Türk milli eğitim sistemi temel ilklerinin gerçekleşme düzeyi (1973-2012)

ÖZETBu araştırmada Türk milli eğitimi temel ilkelerinin gerçekleşme düzeyi incelenmektedir. Milli eğitimin temel ilkeleri, 1973 tarih ve 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nun 4 ve 17. maddeleri arasında yer alan 14 adet eğitim öğretim ilkesidir. Araştırma yedi bölümden oluşmaktadır. Araştırmanın birinci bölümünde araştırmanın amacı, yöntemi, problemi, önemi ve kavramları ele alınmaktadır. İkinci bölümünde yönteme, üçüncü bölümünde kavramsal çerçeve ve ilgili araştırmalara yer verilmektedir.Araştırmanın dördüncü bölümünde milli eğitimin temel ilkeleri ve ilkelerin kanunlaşma süreci incelenmektedir. 1970’li yılların sosyal ve politik atmosferi ele alınarak Kanun’un çıkartıldığı dönemin ruhu tasvir edilmektedir. Kanun’un çıkartılmasının nedenleri, dayanak ve gerekçeleri ortaya konulmaktadır. Ayrıca Kanun’un çıkartıldığı ve değişikliklerin yapıldığı dönemlerde görev yapan hükümetlerin bilgisine yer verilmektedir.Beşinci bölümünde ilkelerin gerçekleşme düzeylerini gösteren nicel ve nitel bulgular yer almaktadır. Bu bölümde hedef ve dayandıkları veriler açısından birbirleriyle yakınlık gösteren ilkeler bir arada incelenmiştir. Bu nedenle ilke grupları beş kısımda incelenmektedir. İlkelerin gerçekleşmesinin hangi göstergeler üzerinden ölçülebileceği konusuna Kanun’da yer verilmemiştir. Araştırmanın bu bölümünde ilkelerin gerçekleşmesinin ölçülebileceği gösterge önerileri bulunmaktadır. Altıncı bölümünde Danıştay’da milli eğitimin temel ilkelerine dayanarak açılan davalar incelenmektedir. Davaların hangi ilkelere dayandıkları, dönemleri, sayıları ve nasıl karara bağlandıkları anlatılmaktadır. Davalar eğitimin paydaşı olan kişi ve kurumların görüşlerine dayanması bakımından önemli bulunmuştur.Son bölümde sonuç, tartışma ve önerilere yer verilmiştir. Bu bölümde Kanun’un çıkartıldığı dönemin sosyal ve politik koşullar açıklanmış ayrıca ilkelerin hedefleri, ölçütleri ve gerçekleşme düzeyi değerlendirilmiştir. Son kısımda öneriler sıralanmış ek olarak kaynakçaya yer verilmiştir. Anahtar kelimeler: Türk Milli Eğitim Sistemi, Milli Eğitim Temel İlkeleri, Danıştay Kararları, 1739. ABSTRACTThis research studies the level of realization of the Main Principles of Turkish Ministry of Education. These are the fourteen educational principles determined in 1973 by Ministry of Education Fundamental Act (number 1739) and are between items 4 and 17.The study consists of seven sections. The first section is about the aim, method, problem, significance and the main concepts of the study. The second section concentrates on the method and the third section focuses on the studies on the conceptual frame.Fourth section of the research observes the Main Principles of Turkish Ministry of Education and their process in becoming laws. The era’s character is portrayed via looking into the social and political atmosphere of 1970’s. The argument, legal basis and the reasoning behind the law is discovered through this perspective. Furthermore, information on governments that were in power at the time, the principles became a law and the amendments were made is also included in the study.Fifth section concentrates on the quantitative and qualitative findings on the realization levels of the principles. This section groups together the principles that resemble each other with their aims and data they are based on. Accordingly, the principle groups are studied in five categories. As the law does not determine any criterion on measuring the realization levels of the principles this section also includes suggested criterion for measurement.Sixth section observes the law suits based on the Main Principles of Turkish Ministry of Education in the State Council. The law suits are important as they reflect the views of various stakeholders in education. This section includes information on which principles are subjected to law suits, their dates, numbers and verdicts. Last section includes the conclusion, arguments and suggestions. This section explains the social and political conditions of the era and evaluates the aims, criterion and realization levels of the principles. The section ends with suggestions and bibliography.Keywords: Turkish Educational System, Main Principles of Turkish Ministry of Education, State Council Verdicts, 1739