Ticari faaliyetlerin çifte vergilendirme bağlamında Türkiye ve seçilmiş ülkeler nezdinde incelenmesi

Kişi ile devlet arasındaki temel iktisadi ilişkiyi oluşturan vergilendirmede, devletler ekonomik faaliyeti gerçekleştiren kişinin ikametgâhı veya uyrukluğunu ve ekonomik olayın gerçekleştirildiği yeri belirleyici unsur olarak kullanılmaktadır. Bir devletin vergilendirme yetkisini ülkesinde yaşayan yabancılar ve ülke dışında bulunan vatandaşlar üzerinde kullanabilmesi çifte vergilendirmeye neden olabilmektedir. Uluslararası ekonomik faaliyetlerin önünde bir engel olarak görülen çifte vergilendirmenin önlenmesi amacıyla uluslararası kuruluşlar tarafından yapılan çalışmalar somut ifadesini model anlaşmalarda bulmuştur. Ticari kazançların vergilendirilmesi bağlamında çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının temel rolü, bir devletin kendi sınırları içerisinde doğan ticari kazançlar ile ekonomik bir bağ bulunup bulunmadığının tespit edilmesi için çeşitli bağlama kuralları getirmesidir. Çifte vergilendirme olgusunun önemi matrah aşındırma ve kâr aktarımına (BEPS) ilişkin olarak yapılan uluslararası çalışmalarla bir kez daha ortaya konmuştur. Ticari kazançların vergilendirilmesi bağlamında dijital ekonomi, daimi işyeri, transfer fiyatlandırmasına ilişkin olarak matrah aşındırma ve kâr aktarımı konusunda yapılan çalışmalar önem arz etmektedir. Bu çalışmada ticari kazançların vergilendirilmesi konusu model çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları bağlamında incelenmiştir. --------------------In taxation, which constitutes the basic economic relationship between the person and the state, as the determining factor, states employ the residence or nationality of the person performing the economic activity and the place where the economic event is carried out. While the states use their jurisdiction of taxation over the foreigners living in the home country or over the citizens living overseas, double taxation may be caused. The work of international organizations in order to prevent international double taxation, which is seen as an obstacle to international economic activities, has found a concrete expression in model conventions.In the context of the taxation of business profits, the main role of the double taxation agreements is to bring various binding rules to determine whether a state has an economic nexus with business profits arising within its borders. The significance of double taxation is put forth once again with the international work regarding base erosion and profit shifting (BEPS). In the context of the taxation of business profits, works on base erosion and profit shifting about digital economy, permanent establishment and transfer pricing are important.In this study, the subject of taxation of business profits is examined in the context of double taxation treaties