Öz-kontrol ile akademik erteleme arasındaki ilişkide akıllı telefon bağımlılığının aracı rolünün incelenmesi

Bu araştırmada, üniversite öğrencilerinde öz-kontrol ile akademik erteleme arasındaki ilişkide akıllı telefon bağımlılığının aracı rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca öz-kontrol, akıllı telefon bağımlılığı ve akademik erteleme değişkenleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi ve bu değişkenlerin cinsiyet ve sosyoekonomik düzey değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermediği araştırmanın alt amaçları arasında yer almaktadır.Bu araştırma, ilişkisel tarama türünde tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu 2018-2019 eğitim öğretim yılında Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi’nde öğrenim görmekte olan 267’si kadın (%63,9), 151’i erkek (%36,1) 418 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında; araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu, Mezo (2009) tarafından geliştirilen ve Türkçe’ ye Ercoşkun (2016) tarafından uyarlanan Öz-Kontrol ve Öz-Yönetim Ölçeği, Kwon vd. (2013) tarafından geliştirilen ve Türkçe’ ye Demirci, Orhan, Demirdaş, Akpınar ve Sert (2014) tarafından uyarlanan Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği ve Çakıcı (2003) tarafından geliştirilen Akademik Erteleme Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın verileri SPSS 21.0 ve AMOS 20.0 programları kullanılarak çözümlenmiştir. Öz-kontrol, akıllı telefon bağımlılığı ve akademik erteleme değişkenleri arasındaki ilişkilerin analizinde Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu kullanılmıştır. Öz-kontrol, akıllı telefon bağımlılığı ve akademik erteleme değişkenlerinin cinsiyet değişkenine göre farklılık gösterip göstermediğini tespit etmek adına Bağımsız Gruplar t Testi; öz-kontrol, akıllı telefon bağımlılığı ve akademik erteleme değişkenlerinin sosyoekonomik düzey değişkenine göre farklılık gösterip göstermediğini tespit etmek için ise Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Son olarak, Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) yoluyla öz-kontrol ile akademik erteleme arasındaki ilişkide akıllı telefon bağımlılığının aracı rolü incelenmiştir. Son olarak da aracı değişkenin anlamlılığını ve etki miktarını ölçmek için Sobel Testi yapılmıştır.Mevcut araştırma sonucuna göre, öz-kontrol ile akademik erteleme arasındaki ilişkide akıllı telefon bağımlılığının kısmi aracı rolü bulunmaktadır. Model uyum iyiliği indeksleri kabul edilebilir ve iyi uyum indeksleri ile karşılaştırıldığında, kurulan Yapısal Eşitlik Modeli verileri ile uyumlu olduğu ve sınanan modelin doğrulandığı görülmektedir. Ayrıca öz-kontrol, akıllı telefon bağımlılığı ve akademik erteleme düzeylerinin cinsiyete göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Ancak öz-kontrol, akıllı telefon bağımlılığı ve akademik erteleme düzeyleri algılanan sosyoekonomik düzey değişkenine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmamaktadır.--------------------In this study, it was aimed to examine the mediating role of smartphone addiction in the relationship between self-control and academic procrastination. Further, examining the relationships between self-control, smartphone addiction and academic procrastination variables and whether these variables differ according to gender and socioeconomic level variables are among the sub-objectives of the research.This research has been designed in the relational screening model. The sample group of the research consisted of 418 university students (267 female and 151 male) who were studying at Marmara University Atatürk Faculty of Education in 2018-2019 academic year. Personal Information Form which was prepared by the researcher, Self-Control and Self Management Scale which was developed by Mezo (2009) and adapted into Turkish by Ercoşkun (2016), Smartphone Addiction Scale which was developed by Kwon et al. (2013) and adapted into Turkish by Demirci, Orhan, Demirdaş, Akpınar ve Sert (2014) and Academic Procrastination Scale which was developed by Cakici (2003) were used to collect of research data.The data of the study has been analyzed using SPSS 21.0 VE AMOS 20.0 programs. Pearson Product-Moment Correlation Coefficient has been used to determine the relationship between self-control, smartphone addiction and academic procrastination. Independent Sample t Test was used to determine whether the variables of self-control, smartphone addiction and academic procrastination differ according to gender; One-way Analysis of Variance (ANOVA) was used to determine whether the variables of self-control, smartphone addiction and academic procrastination differ according to the socioeconomic level variable. Finally, the mediating role of smartphone addiction in the relationship between self-control and academic procrastination was examined via Structural Equation Modelling (SEM). Finally, the Sobel Test was used to measure the significance and effect amount of the mediating variable.According to the results of the current study, smartphone addiction partially mediated the relationship between self-control and academic procrastination. When model goodness of fit indices are compared with acceptable and good fit indices, it is observed that the Structural Equation Modelling (SEM) that was used is coherent with the data and the tested model is verified. Further, it was found that the self-control, smartphone addiction and academic procrastination levels differ according to gender. However, it was found that the self-control, smartphone addiction and academic procrastination levels do not differ signifıcantly according to perceived socio-economic variable