Öğretmen adaylarının mizah tarzları ve cinsiyet rolleri ilişkisi

ÖZETÖĞRETMEN ADAYLARININ MİZAH TARZLARI VE CİNSİYET ROLLERİ İLİŞKİSİBu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının mizah tarzları (kendini geliştirici mizah, katılımcı mizah, kendini yıkıcı mizah ve saldırgan mizah) ve cinsiyet rolleri (erkeksi, kadınsı, androjen ve belirsiz) arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaçla katılımcıların mizah tarzları; cinsiyet rolleri ve çeşitli bağımsız değişkenler (cinsiyet, yaş, anne-baba eğitim durumu, öğrenim görülen bölüm ve sınıf düzeyi) açısından incelenmiştir. İlişkisel tarama modeli niteliğindeki bu araştırmanın çalışma gurubunu, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesinin farklı bölümlerinde öğrenim gören her sınıf düzeyinden 785’i kız ve 507’si erkek olmak üzere toplam 1292 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada öğretmen adaylarının mizah tarzlarına ilişkin veriler “Mizah Tarzları Ölçeği”, cinsiyet rollerine ilişkin veriler ise “BEM Cinsiyet Rolleri Envanteri” ile toplanmıştır. Öğretmen adaylarının cinsiyet, yaş, anne-baba eğitim durumu, okudukları bölüm ve sınıf düzeylerine ilişkin verilerin toplanması için ise araştırmacı tarafından hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır.Verilerin analizinde Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Bağımsız Grup t Testi tekniklerinden yararlanılmıştır. Varyans analizi sonucunda, farkın kaynağını belirlemek amacıyla Scheffe, LSD, Tamhane’s T2 testleri kullanılmıştır.Araştırmadan elde edilen sonuçlar, öğretmen adaylarının mizah tarzları ile cinsiyet rolleri arasında anlamlı bir ilişkinin olduğunu göstermiştir. Araştırmada, mizah tarzları alt boyutlarından katılımcı, kendini geliştirici ve saldırgan mizah tarzları ile cinsiyet rolleri arasında anlamlı bir ilişki bulunurken, kendini yıkıcı mizah alt boyutunda anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Demografik değişkenlerden cinsiyetle mizah tarzları arasında katılımcı, kendini geliştirici ve saldırgan mizah tarzları boyutunda anlamlı farklılıklar bulunurken; anne ve baba eğitim düzeylerinde de mizah tarzları alt boyutları bakımından farklı düzeylerde farklılıklara rastlanılmıştır. Buna karşın yaş ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre kullanılan mizah tarzlarının farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca mizah tarzları ile öğretmen adaylarının öğrenim görmekte oldukları bölümler arasında da anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Son olarak, araştırma bulguları çerçevesinde elde edilen sonuçlar daha önce yapılmış olan çalışmalarla birlikte yorumlanmış ve yine bu bulgular ışığında önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Mizah, Mizah Tarzları, Cinsiyet, Cinsiyet Rolleri ABSTRACTTHE RELATIONSHIP BETWEEN HUMOR STYLES AND SEX-ROLE OF TEACHER CANDIDATESThe aim of the research is to examine the relationships between humor styles (self-enhancing humor, affiliative humor, self defeating humor and aggressive humor) and sex-roles (masculine, feminine, androgen, and disorganized) of teacher candidates. Parallel with the aim, humor styles and sex-roles of participants are also examining in terms of some independent variables (gender, age, parents’ educational status, department and grades). The study is a relational survey model. The sample of the study is included 1292 teacher candidates from Marmara University and different departments. 785 of them are females and the rest 507 are males. In this research, “Humor Styles Scale” and “BEM Sex Role Inventory” were used to gain information related to the humor styles and sex-roles of participants, respectively. Furthermore, “Personal Information Sheet” which is arranged by the researcher is also used to obtain demographical information such as gender, age, parents’ educational status, department and grades.While analyzing the data, one way ANOVA and independent sample t-test were applied. In order to define the source of differences which stem from ANOVA, Scheffe, LSD, Tamhane’s T2 were used as post-hocs.The results indicated that there is a statistical relationship between humor styles and sex-roles of teacher candidates. Self- enhancing humor, affiliative humor, and aggressive humor are correlated with sex-role whereas self defeating humor is not correlated with sex-role. In terms of demographical variables, results showed that gender and parents’ educational status affect subtypes of humor styles while age and grades did not affect any humor styles. In addition to these, departments of teacher candidates did not yield any differences for humor styles.Finally, the results were discussed and interpreted by using the related previous studies’ results, and in the light of the results some suggestions were offered.Key words: Humor, Humor Styles, Gender, Sex-Role