Köy enstitülerinde Türkiye’nin kalkınma sürecindeki yeri

ÖZETKöy Enstitüleri ile ilgili birçok tez çalışması yapılmış olmasına rağmen konunun seçilme nedeni, enstitüleri sadece bir eğitim sistemi olarak incelemek yerine kalkınma ile bağdaştırmaya çalışmaktı. Özellikle, enstitülerin varoluş yıllarının Türkiye’nin 1930–1939 dönemi devletçi kalkınma yıllarına denk gelmesi nedeniyle de, bu yıllardaki kalkınma politikalarına köy enstitüleri eğitim deneyiminin etkilerini incelemekti. Bu amaç doğrultusunda çalışmada, köy enstitüleri olgusuna ait bilgiler harmanlanarak enstitüler açıklanmaya çalışılmış; devletçi kalkınma politikaları üzerindeki etkileri bakımından önemli olan noktalar üzerinde durularak eğitim ile toplumsal yapı, toplumsal değişim ve kalkınma ilişkisi irdelenmeye çalışılmıştır.1929 yılında ortaya çıkan büyük dünya buhranı Türkiye de içinde olmak üzere birçok az gelişmiş ülkeyi derinden etkilemişti. Dünya çapında sermaye hareketleri buhranın etkisiyle neredeyse durma noktasına gelmişti. Buhran adeta tüm dünya ülkelerinde dış ticaretin denetlendiği korumacı politikalara geçişi zorlayıcı bir etken olmuştu. Türkiye de hem buhranın etkilerini en aza indirgemek hem de savaştan yeni çıkmış ve yeni kurulma çabaları içerisinde olan bir devlet olarak, kendisine en uygun olan devletçi ve planlı kalkınma uygulamalarına başlamıştı. Halkının %80’nini köylü kesimin oluşturduğu Türkiye’de kalkınma politikalarına köylerden başlanarak uygulanmaya karar verilmişti. Fakat öncelikle çoğunun okuma yazma dahi bilmediği köylülere kalkınma bilincinin verilmesi gerekiyordu. Bunu yapabilecek tek aracın eğitim olduğuna karar verildi. Yeni Türkiye devleti kurulana kadar denenmiş eğitim sistemlerinden fayda sağlanamamıştı. Yepyeni bir düzen kurulmalı ve tamamen Türkiye’ye has olmalıydı. Bu fikirden hareketle öncelikle köy eğitmenleri yetiştirmek için köylerde kurslar kuruldu. Kurslar başarılı olmuştu fakat ilerledikçe yetersiz gelmeye başladı. Bu aşamada da daha genişletilmiş ve yenilenmiş bir uygulama olan Köy Enstitüleri sistemine geçildi. Resmi olarak 17 Nisan 1940 yılında kurulmuşlar, 1954 yılında da geleneksel ilköğretim okullarıyla birleştirilerek kapatılmışlardır. Köy enstitüleri hareketi Türkiye’nin eğitim davasının her köye bir okul, her okula bir öğretmen görüşünden öte, modern bir ulus yaratmak amacını gerçekleştirmenin yolu olarak ortaya çıkmıştı. Geleneksel eğitim sistemi dışında bir çalışma ve ülkeye has eğitim öğretim yapısını oluşturan özgün kuruluşlar olmuşlardı. Köy enstitüleri, olgusu basit ve yalın bir ilköğretim seferberliğinden öte, kırsal alanda başlayan bir toplum kalkınması projesiydi.ABSTRACTAlthough many arguments have been conducted about the village institutions, because of the choice is, try to reconcile with the institutes and development. Especially, try to analyze the effects of educational experience into the development of policies in 1930-1939 periods. The relationship between education, social structure, social change and development was analyzed.In 1929, Turkey and many less developed countries were deeply affected from the world crisis. With the effects of capital movements worldwide had come almost to a standstill because of the crisis. Crisis in nearly all world countries to protectionist policies, foreign trade was monitored transition was a compelling factor. Turkey as well as to minimize the effects of crisis and had emerged from the war effort, and new courses are being established as a state, with its statist best practices and planned development had begun.In Turkey, 80% people lives in villages. So it was decided to be implemented the development policies starting from the villages. But, first of all it has to given to the development of consciousness for the villagers who did not even know to read and write. It was decided that education is the only way that can do this. However, until the new government of Turkey, the education system could not be suitable for this structure. A new scheme should be established and must be completely unique to Turkey. Starting from this idea, established in the villages of courses for to train teachers for the villages. At the beginning, courses had been successful, but later on they weren’t enough. At this stage, the Village Institutes, which were more extended and refurbished than the courses, were build. Officially they build on April 17, 1940. They were closed in 1954 after they combined with the traditional elementary school.The village institutions experimentation was way of the creating a modern nation in Turkey. They were different from the other traditional education systems. Its only belongs to Turkey. They were a community development project which began in the rural areas