Okul müdürlerinin öğretmenlere verdiği disiplin cezalarına ilişkin okul müdürlerinin görüşlerinin incelenmesi

Bu araştırmanın amacı okul müdürlerinin öğretmenlere verdiği disiplin cezalarına ilişkin görüşlerinin incelenmesidir. Bu amaca uygun olarak nitel araştırma yaklaşımı ile derinlemesine görüşlerin öğrenilmesi ve yorumlanabilmesine imkân sağladığından nitel araştırma yöntemlerinden durum/vaka deseni kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını, amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örneklemesi yapılarak 2019-2020 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Bağcılar ilçesinde resmi ilkokul, ortaokul ve lisede görev yapan 34 okul yöneticileri oluşturmaktadır. Okul müdürlerinin, öğretmenlere verdiği disiplin cezalarına ilişkin görüşlerini öğrenmek üzere veri toplama aracı olarak görüşme tekniğinin kullanılmasına karar verilmiştir. Okul müdürlerinin, öğretmenlere verdiği disiplin cezalarına ilişkin görüşlerini öğrenmek üzere, uzman görüşleri, disiplin cezalarına ilişkin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun ilgili bölümleri ve ilgili literatür taramasından faydalanılarak toplam 17 soruluk bir form hazırlanmıştır. Katılımcılara sorulan soruların ilk altı tanesi yöneticilerin demografik bilgileri ile ilgili olup diğer 11 soru ise öğretmenlere verilen disiplin cezalarına ilişkin görüşlerini derinlemesine öğrenmek üzere açık uçlu sorular olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın verilerinin analizinde betimsel ve içerik analizinden yararlanılmıştır. Okul müdürlerinden elde edilen bulgulara göre, okul yöneticiliğinin ek bir görev olarak icra edilmesinin disiplin soruşturmalarında karar alma sürecine etkisini büyük bir bölümü daha çok olumsuz bulmaktadır. Okul müdürlerinin yarısına yakını öğretmenlere karşı yürüttükleri disiplin soruşturmaları ve cezalarının yer aldığı yasal mevzuatla ilgili yeterli bilgi ve donanıma sahip olduklarını belirtmektedir. Okul müdürlerinin genel olarak, “Disiplin süreçlerinde yasal gücün süreci kolaylaştırması ve hızlandırması (sürece etkisi)” ifadesine olumlu yanıt verdikleri bulunmuştur. Bununla birlikte azımsanmayacak sayıda katılımcı yasal güce ilişkin “İşlevsiz” ve “Yetersiz” gibi olumsuz ifadeler kullanmaktadır. Okul müdürlerinin ağırlıklı olarak disiplin cezalarının öğretmen verimliliği ve motivasyonu üzerindeki olumsuz etkisi olduğunu düşündükleri tespit edilmiştir. Okul müdürlerinin büyük bir bölümü disiplin cezalarının uygulanmasını çok istemedikleri ancak işleyiş için gerekli olduğunu düşündükleri için onayladıkları anlaşılmaktadır. Okul müdürlerinin yarısından fazlası disiplin cezalarının uygulanması sonucu yönetici-öğretmen ilişkilerinde sorunlara neden olduğunu belirtmekle birlikte gerekli durumlarda disiplin cezalarının uygulanmasından kaçınılmaması gerektiğini düşünmektedir. Okul müdürlerinin, öğretmenleriyle olan iletişimlerini olumsuz yönde etkileyeceğini düşünerek disiplin soruşturmasını başlatma konusunda çok büyük oranda tereddüt yaşadıklarını ancak olumsuz sonuçlar yaşansa bile idarecilerin görevlerinin gereğini yerine getirmelerinin beklendiğine ilişkin görüşleri öne çıkmaktadır. Okul müdürleri, disiplin soruşturması süreç ve karar verme aşamalarında kanunlara uygunluk ve tarafsızlık kavramlarının öne çıktığı etik ilkelere göre hareket edilmesini destekleyici görüşler ortaya koymuştur. Araştırmaya katılan okul müdürlerinin çoğunlukla disiplin cezalarının uygulanması sonucu kurum kültürünün olumsuz yönde etkilendiği görüşünde oldukları görülmektedir. Okul müdürlerinin, öğretmenlerin istenmeyen davranışlarının ortadan kaldırılmasında disiplin cezalarının yeterliği/yararlığına çok az inandıkları veya tek başına yeterli olmadığına ilişkin algıları öne çıkmaktadır. Okul müdürlerinin disiplin cezalarının kurum kültürü ve sosyal iklimin oluşturulmasına olumlu etkisi olduğuna katılmadıkları ve disiplin cezalarının uygulanmasından mümkün olduğunca kaçınmaya çalıştıkları belirlenmiştir. Araştırmaya katılan okul müdürlerinin, disiplin cezalarıyla ilgili uygulanan politikaların doğruluğu ve yeterliği konusunda ciddi çekincelerinin olduğu ve bu görevin daha çok kendileri dışında konunun uzmanları (müfettişler) tarafından yapılmasını tercih ettikleri tespit edilmiştir.--------------------In this study, it was aimed to comprehensively understand the process experienced and the situation that emerged afterwards with its deficiencies and problems, if any, by examining the opinions of school principals on disciplinary punishments given to teachers, and to present some suggestions accordingly. In accordance with this purpose, it was decided to use the case method, one of the qualitative research methods, as it provides the opportunity to learn and interpret in-depth opinions with a qualitative research approach. The participants of the study were composed of 34 school administrators who work in official primary, secondary and high schools in Bağcılar District of Istanbul Province in the 2019-2020 academic calendar years. It was decided to use the interview (interview) technique as a data collection tool to learn the opinions of school principals regarding the disciplinary punishments they gave to teachers. In order to learn the opinions of the school principals about the disciplinary penalties given to the teachers, the researcher prepared a 17-question form by the researcher, benefiting from expert opinions, relevant sections of the Civil Servants Law No. 657 on disciplinary penalties, and the relevant literature review. The first six of the questions asked to the participants were about the demographic information of the administrators and the other 11 questions were designed as open-ended questions to learn in depth their views on disciplinary punishments imposed on teachers. Descriptive and content analysis were used to analyze the data of the research. After the analysis of the interview data, the opinions of the school principals are summarized as follows; Most of the school principals find the effect of the execution of school administratorship as an additional duty on the decision-making process in disciplinary investigations more negatively. Nearly half of the school principals say that they have sufficient knowledge and knowledge about the legal legislation that includes disciplinary investigations and penalties against teachers. It was found that school principals generally responded positively to the statement "The legal power in disciplinary processes facilitates and accelerates the process (its effect on the process)". However, a considerable number of participants use negative expressions such as "Non-functional" and "Insufficient" regarding legal power. It was found that principals predominantly think that disciplinary punishments have a negative effect on teacher productivity and motivation. It is understood that most of the school principals do not want to apply disciplinary penalties very much, but they sometimes approve it because they think it is necessary for functioning depending on their suitability. Although more than half of the school principals say that the application of disciplinary penalties causes problems in manager-teacher relations, they still think that disciplinary penalties should not be avoided when necessary. The views of school principals that they were hesitant to initiate disciplinary investigations considering that it will affect their communication with their teachers negatively, but even if negative results were experienced, administrators were expected to fulfill their duties. Almost all school principals have put forward opinions that support the ethical principles in which the concepts of compliance with the law and impartiality come to the fore during the disciplinary investigation process and decision-making stages. It was observed that the principals of the school who participated in the study mostly think that the institutional culture (even if it was necessary) is affected negatively as a result of the application of disciplinary penalties. The perceptions of school principals that they either believe in the adequacy / usefulness of disciplinary punishments or that they are not sufficient on its own stand out in eliminating teachers' misbehavior. It was found that school principals do not agree that disciplinary penalties have a positive effect on the establishment of school culture and social climate and try to avoid disciplinary penalties whenever possible. It was found that the principals who participated in the study had serious reservations about the accuracy and adequacy of the policies applied regarding disciplinary penalties and they preferred that this task should be performed by experts (inspectors) other than themselves