İbn Ebi’l El-Hanefi (Ö. 792/1390)’nin Esraru’l-Hitab adlı eserinin edisyon kritiği

İbn Ebi’l-İzz, 731/1331 yılında Dımaşk’ta doğmuştur. Adı Ali, lakabı ise Sadruddîn’dir. İbnü’l-İzz diye meşhurdur. İbn Ebi’l-İzz, Hanefî mezhebini ve diğer mezhepleri gayet iyi bilen, selefin görüşlerini benimseyen ve mezhep taassubuna karşı olan bir alimdir. Kadılık, tedris, fetva ve hatiplik gibi farklı vazifelerde bulunmuştur. On yedi yaşında iken ders vermeye başlayan İbn Ebi’l-İzz, Dımaşk’ta ve Kahire’de Hanefi mezhebi kadılığını üstlenmiştir. Ayrıca selefin görüşlerini benimseyen ve mezhep taassubuna karşı çıkan kıymetli eserler de vermiştir. 784/1382 yılında İbn Aybek adında bir şairin Peygamber (s.a.v.)’i medh amacıyla yazdığı bir kasidede gördüğü müşkil meselelere yaptığı itirazlar sebebiyle yargılanmış ve neticede dört ay hapse mahkûm edilmiştir. 791/1389 senesinde eski vazifelerine geri dönen İbn Ebi’l-İzz, bir sene sonra (792/1390) Zilkade/Ekim ayında Dımaşk’ta vefat etmiştir.İbn Ebi’l-İzz’in kaleme almış olduğu Esrâru’l-Hitâb, bir mukaddime ve yirmi yedi başlıktan oluşmaktadır. Temelde, abdest ayetini konu edinen bir ayet tefsiri niteliğindedir. Ancak müellif, eserinde bu ayetin tamamını değil, sadece abdestle ilgili olan ilk bölümünü ele almıştır ve daha çok, ayette geçen ibare ve terkiplerin incelikleri üzerinde durmuştur. Netice olarak, bir ayetin içerdiği sır ve incelikleri değişik yönleriyle ele alan Esrâru’l-Hitâb adlı bu orijinal eserin İbn Ebi’l-İzz’e ait olduğu ortaya çıkmış ve bu büyük âlimin bir eseri daha ilim dünyasına kazandırılmıştır.Ibn Abu’l-‘Izz was born in 731/1331 in Damascus. His name was Ali, and title was Sadr al-Dîn. Yet, he was known as Ibnu’l-‘Izz. Ibn Abu’l-‘Izz knows Hanafi and other denominations very well. He was a scholar that adopts the views of predecessor in principle, and against the bigotry of denomination. He was charged with several missions such as judging, teaching and oratory. Ibn Abu’l-‘Izz, who begins to lecture in seventeen years old, was charged with the position of judging in Damascus and Cairo. Moreover, he wrote several books, which reflect the views of predecessors and challenge the bigotry of denomination. Nevertheless, in 784/1382, since he opposed the some issues in the eulogy that is written by the poet Ibn Aybek for praising the prophet, Ibn Abu’l-‘Izz was judged and convicted to the jail. In 791/1389 he came back to the appointment, but after that he died in Damascus, in October 792/1390.The Asrar al-Hitab, which is written by Ibn Abu’l-‘Izz, has one introduction and twenty seven titles. Basically, its subject relates to the verse of ablution. Yet, the author does not concern the complete verse, but the first part of it relating to the ablution. Mostly, he accentuates the niceties of the expressions and compositions of the verse. Eventually, Asrar al-Hitab, in which the niceties and wisdoms of the verse is considered, is owned by Ibn Abu’l-‘Izz. So, one of the books of this great scholar has been brought into the world of scholarship