1990'lı yıllardan günümüze Türkiye'de büyüme, istihdam ve işsizlik arasındaki ilişkilerin analizi

Anahtar Kelimeler : Ekonomik Büyüme, Milli Gelir, İstihdam, İşsizlikÖZET1990'LI YILLARDAN GÜNÜMÜZE TÜRKİYE'DE BÜYÜME, İSTİHDAM ve İŞSİZLİK ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN ANALİZİBu çalışmada, milli gelir, ekonomik büyüme, istihdam ve işsizlik ile ilgili teorik gelişmeler ile bu çerçevede 1990’dan günümüze Türkiye ekonomisinde büyüme, istihdam ve işsizlik arasındaki ilişkiler analiz edilmeye çalışılmıştır. Ekonominin gelişmekte olduğu ülkemizde istihdam ve işsizlik sorununun nedenlerini, yetersiz gelir, sermaye kıtlığının neden olduğu üretken yatırımlardaki yetersizlikler, verimsizlik, hızlı nüfus artışı, bölgelerarası gelişme farklılıkları, eğitim politikasındaki yanlışlıklar, yüksek istihdam maliyetleri, iç ve dış göçler vs. şeklinde sıralayabiliriz. Tarım istihdamının ve gizli işsizliğin büyüklüğü, kadın ağırlıklı olmak üzere ücretsiz aile işçiliğinin tarımda yaygın olması, kayıt dışı ve eksik istihdamın büyüklüğü, işsizliğin daha çok kentsel işsizlik ve eğitimli genç işsizliği şeklinde görünmesi, işgücü kaynağının yaklaşık yarısının işgücüne katılmakta olması, tarım dışı sektörlerde, tarımdan ayrılan nüfusu emecek kadar iş meydana getirilememiş olması ise Türk işgücü piyasasının çarpıcı özelliklerindendir. Dışa açık sanayileşme stratejilerinin uygulandığı 1990’lı yıllarda Türkiye’de yaşanan 1994 krizi, 1997 Asya Krizi ve 1998 Rusya Krizi büyüme hızında çok ciddi daralmalara neden olmuş, işsizlik yükselmiş, kişi başına gelir düzeyi ve işgücü verimlilik oranları buna paralel olarak devamlı olarak düşmüştür. Bir de dağılan Doğu Bloku ve eski Sovyetler Birliği alanından binlerce yoksul ve işsiz kişilerin Türkiye’ye akın etmesi süreci daha da olumsuz bir hale getirmiştir. 2000 ve 2001 yılında Türkiye’de peş peşe krizler yaşanmış ve negatif büyüme oranları işsizliği artırmıştır. 2002 yılından itibaren ise tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de artan küresel rekabet sonucu istihdamsız bir büyüme meydana gelmiş ve işsizlik artmaya devam etmiştir. Kapasite kullanım oranları ve verimlilik artışları, ücret ve ithalat maliyetlerindeki ucuzlama, tüketim artışları ve stok birikimine yönelik üretim artışları, istihdamsız büyümenin kaynakları olmuştur. 2008 yılında başlayan küresel finans kriz ile birlikte Türkiye durağan dönemden çıkıp, küçülme dönemine girmiş ve işsizlik daha da ciddi boyutlara ulaşmıştır. Keywords :Economic Growth, National İncome, Employment, UnemploymentABSTRACTTHE ANALYSİS OF THE RELEATİON BETWEEN GROWTH, EMPLOYMENT and UNEMPLOYMENT İN TURKEY SİNCE 1990’SIn this study, theorical developments of national income, economic growth, employment and unemployment and in this frame relations between the growth,employment and unemployment in the Turkish economy has been tried to be analysed since 1990. The reasons of employment and unemployment can be listed as, inadequacy of the income, the inadequacy of the productive investments because of the income shortage, unproductiveness, fast population increase, the differences of the development between the regions, the failures of the education policy, the high costs of the employment, migration etc. in our country which has a growing economy. The greatness of the agricultural employment and hidden unemployment, widespread of free family workers especially women in agriculture, greatness of the unregistered and deficient employment, accepting unemployment mostly as urban and educated young people’s unemployment, joining almost the half of the workforce source in the workforce,not producing the work absorbing the population departing from the agriculture in the non agricultural sectors ,are the striking specilities of the turkish work force market. In 1990’s during the strategies of external deficit industrialization, the 1994 crisis happened in Turkey, 1997 the Asian crisis and 1998 Russian crisis became the serious reasons of the shrink in speed of the economic growth, the unemployment decreased, income level per person and the productivity of workforce ratios and being related to this the speed of economic growth decreased continiously.Furthermore the flocks of the thousands of poor and unemployed people from the former USSR and scattered Eastern Block to Turkey made the things worse.In 2000 and 2001 the crisis happened in Turkey and negative growth ratios increased the unemployment. Since 2002, just like happening in the world, in Turkey, an unemployed growth occured because of the global rivalry and it continuined to increase.The ratios of capacity usage and productivity increases , discount in the costs of imports and fees, the increase of the consumption and the increase of production aimed at accumulation stock, became the sources of growth without employment. With the global financial crisis started in 2008, Turkey left a still period, entered a shrinking period and unemployment reached more serious dimensions