Okul yöneticilerinin demokratik okul anlayışına ilişkin öğretmen görüşleri

ÖZETOKUL YÖNETİCİLERİNİN DEMOKRATİK OKUL ANLAYIŞINAİLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİAKYOL, ZeynepYüksek Lisans, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Anabilim DalıTez Yöneticisi: Doç. Dr. A. Faruk LEVENTHaziran, 2019,xx ve 173 sayfaOkullar, özellikle demokrasi ile yönetilen ülkelerin geleceğini belirleyen kurumların başındagelmektedir. Okulların nasıl yönetildiği ise beklenen geleceği hazırlamak açısından çokönemlidir. Öğrencilerin demokrasiyi okul yaşantıları içinde deneyimlemesi gerekmektedir. Budeneyimin okul kültürünün içerisinde edinilmesi için tüm okul paydaşlarının aynı yaşantıyıtecrübe ediyor olması gerekir. Okul; öğrenci, öğretmen, veli, yönetici ve diğer personellebirlikte bir bütündür. Doğal olarak demokratik deneyimlerin tüm bu kişilerce hissediliyorolması gerekmektedir. Bu açıdan baktığımızda okul yöneticileri ile öğretmenler arasındakietkileşimin de demokratik bir yönetim anlayışı çerçevesinde olması beklenmektedir. Buaraştırmanın amacı; okul yöneticilerinin demokratik okul anlayışına ilişkin öğretmengörüşlerini incelemektir.Nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim deseniyle yürütülmüş olan bu çalışmanın verileri,yüz yüze görüşme ile yarı yapılandırılmış bir görüşme formu kullanılarak eldeedilmiştir. Araştırmaya gönüllü olarak katılan 25 öğretmen ile görüşmeleryapılmıştır. Görüşmelerde elde edilen veriler, içerik analizine tabi tutularak kodlamalaryapılmış ve temalar oluşturulmuştur. Bu temalar “demokratik okul yöneticisi özellikleri”,“sahip olunan okul yöneticisi özellikleri”, “sahip olunan yöneticinin yönetim şekli”, “okulyöneticisi üzerindeki etkiler”, “okul yöneticisinin yönetim şeklini belirleyen unsurlar”, “okulyöneticilerinin mahrum olduğu haklar”, “öğretmen motivasyonlarını etkileyen okul yöneticisitutum ve davranışları”, “öğretmen motivasyonunu etkileyen ideal yönetici özellikleri”, “okulkültürüne katkı sağlayan okul yöneticisi özellikleri”, “okul yöneticileri ile öğretmenlerarasındaki iletişim”, “öğretmenlerin eğitim-öğretim etkinliklerini etkileyen durumlar”,“öğrencilerin öğrenme ortamı”, “demokratik eğitim-öğretim ortamı unsurları” ve “okulyöneticisi ve öğrenci etkileşimi” şeklindedir.Araştırma bulgularına göre; öğretmenler okul müdürlerinin yarı-demokratik bir yönetim şeklivolduğunu düşünmektedirler. Demokratik yönetim anlayışını sergileyen bir yöneticiden;iletişim becerisinin güçlü olmasını, tüm okul çalışanlarına karşı eşit mesafede olmasını, görevdağılımı yaparken adaletli olmasını, tarafsız doğru değerlendirme yapabilmesini beklediklerisaptanmıştır. Bununla birlikte mevcut yöneticilerini değerlendirirken adaletli yönetimkonusunda adaletli olduğunu düşünenler ve düşünmeyenler bulunmaktadır. Katılımcılar, özelve vakıf okullarında çalışan müdürlerin kurum sahibine veya üst merci olan vakıf yönetimkuruluna bağlı oldukları ve bu durumun zaman zaman okul yönetimi ile ilgili alınan kararlarıolumsuz etkilediğini belirtmektedir. Buna bağlı olarak birçok okul müdürü öğretmenlerleberaber aldıkları kararları genel müdürlük yüzünden değiştirmek zorunda kalmakta ve bu daöğretmenler ile okul yöneticisi arasında birtakım sorunlara neden olmaktadır. Katılımcılaragöre öğretmenlerin motivasyon ve performansını arttırmaktaki en önemli unsur okulyöneticilerinden aldıkları olumlu geri bildirimdir. Bununla birlikte okul yöneticisinin iletişimeaçık olması, herkesle eşit mesafede ilişki kurması, güler yüzlü olması ve öğretmenleringüvenini kazanmış olması öğretmenlerin motivasyonunu arttırmaktadır.Araştırma bulguları doğrultusunda okul yöneticilerinin demokratik yönetim sergileyebilmesiiçin öğretmen görüşlerine daha fazla önem vermesi ve onları kararlara katılım konusundateşvik etmesi gerektiği söylenebilir. Bunun yanında okul müdürleri üzerinde baskı unsuruoluşturan mercilerin görev tanımı ve yetki alanları konusunda karşılıklı anlaşmaya varmalarıgerekmektedir. Okul müdürleri, öğretmenlerin motivasyonlarını arttırmak için öncelikleöğretmenlerle iletişimlerini güçlendirmeli ve olumlu geri bildirim verme konusunda dahaduyarlı olmalıdır.--------------------ABSTRACTTHE OPINION OF INSTRUCTORS REGARDING TO THE DEMOCRATICSCHOOL MENTALITY OF THE SCHOOL PRINCIPALSAKYOL, ZeynepPost Graduate, Educational Administration and Audit DeparmentThesis Advisor: Doç. Dr. A. Faruk LEVENTJune, 2019,xx and 173 pagesSchools are one of the leading institutions that determine the future of the countries especiallygoverned by democracy. How schools are managed is very important in preparing theexpected future. Students need to experience democracy in their school lives. In order for thisexperience to be acquired within the school culture, all school stakeholders must experiencethe same life. School is in a body with students, instructors, parents, administrators and otherstaff together. Naturally, democratic experiences should be felt by all of these people.In thisrespect, the interaction between school administrators and teachers is expected to be withinthe framework of a democratic management approach. The purpose of this research toexamine the views of instructors' about democratic school perceptions of schooladministrators' .The data of this study, which was carried out with phenomenologic method which is one ofthe qualitative research methods,have been acquired with face-to-face interview and semistructuredinterview form.25 participated volunteer instructors have an interviewed in thestudy. The data obtained from the interviews were coded with subjected to content analysisand themes were created. These themes; ''Characteristics of democratic school principal'',''characteristics of school principal that participants work with him/her'', ''Administrationmode of school principal that participants work belong'', '' Effects upon school principal '' , ''The factors that determine the management of the school principal '', '' Rights which schoolprincipals are deprived of. '', ''Attitudes and behaviors of school principal affecting teachermotivations.'', ''Ideal school principal proporties whichaffecting teacher motivation.'', '' Schoolprincipal proporties which are contribute to school culture.'', '' Communication betweenschool principals and teachers.'' , ''circumstances affecting teachers educational activities.'' ,vii''learning environment of students.'', '' Elements of democratic education-teachingenvironment.'' , '' School principal and student interaction.''According to the research findings; teachers think that school principals are a semidemocraticform of governance. It was found that, they expect from the principal who showsunderstanding of democratic administration; strong communication skills , equal distance toall school employees, fair in the distribution of tasks, to be able to make objective and correctevaluation. However, when evaluating their current administrator, there are those who thinkthat they are fair about fair administration and those who think that they are not fair. Theparticipants stated that the principals working in private and foundation schools are dependenton the owner of institution or the board of the foundation and this case affects the decisionsof the school administration from time to time negatively. Correspondingly, many schoolprincipals have to change the decisions they make together with the instructors because of thegeneral directorate and this causes some problems between the teachers and the schooladministrator. According to the participants, the most important factor in increasinginstructors' motivation and performance is the positive feedback they received from schooladministrators. However, when the school administrator is open to communication andestablish equal relations with everyone and genial and gain the trust of instructors increasethe motivation of teachers.In line with the findings of the research, it can be said that school administrators in order toable to show democratic administration should give more importance to teachers' opinionsand encourage them to participate in decisions. It needs come to an mutually agreement aboutthe job descriptions and the areas of authority of authorities who put pressure on schoolprincipals. In order to increase teachers' motivation, principals should first strengthen theircommunication with instructors and be more sensitive to giving positive feedback