Geleneksel, değer bazlı ve alternatif performans ölçütlerinin uluslararası finansal raporlama standartları ile ilişkisi : Borsa İstanbul’da bir uygulama

İşletmelerin stratejilerini doğru belirleyebilmeleri ve sürdürülebilir bir yapıya sahip olabilmeleri için performanslarını tam ve gerçekçi bir şekilde ölçmeleri gerekmektedir. Bu gereklilik, işletmenin paydaşları ile iletişimin sağlıklı yürütülebilmesi adına da önemlidir. Performans ölçüm sürecinin en önemli aracı olan performans ölçütleri, yıllardır değişim ve gelişim göstererek bu gerekliliğe cevap vermektedir. Bu ölçütlerin hesaplanmasında, verilerin büyük çoğunluğu Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ile uyumlu olarak hazırlanan finansal tablolardan elde edilmektedir. Çalışmamızda, öncelikle bu unsurlar ve aralarındaki ilişki teorik çerçevede anlatılmıştır. Sonraki bölümlerde, ilk olarak artan bir öneme sahip olan alternatif performans ölçütleri hakkında ulusal bir rehber önerisi sunulmuştur. Daha sonra ise Borsa İstanbul’da yer alan araştırma kapsamındaki işletmelerde geleneksel ve alternatif performans ölçütlerinin kullanım düzeyleri içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Bu incelemede işletmelerin toplamda; %75 geleneksel, %25 alternatif performans ölçütlerini kullandıkları tespit edilmiştir. Çalışmada yapılan ikinci araştırma yöntemi, ekonometrik analiz yöntemlerinden en küçük kareler yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Bu analizin oluşturulan on sekiz modele uygulanması sonucunda; geleneksel performans ölçütlerinin kullanım düzeyi ile yönetim kurulu büyüklüğü, kârlılık, işletme büyüklüğü ve konum arasında anlamlı; halka açıklık oranı, bağımsız yönetim kurulu üye sayısı ve işletme yaşı ile arasında da anlamlı olmayan bir ilişki tespit edilmiştir. Diğer taraftan alternatif performans ölçütlerinin kullanım düzeyi ile işletme büyüklüğü arasında anlamlı; halka açıklık oranı, bağımsız yönetim kurulu üye sayısı, konum ve işletme yaşı ile arasında da anlamlı olmayan bir ilişki tespit edilmiştir.--------------------Businesses need to measure their performance in a complete and realistic way in order to determine their strategies accurately. This requirement is also important for the healthy conduct of communication with the stakeholders of the business. Performance measures, which are the most important tool of the performance measurement process, have been evolving for years to meet this requirement. In the calculation of these measures, most of the data are obtained from the financial statements prepared in accordance with application of International Financial Reporting Standards. In our study, in the first section performance measures, standards and their relationship were explained in theoretical framework. In the next section, a national guidance on alternative performance measures, which is of increasing importance, was presented. Afterwards, the usage levels of traditional and alternative performance measures in the businesses within the scope of the research in Borsa İstanbul were examined by content analysis method. In this analysis, it was determined that businesses use 75% traditional and 25% alternative performance measures. The second research method in this study was realized by least squares method which is one of econometric analysis methods. As a result of applying this analysis to eighteen models; there was a significant relationship between the level of use of traditional performance measures and board size, profitability, business size and location; there was no significant relationship between the free float rate, the number of independent board members and the age of the business. On the other hand, a significant relationship was found between the level of use of alternative performance measures and the business size; there was no significant relationship between the free float rate, the number of independent board members, location and the age of the business