected victim or victims.The mobber/aggressor uses insivible weapons for a long time, like isolation, provocation, make fun of him/her, inequitable negative criticism, threatening attitude, etc. The devastating effects on the mobbed person, gradualy appear in the mean time. The mobbing were first identified by Swedish industrial psychologist Dr. Heinz Leymann. For last decates there has been extensive regulations regarding this phenomenon especially in countries such as Sweden, Belgium, France, Germany and international institution such as International Labour Organization, European Council and European Union.Although the study of psychological side of mobbing attracted noticeable attention recently in Turkey, there has been paid a little attention to the analysis of economical effects and legal aspect of this issue. In this paper, we try to attempt to evaluate the legal consequences of mobbing and mobbing effects on employment relationship in the Turkish workplace, and then some recommendations are made for taking legal actions against mobbing