İbn Cüzeyy el-Gırnati’nin et-Teshîl li Ulumi’t-Tenzîl adlı Tefsiri’nin Meânî ilimi açısından incelenmesi

Belagat ilminin üç kısmından biri olan meânî ilmine “Arapça lafızların muktezâ-yı hâle (duruma ve yerine) uygunluğunu bildiren ilimdir” şeklinde ıstılâhî bir anlam yüklenmektedir. Bu çalışmada hicri 7. yüzyılın son çeyreği ile 8. yüzyılın ilk yarısına tekâbül eden bir zaman diliminde yaşamış olan Endülüs bölgesi müelliflerinden İbn Cüzey el-Kelbî el-Gırnâtî’nin (693/741) tefsir ilmine ait olan et-Teshîl li-‘ulûmi’t-tenzîl adlı eseri meânî ilmi açısından incelenmiştir. Üç bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümünde müfessirin hayatı ve eserleri ele alınmış; onun tefsirinin özelliği ve tefsirinde takip ettiği yöntem ile i‘câzu’l-Kur’an, fesahat, belagat ve beyan konularına yaklaşımı incelenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde meânî ilmi genel hatlarıyla ortaya konularak et-Teshîl, kelamın formu açısından ele alınmıştır. Çalışmanın son bölümünde ise et-Teshîl, belagat ilminin ana başlıkları çerçevesinde kelamın muhtevası açısından incelenmiştir.Giriş kısmında ana esaslar ve çalışmanın yönteminin özet bir şekilde verildiği bu çalışma, bir sonuç ve kaynakça kısmı ile sona ermiştir--------------------ABSTRACTThe ʿilm al-maʿānī a science that is one of the three parts of the rhetoric science, and it is an act of successfully conveying intended ideas by skilful combination of precise words at relevant or suitable context of situation.In the first part of the three-part study, at-Tashîl li-‘ulûmi’t-tenzîl of İbn Juzayy al-Kelbî al-Gırnâtî (693/741), who lived in the 7th and 8th centuries, was examined in terms of ma’ânî science. In the first part of the study, which consists of three parts, the life and works of exegetes; his method of exegesis with the method followed in his tafsir iâcâzu’l-Qur‘an, fasahat, eloquence and attempted to examine the issue of expression issues are tried to be examined. The second part of the study revealed the ma’ânî science in general terms and then dealt with the at-Tashîl as a expression structure. In the last chapter, the study examined at-Tashîl in terms of the content of expression within the framework of the main topics of rhetoric.This study, in which the main principles and the method of examination are given in the introduction section, ended with a conclusion and bibliography section