Bölgesel farklılıkların vergi uyum maliyetlerine etkisi: İstanbul, Şanlıurfa ve Diyarbakır illeri üzerine karşılaştırmalı bir analiz

Vergi uyumu ve uyum maliyetleri vergi idareleri tarafından dikkate alınması gereken iki önemli konudur. Vergi gelirlerinin düşük olmasının ya da tahsilat oranlarının istenilen düzeyde olmamasının temelinde yer alan bu iki konunun gerekli ve yeterli düzeyde araştırılması, vergi gelirlerinin toplanması sürecini olumlu yönde etkilemektedir. Vergi uyum maliyetleri yüksek olan mükelleflerin vergiye karşı gönüllü uyum göstermesi beklenen bir durum değildir. Mükelleflerin vergiye uyumsuzluğu ise vergi gelirlerinde kayıp ve kaçakların meydana gelmesini kaçınılmaz kılmaktadır. Vergi uyum maliyetlerinin düşük seviyelerde olması vergi uyumunu arttırarak mükelleflerin vergi ödevlerini tam ve zamanında yerine getirmesine, dolayısıyla vergi gelirlerinin artmasına katkı sağlayacaktır. Bu çalışmada; vergi, vergi uyumu ve uyum maliyetleri konusu literatürde yer alan teorilere dayandırılıp açıklandıktan sonra araştırma kapsamında incelenen illerde yapılan yüz yüze anket uygulaması sonucunda elde edilen veriler SPSS 20 programı yardımıyla analiz edilmiş, bölgesel farklılıkların ve seçilen bazı faktörlerin vergi uyum maliyetleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Çalışmanın sonunda vergi uyumunu arttıracak ve uyum maliyetlerini azaltacak politika önerileri sunulmuştur.--------------------Tax compliance and compliance costs are two important issues to be considered by the tax authorities. The necessary and sufficient investigation of these two issues, which are the basis of low tax revenues or not being at the desired level of collection, positively affect the collection of tax revenues. Taxpayers who have high tax compliance costs are not expected to have a voluntary compliance against tax. Non-compliance of taxpayers make the loss and loss of tax revenues inevitable. Low tax compliance costs will increase tax compliance and will contribute to taxpayers' full and timely fulfillment of tax duties and thus increase tax revenues. In this study; After the tax, tax compliance and compliance costs were based on the theories in the literature, the data obtained from the face-to-face survey were conducted in the provinces examined within the scope of the research were analyzed with the help of SPSS 20 program and the effect of regional differences and some selected factors on tax compliance costs were investigated. At the end of the study, policy recommendations were introduced to improve tax compliance and reduce compliance costs