Yunanistan’dan göç eden mübadillere yapılan yardımlar (1923-1925)

ÖZET19. yüzyıldan itibaren Balkan ve Anadolu coğrafyası arasında büyük göç hareketleri başlamıştır. Türk Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasının ardından Türkiye’deki Rumların önemli bir kısmı ülkeyi terk etmiştir. Rumların Yunanistan’a gitmesi, Yunanistan’da ekonomik ve sosyal kriz yaratmıştır. Aynı zamanda, Yunanistan’da sıkıntı çeken Türkler, Türk Hükümetine gördükleri baskı sebebi ile kaçarak sığınmak istemişlerdir. 30 Ocak 1923 tarihinde Lozan Barış Konferansı’nda Türkiye ve Yunanistan hükümetleri arasında, Türk ve Yunan ahalinin zorunlu değişimini esas alan bir antlaşma imzalanmıştır. Bu antlaşmada, Batı Trakya Türkleri ve İstanbul Rumları hariç tutulmuştur. Türk Hükümeti, yarım milyona yakın insanın nakil, iaşe, konut ve geçim gibi işleri ile ilgilenebilmek için, Mübadele, İmar ve İskân Bakanlığı teşkil etmiştir. Bu bakanlık, mübadillerle ilgili her türlü kanuni hakkın ve yasal düzenlemelerin yapılması ve uygulanması ile ilgilenmiştir. Hilal-ı Ahmer Cemiyeti ise, mübadillerin, sağlık, barınma ve her türlü insani ihtiyaçları da karşılamağa çalışmıştır. Mübadillere, emval-ı metruke olan evler dağıtılmış ve mübadillerin üretici bir hayata geçmeleri için gerekli toprak ürünleri ve toprak işleme aletleri devlet tarafından temin edilmiştir. Göç sırasında iki önemli sorun ortaya çıkmıştır. Bu sorunlar, etabli ve taşınmaz mallardır. Etabli ve her iki ülkede kalan malların akıbeti, Lozan Antlaşması ile çözülememiştir. Bu konular, 1926 ve 1930 yıllarında Yunanistan’la imzalanan antlaşmalarla çözüme kavuşmuştur. 1930 tarihli Ankara Antlaşma gereği 1932 tarihindeki nihai karar ile mübadillerin malları ile ilgili sorunlar tamamen bitmiştir.Anahtar Kelimeler: Mübadele, Yardım, Hilal-ı Ahmer, Mübadil, Türk- Yunan İlişkileri ABSTRACTThe migration movements began between geography of Balkan and Anatolia from 19. century. After, the Turk’s victory on Anatolia, an import part of Greeks escaped from ground of Anatolia. When the Greeks backed their real country, they created social and economic crisis there. The Turks who lived in Greece, they requested to refuge to Turkish Government cause of Greek’s press. Governments of Turkey and Greece signed a treaty about exchange obligation of comminity on the 30th of January 1923 at Lozan Peace Conference. İn this treaty the Greeks living in the center of İstanbul and Turks living in Greece in west Tracia were left out from this exchange. The Turkish Government constituted a Minister of Exchange, Reconstruction and Housing. This minister cared about all the works about transmission, board, home of the emigrants. This minister prepared the laws and the regulation about emigration. The Turkish Red Crescent tried to find solutions for the feeding and healty problems of all the emigrants. The Turkish Government provided abondoned houses, agrıcultural products and tools to emigrants cause Government wanted, they become manufacturer.At the of emigration, there was two problems, etabli and the goods of stayed on other’s country. These could not solve on Lozan Peace Conferance. These topics solved with treaties on 1926 and 1930. On account of Ankara Treaty, between of Turkish and Greek Governments made a last decision about emigrant’s properties.Key Words: Exchange, Aid, Red Cresrent, Emigrant, Relationship of Turkish and Gree