Okula devam eden 5-6 yaş grubu çocukların bağlanma biçimleri ve sosyal davranışları ile annelerinin bağlanma biçimi ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

ÖZETBu araştırmada okula devam eden 5-6 yaş grubu çocukların bağlanma biçimleri ve sosyal davranışları ile annelerinin bağlanma biçimi ve kişilik özellikleri arasındaki ilişki çeşitli değişkenler açısından incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini İstanbul ili Avrupa yakasında okula devam eden 5-6 yaş grubundaki çocuklar ve onların anneleri oluşturmuştur. Çalışmanın amacı; okula devam eden 5-6 yaş grubu çocukların bağlanma ve sosyal davranışları ile annelerin bağlanması ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkileri çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Araştırmada annelerin kişilik özellikleri 16 PF (Cattel, 1949), bağlanma biçimleri ise Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri (Brennan ve ark, 1998), çocukların bağlanma biçimleri Oyuncak Öykü Tamamlama Testi (Granot ve Mayseless, 2001) ve çocukların sosyal davranışları ise Anaokulu ve Anasınıfı Davranış Ölçeği (Merrel, 1994) kullanılarak ölçülmüştür. Anaokulu ve Anasınıfı Davranış Ölçeği 2 ayrı bölümden oluşmaktadır. Bir bölümü sosyal becerileri diğer bölümü ise davranış problemlerini belirlemektedir. Ayrıca araştırmacının hazırladığı bir anket formu ile çocuk ve anne ile ilgili kişisel bilgiler toplanmıştır. Araştırmanın örneklemini; 84 kız, 76 erkek; 86 altı yaş, 74 beş yaş; çoğunluğu 1 ve 2 yıldır okula devam etmiş olan ve çoğunluğu (93 kişi) ilk yıl anneleri tarafından bakılan çocuklar ile %43,1’i üniversite mezunu; %38,8’i 33-36 yaş arası, yarıdan fazlası çalışan (%57,5) anneler oluşturmuştur. Çocukların sosyal becerilerinin; okula devam etme süreleri, çocuklara doğumdan sonraki ilk 1 yıl kimin baktığı, annenin yaşı, anne eğitim durumu değişkenine göre farklılaştığı buna karşın cinsiyete, anne çalışma durumuna göre farklılaşmadığı bulunmuştur. Çocukların davranış problemlerinin; çocuklara doğumdan sonraki ilk 1 yıl kimin baktığı, anne yaşı, anne eğitim durumu ve anne çalışma durumu değişkenine göre farklılaştığı buna karşın cinsiyete, okula devam etme süresine göre farklılaşmadığı bulunmuştur.Çocukların bağlanma biçiminin; cinsiyete, okula devam etme süresine göre farklılaştığı buna karşın; ilk 1 yıl çocuklara kimin baktığı, anne yaşı, anne eğitim düzeyi, anne çalışma durumu, annelerin bağlanma biçimi değişkenlerinin çocukların bağlanma biçiminde bir fark yaratmadığı tespit edilmiştir. Annelerin bağlanma biçimleri ile kişilik özelliklerinden endişe düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Güvenli bağlanan annelerin endişe düzeyi düşüktür. Annelerin kişilik özellikleri ile çocukların bağlanma biçimleri arasında ise anlamlı bir fark bulunmuştur. Güvenli bağlanan çocukların annelerinin dışadönük, rahat, gerçekçi, bağımsız ve daha az kontrollü oldukları bulunmuştur. Çocukların bağlanma biçimlerinin erken dönem tespiti güvensiz bağlanma biçimi geliştirenlere erken müdahale imkanı verebilir. Bu da çocuğun sosyal yaşamında daha uyumlu olmasına yardımcı olacak ve ilerde yetişkin yaşamında da güvenli ve uyumlu olmasını kolaylaştırabilir. ABSTRACTIn this research, the association between attachment styles and social behaviours of school children aged 5-6, and attachment styles and personality traits of their mothers is investigated via different variables. The sample of the research consists of 5-6 aged school children, their mothers and teachers in İstanbul, European side.The aim of this study is to examine the association between attachment styles and social behaviours of school children aged 5-6, and the attachment styles and personality traits of their mothers among different variables.In the present study, the personality traits of mothers’ were determined by 16 Personal Factor (16 PF) and mothers’ attachment styles were measured by Experiences in Close Relationships Inventory. By using Doll Story Completion Task childrens’ attachment styles were determined and by using Preschool And Kindergarden Behavior Scales social skills and behavioral problems of children were measured. Furthermore, the personal information about mother and child was gathered by a questionnaire form. Preschool And Kindergarten Behavior Scale is consist of two separate scales, and social skills are determined by one section of scale, behavioral problems are determined by the other section of scale. Otherwise, personal information of child and mother is gathered by a questionnaire form designed by the researcher.The children as participants of this study consisted of 84 girls, and 76 boys. The number of children aged 6 is 86, and aged 5 is 74. The most of children as participants had attended school for one year or two years, and had cared (93 participants) during the first year after birth. Herewith, 43,1 % of the mother as participants have a bachelor’s degree, and 38,8 % of the mother between the ages of 33 and 36, and more than half of mother are working (57,5%).It has been found that social skills of children would have differentiated in as much as variables of the duration of attending school, whose had cared of children during first year after birth, the mother’s age, educational status, conversely, would have differentiated in accordance with variables of the gender and mother’s employment situation.By reason of the factor analysis, it has been found that behavioral problems of children would have differentiated in as much as variables of the duration of the mother’s age, educational status, employment situation, whose had cared of children during first year after birth, conversely, would have differentiated in accordance with variables of the gender and the duration of attending school.It has been shown that child attachment style would have differentiated in as much as variables of the duration of attending school, conversely,would have differentiated in accordance with variables of the mother’s age, educational status, attachment style and whose had cared of children during first year after birth. In other words, the variables of attachment style of mothers would not have created any difference in attachment style of children.It is determined that variables of mothers’ attachment style would created difference in anxiety, reality and independence level of personality traits. Additionally, variables of personality traits of mothers’would created difference in attachment manners of children. The results indicated that mothers’ of securely attached children were extrovert, easy going, realistic, independent and less controlling person. With early detection of attachment style, it will create an opportunity to develop an early intervention for insecurely attached individuals. Moreover, an early intervention help child to become more compatible in social life