Sosyal bilgiler öğretiminde öğretim teknolojilerinin kullanımına ilişkin hizmet-içi ve hizmet-öncesi sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi

ÖZETSOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİMİNDE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİNİN KULLANIMINA İLİŞKİN HİZMET-İÇİ VE HİZMET-ÖNCESİ SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİAYAYDIN, YakupYüksek Lisans, Eğitim Bilimleri EnstitüsüTez Danışmanı: Doç. Dr. Kaya YılmazMart, 2014, 284 sayfa Bu araştırmada sosyal bilgiler öğretiminde öğretim teknolojilerinin kullanımına ilişkin hizmet-içi ve hizmet-öncesi sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri incelenmiştir. Araştırmanın katılımcılarını 2012-2013 eğitim-öğretim yılında İstanbul ilinde görev yapan sosyal bilgiler öğretmenleri ve Kuzeybatı Anadolu’da bulunan A ve B Üniversitelerinin eğitim fakültelerinde öğrenim gören sosyal bilgiler öğretmen adayları oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi için 2012-2013 eğitim-öğretim yılında İstanbul’un Kadıköy, Ataşehir, Ümraniye, Üsküdar ilçelerinde görev yapan sosyal bilgiler öğretmenleri ve Kuzeybatı Anadolu’da bulunan A ve B Üniversitelerinin eğitim fakültelerinde öğrenim gören 4.sınıf sosyal bilgiler öğretmen adayları seçilmiştir. Örneklemde yer alan okullardaki 10 sosyal bilgiler öğretmeni ve 10 sosyal bilgiler öğretmen adayı ile mülakat, 100 sosyal bilgiler öğretmeni ile anket 100 soysal bilgiler öğretmen adayı ile de anket çalışması yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak mülakat, teknoloji kullanım anketi, teknoloji tutum anketi uygulanmıştır. Bu anketler geliştirilirken literatür taraması ve daha önce yapılan araştırmalar dikkate alınmıştır. Mülakat soruları uzman görüşleri dikkate alınarak hazırlanmış ve ön uygulama yapıldıktan sonra mülakata son şekli verilmiştir. Anketler uzmanların görüşleri alınarak taslak olarak hazırlandıktan sonra anketlerin güvenilirlikleri test edilmek amacıyla ön uygulama yapılmıştır. Ön uygulamadan sonra var olan eksiklikler giderilerek anketlere de son şekli verilmiştir.Araştırmada hizmet-içi ve hizmet-öncesi sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretim teknolojilerinin öğretimde kullanılmasına ilişkin algılarının olumlu olduğu tespit edilmiştir. Hizmet-içi ve hizmet-öncesi sosyal bilgiler öğretmenleri öğretim teknolojilerinin zamandan tasarruf sağlaması, öğrenmeyi kolaylaştırması, etkili ve kalıcı öğretim, dikkat çekmesi, öğrenciyi güdülemesi, dersi eğlenceli hale getirmesi, öğrenmeyi hızlandırması, soyut bilgileri somutlaştırması, derse odaklanmayı sağlaması, dersi tekdüzelikten kurtarması, bilgiyi daha kolay yapılandırması, öğrenci katılımı sağlaması, dersi sıkıcılıktan kurtarması, dersi ilgi çekici hale getirmesi, motivasyonu artırması, dersin verimliliğini artırması, iyi düşünme ve sorgulayıcı olmaya yöneltmesi, hayal gücünü geliştirerek yaratıcılığı artırması, sınıf yönetimini kolaylaştırması gibi avantajlarının olduğunu ifade etmişlerdir. Hizmet-içi ve hizmet-öncesi sosyal bilgiler öğretmenlerinin yaygın olarak bilgisayar, projeksiyon, internet, slayt, belgesel, animasyon gibi öğretim teknolojilerini hedef davranışları kazandırmak, konuların anlaşılmasını sağlamak, bireysel farklılıklara hitap etmek, dersi eğlenceli hale getirmek, görselleştirmek, derse katılımı sağlamak, dikkat çekmek, zamandan tasarruf etmek, öğrenci motivasyonunu artırmak gibi amaçlar için kullandıkları belirlenmiştir. Bunun yanı sıra öğretmenler öğretim teknolojilerinin sınıf yönetimini zorlaştırdığını, teknik aksaklıklar ortaya çıkardığını, maliyetinin fazla olduğunu, öğrenci-öğretmen ilişkisini zedelediğini, hazırlanmasının ve kullanılmasının zaman aldığını, öğrenci ve öğretmeni hazırcılığa alıştırdığını, sosyalleşmeyi azalttığını, bütün zekâ alanlarına hitap edemediğini, öğrencilerin okuma alışkanlığını azalttığını dezavantajlar olarak ifade etmişlerdir. Hizmet-içi ve hizmet-öncesi sosyal bilgiler öğretmenlerinin çoğunun öğretim teknolojilerini kullanma yeterliliğine sahip olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında bazılarının öğretim teknolojilerini kullanma konusunda yeterliliğe sahip olmadıkları tespit edilmiştir. Araştırmada hizmet-içi ve hizmet-öncesi sosyal bilgiler öğretmenlerinin teknoloji ve öğretim teknolojileri ile ilgili tutumlarının olumlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Hizmet-içi ve hizmet-öncesi sosyal bilgiler öğretmenlerinin çoğunun öğretim teknolojilerini kullanma konusunda yeterli alt yapıya sahip olduğu, fakat lisans döneminde öğretim teknolojileri ile ilgili aldıkları derslerin yeterli verimlilikte olmadığı tespit edilmiştir.Anahtar kelime: Teknoloji, Öğretim Teknolojisi, Eğitim TeknolojisiABSTRACTTHE SURVEY OF IN SERVICE AND PRE-SERVICE SOCIAL SCIENCE TEACHERS’ OPINION RELATED TO UTILIZATION OF EDUCATIONAL TECHNOLOGIES TO THE AREA OF SOCIAL SCIENCE TEACHINGAYAYDIN, YakupMaster’s Degree, Institute of Educational ScienceThesis Consultant: Doç. Dr. Kaya YılmazMarch, 2014, 284 pages In this survey point of views of in service and pre-service social science teachers’ about the utilization of educational technologies in the area of social science teaching is analyzed. The participant of this surveys includes the in-service teacher in Istanbul during the 2012-2013 educational year and social science teacher candidates who are studying at the faculty of education of A and B universities in Northwest Anatolia. As for the survey, sampling in-service teachers during the 2012-2013 educational year from Kadıköy Ataşehir, Ümraniye, Üsküdar provinces and senior year social science teacher candidates from the faculty of education of A and B universities in Northwest Anatolia are chosen. An interview with 10 teachers and 10 candidate teachers and a questionnaire with 100 teachers and 100 candidate teachers from each school within the sampling are conducted. During the survey, interview, questionnaire about utilization of technology and attitude scale for technology is used as a data gathering instruments. While these scales are being developed, the literature review and previous researches are taken into consideration. The interview is constructed by having opinions of consultants and after implementation it is finalized. After preparation of draft by having opinions of consultants; for the purpose of testing their reliability pre-implementation is held. By removing the deficiencies that occur after pre-implementation the questionnaire and interview are finalized. During the survey, in-service and pre-service social science teachers’ attitudes towards usage of educational technologies are found to be positive. In-service and pre-service social science teachers stated that educational technologies have some advantages like saving time, enhancing learning, effective and permanent learning, drawing attention, motivating learning, entertaining lesson, accelerating learning, concretization, focusing the lesson, getting rid of monotony during the lesson, enhancing the construction of knowledge, student participation, getting rid of boringness, gaining student attention, increasing motivation, increasing efficiency of lesson, directing decent thinking and inquiry, developing imagination and enhancing creativity, facilitating classroom management etc. In-service and pre-service social science teachers emphasized that they mostly used educational technologies such as computer, projection the internet, power point presentation, documentary, animation to establish the target behavior and an understanding of topic, address to personal differences, entertain the lesson, visualize the material, increase student participation and gain attention, save time, increase student motivation. In addition, teachers mentioned some disadvantages of educational technologies such as, difficulties in classroom management, bringing out technical problems, high cost, harming teacher-student interaction, taking time to prepare and use, both teachers and students who are expecting everything to be handed to them on a silver platter, decreasing social relations, not addressing all fields of intelligence, reducing the habit of reading and writing. It is revealed that most of the in-service and pre-service social science teachers are adequate to use educational technologies. Besides from this it is also identified that some are not adequate to use educational technologies. In the research it is concluded that the attitudes of in service and pre service teachers toward educational technologies is to be positive. It is seen that most in service and pre service social science teacher have enough back ground about usage of educational technologies but, during the undergraduate period the courses related to educational technologies are not sufficient. Key words: Technology, educational technology, teachin