Mevlevî kaynaklarına göre Selçuklu Türkiyesi’nde sosyal ve kültürel hayat

ÖZETBu araştırma, Selçuklu Türkiyesi’nin sosyal ve kültürel hayatını, Mevlana’nın eserleri ile diğer Mevlevî kaynaklarına dayanarak incelemektedir. Siyasî tarihinin yerli kaynakları bile sınırlı olan bu dönemin sosyal tarihi için bu kaynaklar büyük bir boşluğu doldurur. Mevlânâ ve Mevlevîler Selçuklu toplumunun nüfuzlu bir kesitini oluşturmalarının yanısıra, bize bıraktıkları eserler de dönemin sosyal, dinî ve kültürel hayatını, anlayışını nispeten bize aktarabilecek mahiyettedirler. Bu eserlerin konuları esasta İslam tasavvufu ise de, yazıldıkları zaman ve mekândan ayrı düşünelemeyeceği ve kaynak yetersizliği dikkate alındığında önemi daha iyi anlaşılmaktadır.Bu eserlere dayanarak bir yandan Mevlevîlerin yaşayışları, yöneticiler ve toplumun muhtelif kesimleriyle ilişkileri, diğer yandan da Selçuklu toplumunun sosyal ve kültürel hayatına dair unsurlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Keza dönemin meslekleri, mutfak ve beslenme, giyim kuşam ve süslenme kültürleri ile müzik ve semâ konuları hakkındaki bilgiler de tahlil edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Mevlânâ, Mevlevîler, Türkiye Selçukluları, Sosyal Hayat, Meslekler, Mutfak ve Beslenme, Giyim Kuşam ve Süslenme, Müzik ve Semâ.ABSTRACTThis study focuses on the social and cultural life of the Seljuqs’s Turkey with reference to the work of Mawlana Jalal al Din Rumi and other Mawlawi sources. These sources ara of great significance interms of social history, as there ara very limited number of local sources reflecting even the political history of the age.Mawlana and Mawlawis not only constituted an influential part of the society, but also, the literary work they produced contained a considerable amount of valuable information that shed light to the time in terms of social, religious and cultural aspects. Though these work were mainly about Islamic mysticism but still, taking into account the scarcity of sources, they were considered to be more important.Based on these works, some inferences have been made related to the Mawlawi lifestyle, their relationship with the administrations and other groups in society. In addition, some features on the social and political life of the Seljuqs have been spotted. What’s more, the information about the of the time, as well as the cooking, dressing and adorment practices together with music and sema’ have been studied and analyzed.Keywords: Mawlana Jalal al Din Rumi, Mawlawis, Rum Seljuqs, social life, craftmenships, cooking, dressing and adorment, music and sema