Türkiye’de özelleştirme ve Türk Telekom’un özelleştirilmesi süreci ve sonrasındaki sorunları

ÖZET Özelleştirme, devletin kamu mülkiyetindeki işletmelerinin özel sektöre devredilmesi ve ekonomik alandaki faliyetlerinin yeniden biçimlendirilmesi ile sadece düzenleme görevini sürdürmesidir. 1923’den itibaren Türkiye’de esas olarak ekonomik zorunluluklar nedeniyle oluşturulan Kamu İktisadi Teşebbüsleri(KİT), 1980’lerde, serbest piyasa ekonomik işleyişinin önündeki engellerden biri haline geldi. 1984’lerde başlayan KİT özelleştirmeleri 2005-2006 devresinde doruğa ulaştı. Özelleştirmelerde ekonomik, mali ve sosyal yönlerden doğan sorunlara, taraflar arasında tam anlaşma olmasa da, çözümler üretilmeye çalışıldı.2005 yılı içinde özelleştirilen önemli KİT’lerden biri de Türk Telekom oldu. Türk Telekom, iletişim alanında tekel özelliğine yakın olması, her on devlet çalışanından birinin bu kuruluşta bulunması, haberleşmenin gizlilik özellikleri gibi nedenlerle diğer KİT’lerden farklı özellikler taşıyordu. Ulusal çıkarlara karşılık bir altın hisse kullanım hakkı konularak Türk Telekom’un %55’i blok satış yöntemi ile Oger Telecom’a 6,55 milyar dolara satıldı.Türk Telekom’un özelleştirilmesinde de diğer KİT satışlarındaki sorunlar yaşandı. Ancak burada, iletişim alanının özelliğinden kaynaklanan ilave problemler de oldu. Özellikle geleceğe yönelik ortaya çıkabilecek sorunlar farklı toplum kesimleri tarafından yoğun olarak seslendirildi. Bunlardan en önemlileri; tekelleşme riski, çalışanların haklarının uygulamadaki durumu, sözleşme sonunda mülkiyetin kime ait olacağı ve altın hissenin kullanımında yaşanacak sorunlardır. ABSTRACTPRIVATIZATION IN TURKEY, PRIVATIZATION PROCESS OF TURKISH TELECOM AND PROBLEMS AFTER PRIVATIZATIONPrivatization is the transfer of government’s enterprises which the public owns and only carrying on arrangement functions with reorganizing the activities in economic area. KITS were constituted in Turkey because of the economic difficulties from the beginning of 1923. But they became one of the difficulties of free market industry in 1980’s. KIT privatizations started in 1984 and they made a peak in 2005-2006 period. Although sides could not agree completely about the economic, financial and social problems, solutions were produced.One of the most important KIT’s which have been privatizated in 2005 was Turkish Telecom. Turkish Telecom has different features which are; has nearly a monopoly feature in communication, one of the every ten worker in government was in this foundation, secrecy characteristics of communication. 55 percent of Turkish Telecom was sold to Oger Telecom for 6,55 billion dollars by setting a golden share usage right for national benefits.Similar problems were met in privatization of Turkish Telecom as the other KIT sales. But here, there were additional problems because of the communication area’s features. Especially, different parts of the society told about the problems which can occur in the future. Most important ones of these problems were; monopoly risk, the state of the workers rights in practice, who will own the possession at the end of the contract and problems that can be met during the usage of golden share